Trên cơ sở rà soát, đánh giá tổng quan hiện trạng các nhà máy, kho tàng trên địa bàn 5 quận trung tâm, theo quy hoạch chung, quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2.000 được duyệt, Sở Xây dựng TP Hải Phòng vừa đề xuất phương án chỉnh trang, cải tạo, tái thiết đô thị tại nội thành.
Xử lý dứt điểm 8 nhà máy thép
Theo báo cáo của cơ quan chức năng TP Hải Phòng, trên địa bàn 4 quận Ngô Quyền, Hồng Bàng, Lê Chân, Hải An có 279 cơ sở, địa điểm sản xuất, kho tàng và 28 cơ sở sử dụng xây dựng trụ sở, văn phòng làm việc, siêu thị với tổng diện tích hơn 446 ha. Quận trung tâm còn lại là Kiến An có khoảng 110 cơ sở của các doanh nghiệp.
Riêng quận Hồng Bàng, các cơ sở sản xuất, kho tàng với hơn 160 ha được cơ quan chức năng đề xuất thực hiện di dời theo 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 - đến năm 2025, di dời các cơ sở sản xuất nằm xen kẽ khu dân cư thuộc các phường Minh Khai, Sở Dầu, Hùng Vương, Quán Toan, trong đó có 8 nhà máy thép rộng khoảng 86,25 ha. Đây là khu vực có các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường, cần dừng hoạt động để di dời vào nơi tập trung nhằm đẩy nhanh quá trình chỉnh trang đô thị.
Giai đoạn 2 - từ năm 2026 đến 2030, quận Hồng Bàng xem xét di dời các nhà máy, cảng, kho bãi giáp sông Cấm tại 2 phường Hạ Lý và Quán Toan với hơn 74 ha.
Các nhà máy thép ở 2 phường Quán Toan và An Hồng, quận Hồng Bàng, TP Hải Phòng phải di dời để tái thiết, chỉnh trang đô thị
Ông Phạm Văn Đoan, Chủ tịch UBND quận Hồng Bàng, cho biết vấn đề di dời các nhà máy thép tại 2 phường Quán Toan, An Hồng đã được đặt ra nhiều năm qua. Bởi lẽ, việc cụm công nghiệp thép hoạt động ở khu vực dân cư đông đúc là không phù hợp. UBND TP Hải Phòng cũng đã có văn bản chỉ đạo di dời 8 nhà máy sản xuất thép ra khỏi nội thành, phục vụ quy hoạch chỉnh trang đô thị.
Theo lộ trình, Chủ tịch UBND TP Hải Phòng giao UBND quận Hồng Bàng thông báo, hướng dẫn 8 doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thép khẩn trương có kế hoạch di dời cơ sở sản xuất, kho tàng tại 2 phường Quán Toan, An Hồng vào các khu, cụm công nghiệp tập trung. Việc di dời hoàn thành trong năm 2025.
Hình thành nhiều khu đô thị hiện đại
Cơ quan chức năng TP Hải Phòng xác định sẽ di dời nhiều cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường tại các cụm, khu công nghiệp trong nội thành.
Tại quận Lê Chân, một số cơ sở sản suất với tổng diện tích hơn 10 ha đã và đang có dự án triển khai nên không đề xuất di dời; các cơ sở còn lại với hơn 26 ha được đề xuất di dời theo 2 giai đoạn. Theo đó, đến năm 2025, di dời các nhà máy, kho tàng nằm rải rác trong khu vực đô thị có mật độ dân cư cao với diện tích 5,1 ha. Giai đoạn 2026 - 2030, di dời các cơ sở tại Cụm Công nghiệp Vĩnh Niệm với diện tích 14,2 ha và khu vực gần Bệnh viện Quốc tế Green rộng 7,67 ha để chỉnh trang, phát triển đô thị.
Trước đó, Cụm Công nghiệp Vĩnh Niệm được đầu tư xây dựng giữa nội thành Hải Phòng và đi vào hoạt động từ năm 2003 với quy mô hơn 14 ha. Tại đây hiện có 39 doanh nghiệp hoạt động, từng được xác định là điểm nóng về ô nhiễm nước thải.
