Công tác phòng chống dịch tả lợn châu Phi tại trang trại chăn nuôi lợn an toàn sinh học ở xã Phùng Nguyên, tỉnh Phú Thọ. Ảnh: Nguyễn Văn Cảnh-TTXVN
Dịch tả lợn châu Phi đang bùng phát trên diện rộng, lan khắp cả nước và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành chăn nuôi, đặc biệt là nguồn cung thịt lợn. Đây không phải là dịch bệnh mới, nhưng với tính chất phức tạp và khả năng lây lan nhanh, nhiều địa phương vẫn chưa thể khẳng định an toàn tuyệt đối.
Trước tình hình này, việc tiêu hủy lợn bệnh và xử lý thịt lợn nhiễm bệnh đúng quy trình là yếu tố then chốt nhằm ngăn chặn dịch lan rộng.Khi phát hiện lợn bệnh, phải làm gì?
Tại Điều 10 Thông tư 07/2016/TT-BNNPTNT được bổ sung bởi khoản 1 Điều 1 Thông tư 24/2019/TT-BNNPTNT, khoản 1 Điều 1 Thông tư 09/2021/TT-BNNPTNT quy định về xử lý bắt buộc động vật mắc bệnh, có dấu hiệu mắc bệnh và sản phẩm động vật mang mầm bệnh truyền nhiễm như sau:
Bệnh lở mồm long móng phải tiêu hủy bắt buộc toàn bộ số lợn mắc bệnh trong ổ dịch với triệu chứng lâm sàng điển hình để giảm thiểu nguy cơ lây lan dịch; cách ly lợn khỏe mạnh trong cùng đàn với lợn mắc bệnh để theo dõi.
Bệnh tai xanh ở lợn phải tiêu hủy ngay lợn chết do bệnh. Đối với các ổ dịch nhỏ lẻ mới xảy ra trên địa bàn thì khuyến khích tiêu hủy lợn mắc bệnh để giảm thiểu nguy cơ dịch lây lan rộng, cách ly triệt để lợn chưa bị mắc bệnh để theo dõi; khuyến khích giết mổ tiêu thụ tại chỗ đối với lợn khỏe mạnh trong cùng đàn với lợn mắc bệnh.Đối với trường hợp dịch xảy ra ở diện rộng thì tiêu hủy số lợn mắc bệnh nặng, nuôi cách ly triệt để để theo dõi chặt chẽ diễn biến bệnh; khuyến khích giết mổ tiêu thụ tại chỗ đối với lợn khỏe mạnh trong cùng đàn với lợn mắc bệnh, trường hợp không giết mổ phải nuôi cách ly để theo dõi.Bệnh nhiệt thán không được phép mổ xác chết hoặc giết mổ đối với động vật mắc bệnh, có dấu hiệu mắc bệnh này. Động vật mẫn cảm với bệnh nhiệt thán trong cùng đàn với động vật mắc bệnh phải được nuôi cách ly để theo dõi. Tiêu hủy bắt buộc gia súc bị chết, bị mắc bệnh, có dấu hiệu mắc bệnh nhiệt thán theo hướng dẫn.
Xử lý lợn bị dịch tả lợn Châu Phi. Ảnh: Đoàn Hữu Trung-TTXVN
Bệnh dịch tả lợn phải tiêu hủy ngay lợn chết do bệnh. Đối với các ổ dịch nhỏ lẻ mới xảy ra trên địa bàn, khuyến khích tiêu hủy lợn mắc bệnh, cách ly triệt để lợn chưa bị mắc bệnh để theo dõi; khuyến khích giết mổ để tiêu thụ tại chỗ đối với lợn khỏe mạnh trong cùng ô chuồng với lợn mắc bệnh.
