DeepSeek quyết đua hiệu suất mô hình AI với OpenAI và Google, ByteDance đi lối riêng

2 giờ trướcBài gốc

Hôm 1.12, DeepSeek đã phát hành mô hình AI trọng số mở V3.2 mà người dùng cũng có thể tùy chỉnh. Công ty khởi nghiệp Trung Quốc cho biết V3.2 có hiệu suất ngang bằng với mô hình mới GPT-5 của OpenAI và Google Gemini 3 Pro, thậm chí vượt trội đối thủ ở một số tiêu chuẩn toán học quan trọng.

Cùng ngày hôm đó, ByteDance (công ty mẹ TikTok) giới thiệu thêm nhiều cách để mọi người sử dụng chatbot AI của họ là Doubao. ByteDance đang hợp tác với nhà sản xuất smartphone ZTE (Trung Quốc) để nhúng Doubao vào hệ điều hành, cho phép chatbot truy cập các ứng dụng khác nhau và thực hiện các tác vụ tự động. Nói cách khác, ByteDance đang nhắm đến việc cạnh tranh với Siri của Apple.

Cả ByteDance và DeepSeek đều có các ứng dụng AI với hơn 140 triệu người dùng hàng tháng (MAU). Trong đó, Doubao là ứng dụng AI phổ biến nhất Trung Quốc hiện nay với 167,91 triệu MAU, theo dữ liệu do trang Aicpb tổng hợp. Aicpb chuyên theo dõi độ phổ biến các sản phẩm AI.

Thế nhưng, những thông báo mới nhất của họ đại diện cho hai xu hướng khác biệt trong ngành công nghiệp AI Trung Quốc. Trong khi DeepSeek và một số công ty Trung Quốc vẫn đang cạnh tranh với đối thủ phương Tây để xây dựng mô hình AI ngày càng mạnh hơn, ByteDance và số khác đã âm thầm rút lui khỏi cuộc chơi đó để hướng đến việc đưa AI vào đời sống hàng ngày.

DeepSeek và ByteDance đang áp dụng những chiến lược khác biệt rõ rệt trong cuộc đua AI - Ảnh: Internet

DeepSeek tái xuất với cú nhảy vọt

Nhiều người vẫn đang chờ DeepSeek phát hành R2, bản cập nhật rất được mong đợi cho mô hình suy luận R1 từng gây chấn động Thung lũng Silicon (Mỹ) vào tháng 1.

Thay vào đó, DeepSeek đã phát hành V3.2 và V3.2-Speciale, phiên bản nâng cấp cho mô hình V3.2-Exp trình làng vào tháng 9.

Tuy nhiên, V3.2 đã gây xôn xao ngành AI vì DeepSeek tuyên bố mô hình này có thể giải quyết các loại câu hỏi toán học nâng cao tại Kỳ thi Olympic Toán học Quốc tế (IMO), đồng thời đạt hiệu năng ngang hoặc vượt GPT 5 cùng Gemini 3 Pro ở nhiều tác vụ lập trình và suy luận.

"Đột nhiên tôi hiểu tại sao họ gọi công ty là DeepSeek với hình ảnh cá voi làm biểu tượng. Vì giống cá voi, DeepSeek hiếm khi ngoi lên, nhưng mỗi lần ngoi lên thì luôn tạo ra một cú nhảy vọt lớn", Jen Zhu Scott, nhà đầu tư AI và đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Power Dynamics, nhận xét.

Power Dynamics tập trung vào các giải pháp hạ tầng cho tính toán hiệu năng cao (HPC) và trung tâm dữ liệu quy mô lớn, giúp tăng hiệu quả triển khai tính toán.

Tuy nhiên, cuộc chạy đua này đang khiến một số người cảm thấy mệt mỏi, đặc biệt khi rất nhiều mô hình AI mới đã được phát hành trong tháng 11, với mỗi sản phẩm đều tuyên bố đưa nhân loại lên tầm cao mới.

Trong vòng chưa đầy 20 ngày, chúng ta thấy màn ra mắt GPT 5.1 của OpenAI, Gemini 3 Pro của Google, Claude Opus 4.5 của Anthropic, Grok 4.1 của xAI cùng các mô hình mở Trung Quốc như Kimi K2 của Moonshot và DeepSeek V3.2.

"Cuối cùng, chúng ta không thể theo kịp khác biệt nhỏ nhặt giữa các mô hình khác nhau, với những bản phát hành khác nhau. Thực ra, chúng cũng không tạo ra khác biệt lớn, ngoại trừ việc khiến người ta đồn đoán trên thị trường chứng khoán xem công ty nào sẽ thắng", Jen Zhu Scott bình luận.

