Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà báo cáo tại phiên họp (Ảnh: Phạm Thắng)
Chiều 3/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã trình bày tiếp thu, chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).
Một điểm đáng lưu ý là Chính phủ xin ý kiến về tổ chức hoạt động của chính quyền phường ở TP Hà Nội khi Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) được Quốc hội thông qua và có hiệu lực thi hành.
Theo đó, đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, Thường trực HĐND TP Hà Nội đề nghị rà soát, chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng đối với chính quyền địa phương ở phường của TP Hà Nội, có tổ chức Hội đồng nhân dân (HĐND) và Ủy ban nhân dân (UBND) trong nhiệm kỳ 2021 – 2026. Quy định này khác với chính quyền địa phương tại phường thuộc TP Hồ Chí Minh và TP Đà Nẵng nhiệm kỳ 2021 – 2026, chỉ tổ chức UBND do các phường này đang thực hiện theo mô hình tổ chức chính quyền đô thị.
Chính phủ cho rằng chính quyền địa phương tại phường ở TP Hà Nội tổ chức theo mô hình đặc thù riêng. HĐND quận, thị xã thuộc TP Hà Nội vẫn tổ chức HĐND. Vì vậy, đề xuất của TP Hà Nội về tổ chức HĐND phường của TP là có căn cứ thực tiễn và có thể thực hiện được.
Trên cơ sở đó, Chính phủ đề xuất chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng bỏ quy định về các phường thuộc TP Hà Nội tại dự thảo Luật. Theo đó, kể từ ngày 1/7/2025 (thời điểm Luật Tổ chức chính quyền địa phương có hiệu lực thi hành) cho đến khi kết thúc nhiệm kỳ 2021 – 2026, chính quyền địa phương tại các phường thuộc TP Hà Nội tổ chức đầy đủ HĐND và UBND.
Tuy nhiên, với số liệu báo cáo của TP Hà Nội số lượng chức danh chủ chốt của HĐND phường thực hiện chỉ định thuộc trường hợp đặc biệt là rất lớn. Dự kiến có 146 người thuộc trường hợp đặc biệt không phải là đại biểu HĐND được chỉ định giữ các chức danh Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Trưởng Ban của HĐND phường. Do đó, cần thiết phải báo cáo xin chủ trương của Bộ Chính trị về vấn đề này.
Thẩm tra dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho hay, phương án và đề xuất của Chính phủ và TP Hà Nội đã được tính toán rất chi tiết, cặn kẽ, có cơ sở, có thể thực hiện được. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho chính quyền địa phương ở các phường sớm kiện toàn, ổn định về tổ chức, cán bộ, bảo đảm tốt hơn quyền đại diện của người dân và thực hiện chức năng giám sát trên địa bàn cũng như góp phần chuẩn bị và tổ chức tốt cuộc bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND nhiệm kỳ tới.
Trên cơ sở ý kiến chỉ đạo, kết luận của Ủy ban thường vụ Quốc hội về nội dung này, Thường trực Ủy ban Pháp luật và tư pháp sẽ tiếp tục phối hợp với cơ quan chủ trì soạn thảo chỉnh lý các quy định cụ thể có liên quan trong dự thảo Luật. Đồng thời, để bảo đảm cơ sở chính trị vững chắc, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị báo cáo, xin ý kiến cấp có thẩm quyền về nội dung này trước khi trình Quốc hội thông qua.
Về nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, bước đầu trao đổi với lãnh đạo HĐND và đại biểu Quốc hội TP Hà Nội cho thấy, thấy phương án như trên là hợp lý. Quy định này cũng chỉ áp dụng trong thời gian chuyển tiếp.
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cho hay, đối chiếu nội dung tổ chức HĐND ở phường của Hà Nội, trên toàn quốc chỉ có TP Thủ Đức có trường hợp tương tự. Tuy nhiên, số lượng đại biểu HĐND của TP Thủ Đức chỉ có 36 người. Nếu phương án sắp xếp về 12 phường thì số lượng đại biểu ít, không đảm bảo yêu cầu đặt ra. Ủy ban thường vụ Quốc hội đã trao đổi với TP Thủ Đức về nội dung này nhưng không gặp vướng mắc như Hà Nội.
Việt Thắng