Tại quận Kiến An, đến hết năm 2025, di dời các cơ sở nằm xen kẽ với khu dân cư ở các phường Văn Đẩu, Nam Sơn, Trần Thành Ngọ và khu vực tập trung ven sông Lạch Tray thuộc phường Đồng Hòa. Những khu vực này được xác định có các cơ sở sản xuất trong đô thị gây ô nhiễm môi trường. Giai đoạn 2026 - 2030, xem xét di dời các cơ sở sản xuất tập trung tại 2 cụm công nghiệp Quán Trữ và Ngọc Sơn - là những nhà máy, cảng, kho bãi giáp sông Lạch Tray.
Tại quận Hải An, các dự án đã và đang triển khai với diện tích 0,37 ha không đề xuất di dời; các cơ sở khác với hơn 41 ha được đề xuất di dời theo 2 giai đoạn. Cụ thể, đến hết năm 2025, di dời các cơ sở với tổng diện tích 8,47 ha tại phường Cát Bi và một số cơ sở nhỏ lẻ nằm xen kẽ trong khu dân cư tại 2 phường Đông Hải 1, Đông Hải 2. Giai đoạn 2026 - 2030, di dời các cơ sở còn lại tại phường Đông Hải 1 - giáp ranh quận Ngô Quyền với diện tích khoảng 32,6 ha. Đây là khu vực gần cảng, kho bãi giáp sông Cấm.
Tương tự, tại quận Ngô Quyền, các dự án đã và đang triển khai với diện tích hơn 40 ha không đề xuất di dời; các dự án còn lại với hơn 80 ha được đề xuất di dời theo 2 giai đoạn. Theo đó, đến hết năm 2025, dừng hoạt động các cơ sở sản xuất gần khu vực mật độ dân cư cao với diện tích hơn 32 ha ở phía Nam đường Ngô Quyền, di dời vào các khu, cụm công nghiệp tập trung. Sau khi di dời, khu vực này sẽ dễ thu hút đầu tư để chỉnh trang đô thị, mang lại hiệu quả kinh tế. Giai đoạn 2026 - 2030, xem xét di dời những cơ sở ở phía Bắc đường Ngô Quyền, là các cảng, kho bãi giáp sông Cấm với diện tích gần 50 ha.
Theo ông Nguyễn Thành Hưng, Giám đốc Sở Xây dựng, đô thị Hải Phòng đang ngày càng phát triển với nhiều dự án, công trình quy mô lớn, giá trị đầu tư hàng ngàn tỉ đồng. Với sự quyết tâm của lãnh đạo thành phố và sự vào cuộc, quyết liệt của các cấp, ngành, địa phương, nhiều khu đô thị hiện đại, đồng bộ đang dần được hình thành. Đó là đô thị hành chính phía Bắc sông Cấm; trung tâm thương mại, tài chính Hải An - Dương Kinh; đô thị sân bay Tiên Lãng...
Trung tâm đô thị cũ ở Hải Phòng cũng được nâng cấp, cải tạo qua từng năm. Trong tương lai không xa, đô thị Hải Phòng sẽ có diện mạo hiện đại, năng động và giàu bản sắc với cấu trúc không gian được định hướng theo Đồ án Điều chỉnh quy hoạch chung thành phố đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
UBND TP Hải Phòng đã giao UBND quận Hồng Bàng nghiên cứu, đề xuất các dự án đầu tư xây dựng phục vụ việc cải tạo, chỉnh trang đô thị đối với các khu vực trong danh mục rà soát di dời giai đoạn 1 - đến hết năm 2025.
Các quận Ngô Quyền, Lê Chân, Hải An, Kiến An được giao nghiên cứu, đề xuất dự án đầu tư xây dựng phục vụ việc cải tạo, chỉnh trang đô thị tại các khu vực di dời giai đoạn 1, ngay sau khi quy hoạch phân khu 1/2.000 được duyệt.
Bài và ảnh: Trọng Đức