Đi giữa mênh mông đồng lúa
Từ câu chuyện cánh đồng lớn...
Lớn lên bên dòng Kiến Giang, gắn bó với cây lúa cũng đã mấy thập kỷ, với Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Hợp tác xã Sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Quy Hậu, xã Liên Thủy (HTX Quy Hậu) Lê Quý Tùng, câu chuyện về cây lúa, về mô hình CĐL đã ăn sâu vào tiềm thức của ông và những người nông dân nơi đây.
“Qua thực tiễn thực hiện mô hình CĐL hơn một thập kỷ qua tại HTX Quy Hậu, hiệu quả và ưu thế vượt trội nhất mà chúng tôi dễ nhận thấy đó là, công tác quản lý, canh tác dễ dàng, đồng loạt, giảm chi phí sản xuất cho người nông dân, điều tiết nước, tăng năng suất, cơ giới hóa và ứng dụng đồng bộ khoa học kỹ thuật, phòng trừ dịch bệnh gây hại trên lúa…’, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Quy Hậu cho hay.
Thực hiện mô hình cánh đồng lớn góp phần nâng cao năng suất và sản lượng lúa.
Vụ đông-xuân năm nay, HTX Quy Hậu thực hiện 250ha lúa theo mô hình CĐL, với cơ cấu giống chủ lực: VT 404, MHC2, QC03, Nhị ưu 838. Xác định giống và cơ cấu giống là một trong những biện pháp quan trọng nhất quyết định đến hiệu quả sản xuất của cây lúa, HTX Quy Hậu đã lựa chọn được những bộ giống đưa vào sản xuất phù hợp với từng vùng, có độ chống chịu tốt với thời tiết, khí hậu, sâu bệnh và khả năng tái sinh cao…
Thông qua việc duy trì diện tích mô hình CĐL, canh tác cải tiến và cơ giới hóa trong sản xuất đã giúp bà con nông dân tiết kiệm được chi phí đầu vào; đồng thời giúp cho cây trồng phát triển tốt, nâng cao năng suất và chất lượng cây lúa. Năm nay, qua thăm đồng, năng suất lúa vụ đông-xuân dự kiến đạt 72 tạ/ha, sản lượng lương thực ước đạt hơn 2.400 tấn…
Ông Võ Văn Thắng, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Mỹ Lộc Thượng (xã An Thủy) cho biết, HTX hiện có hơn 640 hộ với 1.242 thành viên tham gia liên kết sản xuất lúa theo mô hình CĐL với diện tích hơn 252ha. Để nâng cao hiệu quả sản xuất trên những CĐL, HTX đã cung cấp dịch vụ vật tư nông nghiệp, chuyển giao khoa học kỹ thuật, bao tiêu sản phẩm cho các thành viên.
Cũng theo ông Thắng, sản xuất lúa theo mô hình CĐL đã được HTX triển khai từ vụ đông-xuân năm 2018-2019. Trên những CĐL, chỉ tập trung sản xuất một số giống lúa chủ lực, như: P6, HG12, KH336; vùng thực hiện có diện tích lớn nhất là 68ha. Hàng năm, năng suất lúa trên những CĐL đạt gần 77 tạ/ha. Ngoài ra, HTX còn hợp đồng liên doanh sản xuất giống với Công ty TNHH MTV Giống cây trồng Quảng Bình. Vụ đông-xuân vừa qua, HTX đã bán được từ 100-150 tấn lúa tươi tại chỗ cho doanh nghiệp với giá cao…
Những cánh đồng lớn ở huyện Lệ Thủy.
Phó trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Lệ Thủy Nguyễn Chí Trãi cho biết: Sản xuất lúa theo mô hình CĐL ở Lệ Thủy đã từng bước khẳng định những ưu thế vượt trội so với phương thức canh tác truyền thống, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Đến nay, địa phương đã thực hiện chuyển đổi được hơn 4.000ha lúa sang mô hình CĐL, tăng hơn 300ha, một số địa phương có diện tích mô hình CĐL,là: An Thủy, Lộc Thủy, Liên Thủy, Hoa Thủy…
“Chính quyền địa phương đã chủ động từng bước thay đổi tập quán canh tác của người nông dân bằng việc tích tụ ruộng đất, đưa cơ giới hóa vào sản xuất từ lúc xuống giống đến khi thu hoạch và bao tiêu sản phẩm. Đến nay, việc sản xuất lúa theo mô hình CĐL mang lại những ưu thế rất khả quan…”, Phó trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Lệ Thủy cho biết.