Tuy nhiên, DeepSeek đã tạo nên sự khác biệt theo một cách quan trọng. Ngay từ đầu, công ty khởi nghiệp có trụ sở ở thành phố Hàng Châu đã tập trung vào hiệu suất mô hình AI. Kết quả là các mô hình AI của họ thường đạt hiệu suất cao dù sử dụng ít tài nguyên điện toán hơn để huấn luyện và tốn ít chi phí hơn so với các đối thủ phương Tây.

"Hiệu suất rất quan trọng nếu bạn là một công ty khởi nghiệp. Một mô hình AI mở vượt trội cả về hiệu quả chi phí và khả năng tùy chỉnh", Steve Hsu, giáo sư vật lý tại Đại học Bang Michigan (Mỹ) và là người sáng lập một công ty khởi nghiệp AI, bình luận.

Tham vọng với hệ điều hành của ByteDance

ByteDance đang đi theo một quỹ đạo hoàn toàn khác. Gã khổng lồ truyền thông xã hội Trung Quốc vẫn chưa sản xuất smartphone, nhưng đang biến Doubao thành thứ gần giống với hệ điều hành smartphone nhất có thể.

Cuối tháng 11, ByteDance đã phát hành Doubao Input Method (Phương thức Nhập liệu Doubao). Ứng dụng nhập liệu (còn được gọi là ứng dụng bàn phím) giúp gõ nhanh các ký tự Trung Quốc trên bàn phím QWERTY và là cổng vào thế giới kỹ thuật số của mọi người Trung Quốc. Giờ đây, Doubao đang cung cấp ứng dụng bàn phím có khả năng chuyển lời nói thành văn bản vượt trội, mở thêm một cổng mới cho người dùng bước vào hệ sinh thái AI của họ.

Động thái tham vọng nhất của ByteDance gần đây là phát hành tác tử AI Doubao có thể được tích hợp vào hệ điều hành smartphone và kiểm soát bất kỳ ứng dụng nào. Trong một video xem trước, ByteDance cho thấy tác tử AI Doubao có thể truy cập ứng dụng của Tesla và mở cốp xe bằng khẩu lệnh, tìm kiếm qua các nền tảng thương mại điện tử khác nhau để tìm mức giá thấp nhất, truy cập ảnh trong thư viện ảnh của người dùng và chỉnh sửa chúng bằng AI.

Tác tử AI là hệ thống AI được thiết kế để tự động quan sát, suy luận và thực hiện hành động nhằm đạt mục tiêu đã định. Khác với một ứng dụng AI tĩnh chỉ trả lời khi có lệnh, tác tử AI có khả năng nhận dữ liệu hoặc tín hiệu từ môi trường, phân tích và lên kế hoạch dựa trên kiến thức hoặc thuật toán có sẵn, chủ động thực hiện các bước tiếp theo, thậm chí phối hợp với con người hoặc các tác tử khác để hoàn thành nhiệm vụ.

Ví dụ, một tác tử AI có thể liên tục quét email, tự động soạn và gửi phản hồi phù hợp. Trong phần mềm, tác tử AI có thể tự lập kế hoạch sửa lỗi và tối ưu mã nguồn mà không đợi từng chỉ dẫn cụ thể.

ByteDance đang hợp tác với ZTE để cài đặt sẵn tác tử AI Doubao trên mẫu smartphone Nubia M153, được bán với giá 3.499 RMB (khoảng 500 USD).

ByteDance cho biết đang đàm phán với các hãng smartphone khác về việc cài đặt tác tử AI của mình, nhưng không chắc nhiều người sẽ chấp nhận lời đề nghị này. Các hãng smartphone phổ biến nhất Trung Quốc, gồm cả Huawei hay Xiaomi, đều đang phát triển các tác tử AI độc quyền riêng.

ByteDance muốn tích hợp tác tử AI Doubao vào smartphone của nhiều hãng - Ảnh: Internet

Tác tử AI của Doubao đã bị chặn bởi ứng dụng phổ biến nhất ở Trung Quốc là WeChat của Tencent. Với hơn 1,4 tỉ người dùng và hàng loạt tính năng mở rộng, WeChat gần như là một hệ điều hành ở Trung Quốc hiện nay.

Hôm 3.12, người dùng Trung Quốc báo cáo rằng đã bị khóa tài khoản WeChat sau khi sử dụng tác tử AI của Doubao để truy cập, hình phạt mà không ai muốn nhận ở nước này.

ByteDance nhanh chóng thông báo đã vô hiệu hóa tác tử AI của mình khỏi WeChat và cho biết những người dùng bị khóa sẽ sớm lấy lại được tài khoản. Trong tập mới nhất của cuộc chiến công nghệ lớn tại Trung Quốc, Tencent đang dẫn trước ByteDance 1-0.

Ngành AI Trung Quốc đang đi đến đâu?

