Đêm không ngủ
"Cả đêm tôi không ngủ, sáng nay cũng không thể ngủ", ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng của Chứng khoán SSI, kiêm Giám đốc SSI Research chia sẻ vào rạng sáng ngày 8/10, khi thị trường chứng khoán Việt Nam được thông báo nâng hạng từ FTSE Russell.
Chia sẻ của ông Hưng đại diện cho số đông nhà đầu tư đã gắn bó với thị trường chứng khoán trong suốt thời gian qua, nhất là sau một đêm "mất ngủ".
Vị chuyên gia cho rằng, sự công nhận từ FTSE Russell sẽ mở ra một chương mới, mà tác động tích cực đầu tiên và rõ ràng nhất chính là dòng vốn.
"Việc nâng hạng sẽ là tấm vé thông hành cho các quỹ đầu tư lớn, đặc biệt là các quỹ thụ động mô phỏng theo chỉ số của FTSE", ông nói.
Ước tính ban đầu cho thấy, một dòng vốn khoảng 1,6 tỷ USD sẽ sớm chảy vào thị trường. Nhưng con số đó, theo ông Hưng, không phải là toàn bộ câu chuyện.
"Điều quan trọng hơn là vị thế của thị trường Việt Nam. Việc này, cùng với các hoạt động khác như IPO doanh nghiệp mới thứ là thứ thu hút những dòng vốn lớn và những nhà đầu tư lớn", đại diện SSI khẳng định.
Tuy nhiên, cột mốc "nâng hạng" không hoàn toàn bằng phẳng. Phía FTSE Russell vẫn lưu ý một số điểm cần được xem xét vào kỳ đánh giá tháng 3/2026.
Nổi bật là việc tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các "nhà môi giới toàn cầu", nói cách khác là giúp các định chế tài chính nước ngoài có thể giao dịch và thực hiện các nghiệp vụ một cách trơn tru hơn tại Việt Nam.
Ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng của Chứng khoán SSI, kiêm Giám đốc SSI Research. Ảnh: DN
Ông Phạm Lưu Hưng tin rằng, vấn đề này không đáng ngại. "Thực ra ngay ở thời điểm này chúng ta đã nhận diện được những khó khăn để xử lý", ông nói.
Kinh tế trưởng của Chứng khoán SSI cho biết, Chính phủ đã có những giải pháp phù hợp và đang trong quá trình sửa đổi các thông tư liên quan. Việc xác định rõ vấn đề ngay từ đầu thực chất lại là một điều tốt, giúp Việt Nam có đủ thời gian để hoàn thiện.
Cùng với đó, việc các quỹ cận biên bán ra cổ phiếu theo ông cũng không đáng lo. Bởi các đơn vị này dự kiến sẽ có gần một năm để tái cơ cấu danh mục trước thời điểm Việt Nam chính thức được nâng hạng, mà không gây ra những cú sốc cho thị trường.
Hậu trường nâng hạng
Cả thị trường chứng khoán đã đón nhận tin vui, nhưng ít ai biết rằng, ngay cả trong những ngày cận kề nâng hạng, sự hoài nghi từ khối ngoại vẫn treo "lơ lửng".
"Đến tận ngày hôm qua, khi gặp các nhà đầu tư nước ngoài sang thăm Việt Nam giữa lúc Hà Nội mưa gió, lụt lội, họ nói với tôi vẫn rất lo ngại. Họ hỏi rằng, liệu chuyện gì sẽ xảy ra nếu Việt Nam không được nâng hạng?", ông Hưng kể lại.
Theo đại diện Chứng khoán SSI, sự thận trọng của nhà đầu tư ngoại là hoàn toàn có cơ sở, khi đã chứng kiến nhiều thị trường chứng khoán khác phải lỡ hẹn.
Điều này cũng cho thấy áp lực và trách nhiệm khổng lồ đặt lên vai các cơ quan quản lý và thành viên của thị trường trong việc chứng minh năng lực của Việt Nam.
Trong đó, việc vận hành thành công hệ thống KRX là điểm mấu chốt. Ông Hưng gọi đây là mảnh ghép mang tính quyết định, là câu trả lời cho sự tự tin của những người trong cuộc.
"Tôi dám đảm bảo rằng, số người tin KRX có thể chạy tốt còn ít hơn rất nhiều so với số người tin Việt Nam sẽ được nâng hạng", vị chuyên gia nhớ lại thời điểm trước khi hệ thống KRX chính thức đi vào vận hành đã vấp phải nhiều nghi ngại.
Nhưng rồi, hệ thống đã hoạt động trơn tru. Với ông, thành công đó không chỉ là một bước tiến về kỹ thuật, mà là một lời khẳng định về năng lực thực thi của Việt Nam. Rằng Chính phủ Việt Nam không chỉ nói được, mà còn làm được.
Nhà đầu tư chứng khoán hân hoan trong ngày thị trường được công bố nâng hạng. Ảnh: Hoàng Anh
Đích đến của chứng khoán Việt Nam
Đứng trước cột mốc lịch sử, Kinh tế trưởng của Chứng khoán SSI cho rằng, Việt Nam được nâng hạng thực chất chỉ là vạch xuất phát cho một cuộc đua mới.
Theo ông, được FTSE Russell nâng hạng mới chỉ là bước đầu tiên, bởi đích đến thực sự của Việt Nam là được nâng hạng bởi MSCI.
"Chỉ số MSCI phổ biến hơn rất nhiều so với FTSE Russell. Đối với các nhà đầu tư nước ngoài, MSCI quan trọng hơn", ông Hưng phân tích.
Vị chuyên gia dẫn chứng về việc quy mô dòng vốn tham chiếu theo chỉ số của MSCI lớn hơn đáng kể FTSE Russell. Ngoài ra, những cải cách gần đây mà Việt Nam đang thực hiện, như việc xây dựng đối tác bù trừ trung tâm (CCP), theo ông thực chất là để đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe hơn của MSCI.
Do đó, đại diện SSI nhấn mạnh, câu chuyện nâng hạng của thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ còn tiếp diễn trong ít nhất 1-2 năm tới, thay vì tư duy "tin ra là bán".
"Tôi từng đưa ra mức định giá hợp lý của thị trường dựa trên P/E trung bình 5 năm là khoảng 1.600 điểm. Nhưng bây giờ, tôi buộc phải thay đổi con số đó", ông nói.
Với sự tăng trưởng của các doanh nghiệp nội địa và những triển vọng mới, mức định giá hợp lý với Vn-Index theo ông Phạm Lưu Hưng có thể được nâng lên khoảng 1.800 điểm vào ngay năm tới.
Việt Hưng