Đến bài toán vụ Hè-Thu
Sản xuất lúa ở Lệ Thủy hiện vẫn có hai vụ là đông-xuân và hè-thu. Hàng năm, huyện Lệ Thủy gieo cấy khoảng 10.100ha lúa vụ đông-xuân với năng suất, sản lượng lương thực chiếm tỷ trọng cao; vụ sản xuất lúa hè-thu dao động từ 1.100-1.300ha. Tuy nhiên, tại địa phương, vụ lúa tái sinh hiện vẫn đang chiếm tỷ lệ cao, gây mất cân đối trong sản xuất vụ hè-thu.
Theo tính toán của các chuyên gia nông nghiệp, tại huyện Lệ Thủy, sản xuất lúa hè-thu mang lại lợi nhuận cao gấp 10 lần lúa tái sinh. Thực tế, sản xuất lúa hè-thu có tổng chi phí đầu tư bình quân vào khoảng hơn 1,3 triệu đồng/sào; tổng thu đạt gần 2,5 triệu đồng/sào; lợi nhuận đạt được là hơn 1,1 triệu đồng/sào. Trong khi đó, lúa tái sinh (trên chân ruộng 2 vụ, sử dụng máy gặt vụ đông-xuân) có tổng chi phí đầu tư bình quân khoảng 340.000 đồng/sào; tổng thu đạt hơn 450.000 đồng/sào; lợi nhuận đạt khoảng 110.00 đồng/sào.
Hiện, khó khăn trong sản xuất lúa tại huyện Lệ Thủy vẫn là sản xuất lúa tái sinh còn chiếm phần lớn; tình trạng thu hoạch bằng máy gặt đập liên hợp trong vụ đông-xuân chiếm phần nhiều nên năng suất lúa tái sinh thấp (mất trên 1/2 diện tích); sản xuất lúa hè-thu chưa đồng bộ; các vùng lúa tái sinh và lúa hè-thu tiếp giáp nhau nên gia tăng nguy cơ chuột phá hại trên lúa hè-thu. Chưa kể, việc duy trì sản xuất lúa tái sinh đã cản trở đưa cơ giới hóa, khoa học kỹ thuật công nghệ vào sản xuất; gây lãng phí khi trên những cánh đồng đã được đầu tư về hệ thống thủy lợi, giao thông…
Chủ tịch UBND xã Liên Thủy Phạm Văn Linh cho rằng, việc sản xuất lúa hè-thu sẽ nâng cao tổng sản lượng lương thực xã hội, thúc đẩy phát triển các ngành dịch vụ nông nghiệp kèm theo, như: Dịch vụ giống, làm đất, phân bón, bảo vệ thực vật, thu hoạch; đồng thời gia tăng lợi nhuận từ các khâu dịch vụ của HTX, tạo việc làm cho nông dân, đẩy mạnh khâu lưu thông hàng hóa...
“Hàng năm, địa phương vẫn làm hơn 850ha lúa tái sinh, năng suất bình quân lúa tái sinh đạt khoảng hơn 19 tạ/ha. Mấy năm trước tại địa phương, HTX Đông Thành có triển khai làm khoảng 70ha lúa hè-thu nhưng do chuột phá hoại nên giờ đã không còn làm nữa. Mặc dù chính quyền, HTX tuyên truyền, vận động và ban hành các chính sách hỗ trợ nhưng vẫn khó thay đổi tư tưởng, thói quen của nông dân, họ vẫn tiếp tục duy trì lúa tái sinh…”, Chủ tịch UBND xã Liên Thủy chia sẻ.
Cũng từ câu chuyện làm lúa hè-thu, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Mỹ Lộc Thượng Võ Văn Thắng cho biết, bà con nông dân tại HTX đã không còn làm lúa hè-thu từ năm 2010, bởi chi phí đầu vào cao, chuột phá hoại, làm không đồng bộ dẫn đến lợi nhuận thấp. Do vậy, HTX vẫn đang duy trì làm lúa tái sinh.
Ngọc Hải
Nguồn Quảng Bình : https://www.baoquangbinh.vn/kinh-te/202505/di-giua-menh-mong-dong-lua-2226196/
