Theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, bệnh dịch tả lợn phải tiêu hủy ngay lợn chết do bệnh. Ảnh minh họa: IT
Cấp bách khống chế dịch tả lợn châu Phi
Một trong những nguyên nhân gây ra xu hướng bùng phát và dịch tả lợn châu Phi diễn biến phức tạp hơn là do tình trạng bán chạy, mua bán, vận chuyển lợn bệnh, lợn chết, giết mổ, tiêu thụ lợn bệnh, lợn chết cũng như vứt xác lợn ra môi trường…
Hiện, cả nước vẫn còn hơn 540 xã, phường của 30/34 tỉnh thành phố có dịch tả lợn châu Phi chưa qua 21 ngày. Đây không phải là dịch bệnh mới, nhưng với tính chất phức tạp và khả năng lây lan nhanh, nhiều địa phương vẫn chưa thể khẳng định an toàn tuyệt đối.
Trước tình hình này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có công văn đề nghị Thường trực các Tỉnh ủy, Thành ủy trực thuộc Trung ương tổ chức quán triệt công tác phòng chống dịch tả lợn châu Phi.
Theo đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị Thường trực các Tỉnh ủy, Thành ủy trực thuộc Trung ương tổ chức quán triệt, triển khai và lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền địa phương thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch theo đúng các quy định, hướng dẫn.
Bên cạnh đó, chỉ đạo cấp ủy, chính quyền địa phương kịp thời bố trí kinh phí, nguồn lực đầy đủ và tổ chức thực hiện có hiệu quả các nội dung Kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh dịch tả lợn châu Phi giai đoạn 2020 - 2025.
Các bộ ngành phối hợp, khẩn trương chỉ đạo, kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy và tăng cường năng lực cho cơ quan quản lý chuyên ngành chăn nuôi và thú y tại địa phương theo đúng chủ trương của Đảng, quy định của pháp luật và các quyết định của Chính phủ.
Công tác bố trí nhân viên thú y xã phường, thú y cơ sở với vai trò tiên phong trong công tác phòng, chống dịch, giám sát, phát hiện sớm dịch bệnh, công bố dịch bệnh theo quy định, xử lý kịp thời ổ dịch cũng được quan tâm.
Các đơn vị liên quan cũng được yêu cầu cần chỉ đạo tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền đến toàn hệ thống chính trị và toàn dân để nâng cao ý thức về phòng, chống dịch bệnh; tập trung tổ chức thực hiện đồng bộ các biện pháp chuyên môn kỹ thuật, đặc biệt là tiêm phòng vaccine, chủ động phòng bệnh, chống dịch kịp thời theo đúng hướng dẫn của cơ quan chuyên ngành chăn nuôi và thú y, quan tâm khống chế và dập tắt dịch bệnh dịch tả lợn châu Phi trong thời gian nhanh nhất; đồng thời chuẩn bị tốt các điều kiện để khôi phục, ổn định và phát triển chăn nuôi lợn ngay sau khi dịch bệnh được khống chế.
Thường xuyên chỉ đạo tăng cường kiểm tra, đôn đốc, giám sát việc tổ chức phòng, chống bệnh dịch tả lợn châu Phi và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân chủ quan, lơ là, thiếu trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, không phát hiện kịp thời hoặc không xử lý triệt để dịch bệnh, để dịch bệnh lây lan rộng hoặc dây dưa kéo dài, gây thiệt hại kinh tế và làm ảnh hưởng xấu tới đời sống nhân dân và các hoạt động sản xuất, kinh doanh; triển khai các biện pháp kiểm soát dịch bệnh và sản xuất, chế biến, giết mổ, kinh doanh, cung cấp thực phẩm trên địa bàn nhằm bảo đảm an toàn thực phẩm và chống hàng giả, hàng kém chất lượng.
Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước đã xảy ra hơn 970 ổ bệnh dịch tả lợn châu Phi tại hơn 710 xã, phường (chiếm hơn 21% tổng số xã) thuộc 33/34 tỉnh, thành phố (sau sáp nhập). Số lợn chết và tiêu hủy là hơn 100.000 con.
