“Ngủ đêm” trở thành điều xa xỉ
23 giờ. Bệnh viện đã chìm vào giấc ngủ. Những hành lang dài hun hút chỉ còn lại tiếng dép khẽ khàng lướt trên nền gạch. Đèn ở nhiều khu vực trong bệnh viện đã được tắt bớt. Nhưng ở Khoa Hồi sức tích cực, ánh sáng vẫn sáng rực như một đồn lũy cuối cùng, nơi không cho phép bóng tối và tử thần dễ dàng chiếm lấy sự sống. Mỗi âm thanh nơi đây đều căng như dây đàn. Đó là tiếng bíp đều đặn từ máy monitor, tiếng máy thở chạy ro ro, hay tiếng còi báo động bất ngờ vang lên… Tất cả đều có thể là lời cảnh báo cho một tình huống nguy hiểm đối với bệnh nhân.
Những hành lang dài chỉ còn lại những tiếng dép khẽ khàng của các y, bác sĩ
Đêm nay, bác sĩ Ngô Văn Ba – Trưởng khoa Hồi sức tích cực lại có phiên trực chính. Khuôn mặt nhỏ, đôi mắt thâm quầng sau nhiều năm gắn bó với những ca trực xuyên đêm, nhưng ánh nhìn của anh vẫn ánh lên sự tỉnh táo. Anh đã có hơn 12 năm làm việc tại khoa, không còn nhớ nổi đã trải qua bao đêm trắng như thế này.
“Thật ra, chúng tôi không còn đếm số đêm thức trắng nữa. Vì mỗi ca trực đêm gần như không ngủ”, anh nói, vừa kiểm tra lại bảng theo dõi từng bệnh nhân.
Trong đêm khuya, bác sĩ Ba vẫn đang kiểm tra hồ sơ của các bệnh nhân.
Anh cho biết thêm: Khoa hiện có 25 giường bệnh nhưng hiện tại đang kê tới 27 giường vì bệnh nhân đông. Đêm nay, 3 bác sĩ và 6 điều dưỡng túc trực, con số vừa đủ để vận hành một khoa chăm sóc cấp 1, nơi tiếp nhận các ca nguy kịch nhất từ toàn viện và các tuyến huyện đưa về. Bệnh nhân ở đây hầu hết là đột quỵ, suy hô hấp, đa chấn thương, nhiễm trùng nặng… Nhiều người đang được duy trì sự sống bằng máy thở.
Bác sĩ Ba như một nhạc trưởng trầm lặng. Anh thường chỉ trao đổi bằng ánh mắt hoặc gật đầu. Từng cử động của anh đều toát lên sự tập trung tuyệt đối. “Ở đây, không cho phép sai sót. Phải nắm chắc bệnh, theo dõi sát diễn biến và phối hợp nhịp nhàng từng thao tác. Một phút chậm trễ, có thể đánh đổi cả mạng người”, anh nói.
Điều dưỡng Nguyễn Thị Thắm đã có 18 năm kinh nghiệm chăm sóc bệnh nhân.
Xem bệnh nhân như người thân của mình
Hơn 0h, giữa nhịp luân chuyển căng thẳng, điều dưỡng Nguyễn Thị Thắm vẫn giữ cho mình tinh thần làm việc lạc quan nhất. Chị đã có 18 năm gắn bó với khoa, mái tóc cột gọn sau chiếc mũ y tế, ánh mắt luôn giữ được sự ấm áp dù đang làm việc trong môi trường căng như dây đàn. “Mỗi ca trực đêm là một trận chiến, có hôm ba, bốn bệnh nhân chuyển biến cùng lúc, tụi tôi chia nhau mà vừa theo dõi máy, vừa chăm sóc, vừa động viên bệnh nhân và người nhà", chị nói.
Bệnh nhân nơi đây chủ yếu nằm bất động, mọi sinh hoạt đều được các điều dưỡng chăm lo.
Ngày cũng như đêm, ở khoa này các bệnh nhân phần lớn thời gian chỉ nằm bất động, mọi việc sinh hoạt của bệnh nhân phụ thuộc hoàn toàn vào đội ngũ điều dưỡng. "Từ việc ăn uống, tắm rửa, thay quần áo, thay bỉm... ôi nhiều lắm, ngồi đếm thì hết cả mấy bàn tay. Nhiều việc quá nên tôi cứ cắm mặt vào làm mà không xuể ấy chứ", chị Thắm kể.
Những ngày đầu bước chân vào môi trường công việc này, chị cũng bỡ ngỡ và ngượng tay vì phải thay dọn cho người khác nhưng rồi làm nhiều trở thành quen thuộc. "Tôi chỉ nghĩ bệnh nhân như người thân mình vậy. Người lớn thì chạc tuổi ông bà, bố mẹ. Người trẻ cũng ngang tầm anh chị em trong nhà. Tất nhiên là công việc của mình thì mình phải hoàn thành. Nhưng hoàn thành công việc trong niềm vui mới thật sự trọn vẹn", chị nói.
Vừa nói chị vừa cúi xuống hỏi một bệnh nhân: “Cô ơi, cô có muốn uống thêm sữa không?”, nhìn cái lắc đầu của bệnh nhân, chị lại quay sang hướng bệnh nhân đối diện: “Để con thay bỉm cho ông nha. Phải cố gắng lên để còn sớm về nhà”. Những cuộc hội thoại như thế ngắn dài đủ cả, bệnh nhân tỉnh táo ở đây thì đa phần nói sảng, bệnh nhân nặng hơn thì chỉ có thể hé đôi mắt, cái gật đầu hướng về phía điều dưỡng. Tôi thầm nghĩ không biết chị Thắm lấy đâu ra nhiều năng lượng như thế? Như hiểu được suy nghĩ ấy, chị Thắm nói thêm, những lời trò chuyện tưởng nhẹ tênh ấy, đối với bệnh nhân nằm bất động, là cả một thế giới ấm áp. “Không phải ai cũng nói được, nhưng tôi tin ai cũng nghe. Mình nói để họ thấy họ không đơn độc”, chị Thắm cho biết.
