Đề xuất xem xét xử lý hình sự nếu trục lợi đấu giá đất

8 giờ trướcBài gốc

Vụ đấu giá đất ở Thủ Thiêm (TPHCM), tháng 7/2022 có 4 công ty bỏ cọc hơn 1.051 tỷ đồng. Ảnh: T.C

Xử phạt nghiêm

Thị trường bất động sản năm qua chứng kiến nhiều vụ đấu giá đất có giá trúng gấp nhiều lần giá khởi điểm, thậm chí cao hơn 18 - 20 lần. Thậm chí, có trường hợp đấu giá trúng xong bỏ cọc hàng loạt gây nhiễu loạn thị trường. Viện Nghiên cứu và Đánh giá thị trường Bất động sản Việt Nam (VARS IRE) cho rằng nhiều phiên đấu giá đất thời gian qua bị biến tướng, trở thành “sân chơi” của giới đầu cơ thay vì công cụ phân bổ đất đai công bằng, hiệu quả. Nhiều nhà đầu tư tham gia không nhằm sử dụng thực tế mà để “thổi giá”, thông đồng dìm giá hoặc tạo mặt bằng giá ảo cho dự án khác.

VARS IRE đề xuất siết chặt điều kiện tham gia đấu giá, yêu cầu người dự phải chứng minh năng lực tài chính, mục đích sử dụng rõ ràng và có bảo lãnh ngân hàng. Tỷ lệ đặt cọc nên nâng lên 20 - 30% giá trị khu đất để tăng tính ràng buộc. Cơ quan này cũng kiến nghị tăng chế tài xử lý, cấm tham gia đấu giá 2 - 10 năm hoặc vĩnh viễn với hành vi thao túng, bỏ cọc, đồng thời xem xét xử lý hình sự nếu có dấu hiệu trục lợi có tổ chức. Bên cạnh đó, cần hoàn thiện dữ liệu và quy định quản lý, kết nối với hệ thống định danh điện tử (VNeID) để ngăn “người ảo”, kiểm soát dòng vốn đầu cơ, đồng thời yêu cầu đất trúng đấu giá phải được đưa vào sử dụng đúng tiến độ, không sang nhượng sớm.

Đồng quan điểm, Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) đề xuất một số giải pháp để khắc phục tình trạng bất cập trong hoạt động đấu giá đất. VARS cho rằng cần tăng chế tài xử lý vi phạm trong đấu giá đất, để tạo răn đe thực chất.

Cụ thể, những trường hợp cố tình thao túng, bỏ cọc hoặc thông đồng phá vỡ cuộc đấu giá phải được xử lý nghiêm. Mức xử phạt cần phân loại theo mức độ vi phạm, có thể cấm tham gia đấu giá trong thời hạn từ 2 đến 10 năm, "thậm chí vĩnh viễn với các hành vi có chủ đích gây rối thị trường".

Về khoản tiền đặt trước, VARS cho rằng tỷ lệ đặt cọc nên được điều chỉnh ở mức hợp lý, khoảng 20 - 30% giá trị khu đất. Trong hồ sơ tham gia, người tham dự phải chứng minh năng lực tài chính, khả năng thanh toán và mục đích sử dụng rõ ràng. Với doanh nghiệp, họ cần có cam kết ngân hàng bảo lãnh và kế hoạch đưa đất vào khai thác, sử dụng đúng tiến độ sau khi trúng đấu giá…

Cần bổ sung chế tài cụ thể

Trước đó, ngày 24/9, tại cuộc họp của lãnh đạo Bộ Tư pháp nghe báo cáo về dự thảo Nghị quyết của Chính phủ xử lý khó khăn, vướng mắc trong hoạt động đấu giá tài sản, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú bày tỏ tán thành việc nâng mức đặt cọc tối thiểu từ 20% đến 50%, bởi đây là mức hợp lý và đủ sức răn đe đối với những đối tượng có ý định bỏ cọc.

Đề cập đến chế tài xử lý vi phạm đối với người trúng đấu giá trong trường hợp giao đất, cho thuê đất vi phạm nghĩa vụ thanh toán tiền trúng đấu giá dẫn đến quyết định công nhận kết quả đấu giá bị hủy, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú cho rằng, cần cân nhắc đề xuất cấm tham gia đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất trong thời hạn từ 6 tháng đến 5 năm, bởi Điều 70 của Luật Đấu giá tài sản hiện hành chỉ áp dụng biện pháp cấm đối với các trường hợp liên quan đến dự án đầu tư và khai thác khoáng sản.

Cùng với đó, việc nâng mức tiền đặt cọc lên đến 50% được coi là một biện pháp răn đe rất mạnh mẽ, người tham gia sẽ không dám bỏ cọc vì sẽ mất một khoản tiền rất lớn. Vì vậy, việc bổ sung hình phạt cấm tham gia đấu giá quyền sử dụng đất là không cần thiết. Về các loại phí và tiền đặt cọc, ông Tú cho rằng, khi đã có quy định về tiền đặt cọc cao và bị mất khi bỏ cọc thì việc thu thêm các khoản phí khác là không có nhiều giá trị.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu bày tỏ băn khoăn với đề xuất nâng mức cọc tối đa lên 50%. Theo ông Hiếu, nếu áp dụng mức này, các địa phương sẽ có xu hướng áp dụng mức kịch trần, dẫn đến hậu quả là không có người tham gia đấu giá hoặc chỉ có các doanh nghiệp lớn, chuyên đi đấu giá để bán lại tham gia đấu giá, điều này có thể làm gia tăng nguy cơ trục lợi.

Cũng theo ông Hiếu, nguyên nhân chính của việc bỏ cọc là do giá khởi điểm quá thấp so với giá thị trường nên ông kiến nghị tập trung vào việc định giá khởi điểm sát với giá thị trường, khi đó mức cọc 20% cũng đã là một khoản tiền rất lớn mà khó nhà đầu tư nào dám bỏ.

Theo đó, đề xuất quy định mức cọc hợp lý, linh hoạt và nên giao quyền quyết định mức cọc cụ thể cho bên có tài sản đấu giá. Đi cùng với đó là nghiên cứu áp dụng các chế tài bổ sung theo pháp luật dân sự như bồi thường thiệt hại, chi trả các chi phí phát sinh để tăng trách nhiệm của người trúng đấu giá.

Bình Minh

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/de-xuat-xem-xet-xu-ly-hinh-su-neu-truc-loi-dau-gia-dat.html