Dịch tả lợn châu Phi đã xuất hiện tại hơn 60 quốc gia, gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành chăn nuôi lợn trên thế giới. Tại Việt Nam, dịch bệnh bắt đầu xuất hiện từ tháng 2/2019. Đến cuối năm 2020, cả nước đã phải tiêu hủy gần 9 triệu tấn thịt lợn, thiệt hại khoảng 30 nghìn tỷ đồng.
Tiêu hủy lợn bệnh và xử lý thịt lợn nhiễm dịch tả lợn châu Phi đúng quy trình
Dịch tả lợn châu Phi cần được xử lý đúng cách trong tiêu hủy lợn bệnh và xử lý thịt lợn nhiễm dịch là yếu tố quan trọng và then chốt trong việc ngăn chặn dịch lan rộng.
Theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, bệnh dịch tả lợn phải tiêu hủy ngay lợn chết do bệnh. Đối với các ổ dịch nhỏ lẻ mới xảy ra trên địa bàn, khuyến khích tiêu hủy lợn mắc bệnh, cách ly triệt để lợn chưa bị mắc bệnh để theo dõi; khuyến khích giết mổ để tiêu thụ tại chỗ đối với lợn khỏe mạnh trong cùng ô chuồng với lợn mắc bệnh.
Với trường hợp dịch xảy ra ở diện rộng, khuyến khích tiêu hủy số lợn mắc bệnh nặng, nuôi cách ly lợn mắc bệnh nhẹ để theo dõi chặt chẽ diễn biến bệnh. Khuyến khích giết mổ tiêu thụ tại chỗ với lợn khỏe mạnh chưa được tiêm phòng vắc xin trong cùng ô chuồng với lợn mắc bệnh, trường hợp không giết mổ phải nuôi cách ly để theo dõi.
Bên cạnh đó, thông tư 07/2016/TT-BNNPTNT quy định quy trình xử lý thịt lợn bệnh với các bước cơ bản như sau:
Phát hiện và khai báo: Chủ vật nuôi/cơ sở chăn nuôi, khi phát hiện lợn có dấu hiệu mắc bệnh hoặc đã chết do bệnh truyền nhiễm, phải ngay lập tức khai báo cho cơ quan quản lý chuyên ngành thú y địa phương. Việc che giấu, không khai báo hoặc khai báo không kịp thời là hành vi bị nghiêm cấm theo Luật Thú y.
Cơ quan thú y khi đó sẽ tiếp nhận thông tin, tiến hành xác minh, kiểm tra và đánh giá tình hình dịch bệnh.
Xử lý tại chỗ và cách ly: Đối với lợn mắc bệnh, có khả năng lây lan nhanh và gây thiệt hại lớn phải được tiêu hủy ngay lập tức. Trong một số trường hợp, lợn khỏe mạnh trong cùng đàn với lợn mắc bệnh có thể được khuyến khích giết mổ tiêu thụ tại chỗ dưới sự giám sát chặt chẽ của cơ quan thú y. Tuy nhiên, phải đảm bảo không làm lây lan dịch bệnh. Lợn mắc bệnh nặng sẽ bị tiêu hủy, còn lợn có dấu hiệu bệnh sẽ được nuôi cách ly để theo dõi.
Đối với lợn chưa mắc bệnh trong vùng dịch, phải được cách ly triệt để để theo dõi chặt chẽ diễn biến bệnh.
Biện pháp tiêu hủy:
- Chôn lấp: Đào hố đủ rộng phù hợp với khối lượng động vật cần chôn. Hố chôn được rải vôi bột, có bao chứa, phun thuốc sát trùng. Riêng đối với bệnh Nhiệt thán, phải đổ bê tông hố chôn theo quy định.
- Đốt: Đốt bằng lò chuyên dụng hoặc đốt thủ công bằng cách đào hố, cho bao chứa xác động vật, sản phẩm động vật vào hố và đốt bằng củi, than, rơm, rạ, xăng, dầu... sau đó lấp đất và nện chặt.
PV