DeepSeek và ByteDance đại diện cho hai thái cực của các công ty AI Trung Quốc, trong khi những hãng khác nằm ở đâu đó giữa chừng. Các công ty khởi nghiệp nhỏ nhưng mạnh mẽ như Zhipu, Minimax và Moonshot đang đi theo DeepSeek, bằng cách phát hành mô hình AI mở có hiệu suất cao. Trong khi Baidu và Tencent đang tập trung vào ứng dụng nhiều hơn.

Alibaba từng đi cùng hướng với DeepSeek khi liên tục phát hành các phiên bản mới mô hình Qwen mã nguồn mở. Song gần đây, gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc dường như đang muốn chuyển sang phía bên kia với việc tung ra siêu ứng dụng Qwen hướng đến người tiêu dùng.

Theo dữ liệu do Aicpb công bố hôm 3.12, Qwen đã trở thành ứng dụng AI phát triển nhanh nhất thế giới trong tháng 11.

Ra mắt ngày 17.11 với bản beta công khai, Qwen ghi nhận mức tăng trưởng MAU cao nhất trong số các sản phẩm AI toàn cầu, đạt 149%, theo dữ liệu do Aicpb tổng hợp.

Số MAU đạt 18,34 triệu đưa Qwen trở thành ứng dụng AI được sử dụng nhiều thứ 24 trên thế giới, chỉ sau hai tuần thử nghiệm công khai.

Li Bangzhu, nhà sáng lập Aicpb, cho biết Qwen thành công nhờ sức mạnh của các mô hình ngôn ngữ lớn nền tảng thuộc Alibaba.

“Xu hướng dữ liệu liên tục cho thấy các sản phẩm AI phổ biến nhất thế giới đến từ những đội ngũ sở hữu mô hình mạnh nhất. Sự tăng trưởng bùng nổ của Qwen một lần nữa xác nhận quy luật này”, Li Bangzhu nhấn mạnh.

Được quảng bá là “trợ lý AI cá nhân tốt nhất”, Qwen cung cấp cho người dùng các công cụ AI đa phương thức, gồm cả nghiên cứu chuyên sâu, tạo hình ảnh và soạn thảo slide. Ứng dụng này vận hành dựa trên bộ mô hình nền tảng Qwen của Alibaba.

Đà tăng trưởng của Qwen diễn ra rất nhanh. Chỉ vài ngày sau khi ra mắt, Qwen đã lọt vào top ba ứng dụng miễn phí đang thịnh hành trên cửa hàng ứng dụng Apple (App Store) tại cả Trung Quốc đại lục và Hồng Kông.

Trong số các đối thủ lớn trong nước, Doubao của ByteDance chỉ tăng 5,33% vào tháng 11. Theo Aicpb, ứng dụng AI chủ lực của DeepSeek chứng kiến MAU giảm thêm 3,72%.

Aicpb cho biết ứng dụng ChatGPT của OpenAI vẫn dẫn đầu toàn cầu với 775,57 triệu MAU, dù tốc độ tăng trưởng vào tháng 11 đã giảm xuống dưới 1%.

Google Gemini ghi nhận mức tăng MAU vững chắc 16,17% lên 88,92 triệu, nhờ phản hồi tích cực với mô hình Gemini 3 ra mắt ngày 18.11.

Qwen ghi nhận mức tăng trưởng MAU cao nhất trong số các sản phẩm AI toàn cầu vào tháng 11 - Ảnh: Shutterstock

ByteDance không cần phải cạnh tranh trong cuộc đua mô hình AI vì đã có một lượng người dùng khổng lồ. Là công ty tư nhân, ByteDance không cần phải lo lắng về sự biến động của thị trường chứng khoán.

"ByteDance chỉ cần lặng lẽ triển khai, tích hợp một mô hình AI thực sự mạnh mẽ vào ứng dụng hiện có của họ. Tôi nghĩ đó là những gì ByteDance đang làm", Steve Hsu giải thích.

Alibaba và Google cũng có thể làm thế ByteDance, nhưng dường như họ vẫn quá coi trọng danh tiếng và giải thưởng.

Khác với những gã khổng lồ công nghệ Mỹ, các công ty Trung Quốc đang chưa lao vào cuộc đua tích trữ sức mạnh điện toán hay xây dựng thêm trung tâm dữ liệu để tạo ra các mô hình AI mạnh mẽ hơn. Một phần do các lệnh hạn chế xuất khẩu của Mỹ đã ngăn các công ty Trung Quốc tiếp cận chip tiên tiến từ Nvidia. Ngoài ra, họ không sở hữu nguồn lực khổng lồ như một số hãng công nghệ lớn Mỹ. Vì vậy, ngay từ đầu, họ đã chủ động chọn hướng đi khác, theo Steve Hsu.

Sơn Vân

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/deepseek-quyet-dua-hieu-suat-mo-hinh-ai-voi-openai-va-google-bytedance-di-loi-rieng-241968.html