Bác sĩ Trương Văn Thu (nghe điện thoại) là một trong những bác sĩ trẻ của khoa.
Đã có không ít lần, chị Thắm đứng trước người nhà bệnh nhân khi họ vì lo lắng mà "lẻn" vào để nhìn người thân. Không quát mắng, xua đuổi, bằng giọng nói nhẹ nhàng xen đầy sự thấu hiểu, chị vỗ vai khuyên họ rời đi và động viên hãy tin vào các y bác sĩ. Ca trực đêm với chị Thắm là chuyện quen thuộc, nhưng không bao giờ là dễ dàng. Chị là mẹ của hai đứa trẻ, đứa lớn học lớp 8, đứa nhỏ học lớp 4. Chồng làm công an, cũng thường xuyên trực đêm. Giữa công việc và thiên chức làm mẹ, chị chọn cách hy sinh thầm lặng, như bao đồng nghiệp khác, những người phụ nữ lặng lẽ gánh hai đầu trách nhiệm.
Bác sĩ Thu cùng các điều dưỡng chăm so cho bệnh nhân
Những nụ cười hiếm và quý
2 giờ 30 sáng. Trong góc phòng, bác sĩ Trương Văn Thu bắt máy nghe cuộc điện thoại vì có ca bệnh sắp chuyển đến. Khuôn mặt gầy nhưng sắc sảo, vầng trán lấm tấm mồ hôi sau nhiều giờ không rời bệnh nhân.
Sinh năm 1995, bác sĩ Thu là một trong những bác sĩ trẻ của khoa. Anh trải lòng. “Có đêm, anh trực liên tục 8 tiếng, không dám ngả lưng vì một bệnh nhân đang thở oxy dòng cao liên tục dao động huyết áp. Cũng có đêm, vừa đặt xong nội khí quản cho một ca đột quỵ, chưa kịp nghỉ tay thì tiếp một ca nặng khác được đẩy vào”, bác sĩ Thu nhớ lại rồi khẳng định chắc nịch “Ở đây không có chỗ cho sự chần chừ. Một giây chậm là một mạng người”.
Những chiếc máy hỗ trợ cùng các y, bác sĩ
Anh nói: “Có những giây phút rất thật, rất đau. Chính điều đó khiến tôi không dám lơ là, không cho phép bản thân mệt mỏi quá lâu. Tôi chọn ở lại vì muốn làm tròn vai trò của người bác sĩ, không chỉ cứu người, mà còn truyền lại cho người bệnh sự an tâm”. Đêm nay cũng như mọi đêm, anh lặng lẽ đi dọc phòng bệnh, kiểm tra từng thông số máy. “Khoa Hồi sức tích cực là nơi tôi học về sự sống, bằng máu, nước mắt, và cả hy vọng” – giọng anh chắc nịch.
3h30 giờ sáng. Phòng Hồi sức vẫn sáng đèn, tiếng máy thở, monitor vẫn vang đều đặn. Mỗi bước chân y bác sĩ đều khẽ khàng như sợ làm kinh động đến hơi thở mong manh của người bệnh. Một bệnh nhân bắt đầu tỉnh lại sau khi được cai máy thở. Đôi mắt mơ màng mở ra, yếu ớt nhưng có thần. Bác sĩ Thu cúi xuống, mỉm cười: “Cô ơi, cô nghe được không?”. Một cái chớp mắt chậm rãi nhưng đủ để cả kíp trực vui mừng như vừa chiến thắng một trận chiến cam go. “Những nụ cười như thế này hiếm, nhưng quý lắm. Mỗi lần cứu được một ca, là cả phòng như được tiếp thêm năng lượng. Còn bệnh nhân thì biết rằng, mình không chiến đấu một mình”, bác sĩ Thu nói.
Mọi công việc phải được hoàn tất trước khi giao ca
Khoảng 5 giờ 30, ánh sáng bình minh bắt đầu len qua những khung cửa kính mờ. Một ngày mới bắt đầu với bao người. Nhưng với đội ngũ y bác sĩ ở đây, đêm vẫn chưa thực sự kết thúc. Họ còn phải bàn giao ca, cập nhật hồ sơ bệnh án và chuẩn bị cho đợt cấp cứu mới có thể đến bất cứ lúc nào.
Khi tôi bước ra khỏi cửa Khoa Hồi sức tích cực, phía xa xa là cảnh bệnh viện dần nhộn nhịp trở lại. Nhưng tôi vẫn nhớ mãi ánh mắt của bác sĩ Ba, khi anh nói: “Chúng tôi quen sống trong lặng lẽ. Không cần ai biết tên, không cần ai nhớ mặt. Chỉ cần biết mình đã góp một phần nhỏ để níu giữ sự sống - thế là đủ”.
Không tiếng còi xe, không ánh đèn rực rỡ, chỉ còn tiếng máy thở và đôi mắt không ngủ. Giữa đêm khuya nơi Khoa Hồi sức tích cực, đội ngũ y bác sĩ vẫn bền bỉ giữ vững tinh thần trách nhiệm, lan tỏa hình ảnh đẹp về người thầy thuốc tận tụy, sẵn sàng hy sinh vì sự sống của người bệnh.
PHÓNG SỰ: THANH NHÀN