Với trường hợp dịch xảy ra ở diện rộng, khuyến khích tiêu hủy số lợn mắc bệnh nặng, nuôi cách ly lợn mắc bệnh nhẹ để theo dõi chặt chẽ diễn biến bệnh. Khuyến khích giết mổ tiêu thụ tại chỗ với lợn khỏe mạnh chưa được tiêm phòng vắc xin trong cùng ô chuồng với lợn mắc bệnh, trường hợp không giết mổ phải nuôi cách ly để theo dõi.Cùng với đó, Thông tư 24/2019/BNN&PTNT nêu rõ, bệnh dịch tả lợn châu Phi nằm trong danh mục bệnh động vật cấm giết mổ và chữa bệnh.Bệnh xoắn khuẩn, theo quy định phải tiêu hủy ngay động vật chết do bệnh. Còn với động vật mắc bệnh, tiến hành cách ly, điều trị theo hướng dẫn. Trường hợp động vật mắc bệnh nặng, không có khả năng bình phục thì phải tiêu hủy.Bệnh liên cầu khuẩn lợn (típ 2), theo quy định phải tiêu hủy lợn chết; cách ly, điều trị đối với lợn mắc bệnh theo hướng dẫn của chuyên môn thú y.Khuyến khích giết mổ đối với lợn khỏe mạnh trong cùng ô chuồng với lợn mắc bệnh, trường hợp không giết mổ phải nuôi cách ly để theo dõi.Bệnh giun xoắn, theo quy định phải thực hiện tiêu hủy bắt buộc động vật chết, động vật mắc bệnh. Còn gia súc nghi mắc bệnh phải giết mổ bắt buộc hoặc nuôi cách ly để theo dõi. Khuyến khích giết mổ đối với gia súc khỏe mạnh trong cùng đàn với gia súc mắc bệnh, trường hợp không giết mổ phải nuôi cách ly để theo dõi.Bệnh sảy thai truyền nhiễm, theo quy định khi phát hiện gia súc mắc bệnh phải cách ly để điều trị theo hướng dẫn của cơ quan quản lý. Thực hiện tiêu hủy gia súc chết hoặc gia súc mắc bệnh không có khả năng phục hồi.
Lực lượng chức năng phường Mỹ Lâm (Tuyên Quang) phun thuốc khử trùng trước khi tiêu hủy lợn nhiễm bệnh. Ảnh: TTXVN phát
Quy trình xử lý thịt lợn bệnh
Thông tư 07/2016/TT-BNNPTNT quy định quy trình xử lý thịt lợn bệnh với các bước cơ bản như sau:
Phát hiện và khai báo: Chủ vật nuôi/cơ sở chăn nuôi, khi phát hiện lợn có dấu hiệu mắc bệnh hoặc đã chết do bệnh truyền nhiễm, phải ngay lập tức khai báo cho cơ quan quản lý chuyên ngành thú y địa phương. Việc che giấu, không khai báo hoặc khai báo không kịp thời là hành vi bị nghiêm cấm theo Luật Thú y.
Cơ quan thú y khi đó sẽ tiếp nhận thông tin, tiến hành xác minh, kiểm tra và đánh giá tình hình dịch bệnh.Xử lý tại chỗ và cách ly: Đối với lợn mắc bệnh, có khả năng lây lan nhanh và gây thiệt hại lớn phải được tiêu hủy ngay lập tức. Trong một số trường hợp, lợn khỏe mạnh trong cùng đàn với lợn mắc bệnh có thể được khuyến khích giết mổ tiêu thụ tại chỗ dưới sự giám sát chặt chẽ của cơ quan thú y. Tuy nhiên, phải đảm bảo không làm lây lan dịch bệnh. Lợn mắc bệnh nặng sẽ bị tiêu hủy, còn lợn có dấu hiệu bệnh sẽ được nuôi cách ly để theo dõi.
Đối với lợn chưa mắc bệnh trong vùng dịch, phải được cách ly triệt để để theo dõi chặt chẽ diễn biến bệnh.
Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tuyên Quang kiểm tra công tác vệ sinh chuồng trại của hộ chăn nuôi tại phường Mỹ Lâm. Ảnh: TTXVN phát
Biện pháp tiêu hủy:
- Chôn lấp: Đào hố đủ rộng phù hợp với khối lượng động vật cần chôn. Hố chôn được rải vôi bột, có bao chứa, phun thuốc sát trùng. Riêng đối với bệnh Nhiệt thán, phải đổ bê tông hố chôn theo quy định.
- Đốt: Đốt bằng lò chuyên dụng hoặc đốt thủ công bằng cách đào hố, cho bao chứa xác động vật, sản phẩm động vật vào hố và đốt bằng củi, than, rơm, rạ, xăng, dầu... sau đó lấp đất và nện chặt.
Minh Châu (Tổng hợp)