Dịch tả lợn châu Phi lan rộng: Siết chặt kiểm dịch, đảm bảo an toàn thực phẩm

16 giờ trướcBài gốc

Thông tin được đưa ra tại Hội nghị Phòng, chống bệnh dịch tả lợn châu Phi và quản lý kiểm soát giết mổ đảm bảo an toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức sáng 23/7, tại Hà Nội.

Nguy cơ dịch bệnh lây lan rất cao

Thông tin tại hội nghị, ông Phan Quang Minh - Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho hay, từ đầu năm đến ngày 22/7/2025, cả nước đã xảy ra 636 ổ dịch tại 30/34 tỉnh, thành phố, số lợn mắc bệnh là 42.349 con, số lợn chết, buộc tiêu hủy là 43.375 con. Hiện nay, còn 256 ổ dịch tại 26 tỉnh, thành phố chưa qua 21 ngày.

Trong tháng 6 và 7/2025, dịch bệnh dịch tả lợn châu Phi gia tăng tại các tỉnh phía Bắc (Cao Bằng, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Hà Nội…) và duyên hải miền Trung (Quảng Ngãi, Quảng Trị…).

Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: N.H

Bệnh dịch tả lợn châu Phi đang có chiều hướng gia tăng, chủ yếu là tái phát các ổ dịch cũ, phát sinh ở loại hình chăn nuôi quy mô nhỏ (bình quân 50 - 60 con/ổ dịch) tại các hộ gia đình nơi có điều kiện chăn nuôi không đảm bảo an toàn sinh học.

Nguy cơ dịch bệnh tiếp tục phát sinh và lây lan trong thời gian tới là rất cao. Nguyên nhân do chăn nuôi nhỏ lẻ còn khá phổ biến, chiếm tỷ lệ cao, không bảo đảm an toàn sinh học.

Bên cạnh đó, hiện tượng người chăn nuôi giấu dịch, khi đàn vật nuôi có dấu hiệu nghi mắc bệnh thường không thông báo cho chuyên môn thú y, chính quyền địa phương để được hỗ trợ điều trị, xử lý mà bán chạy lợn, vứt xác ra môi trường làm dịch bệnh lây lan rộng.

Hiện nay, thời tiết biến đổi thất thường, đặc biệt bước vào mùa mưa, bão tại các tỉnh miền Bắc, kết hợp với hiện tượng người nuôi, vận chuyển thiếu ý thức vứt xác lợn bệnh xuống sông, kênh mương... làm phát tán virus dịch tả lợn châu Phi theo dòng nước, gây ô nhiễm môi trường.

Hoạt động giết mổ động vật còn chưa được kiểm soát triệt để, một số cơ sở giết mổ vi pham pháp luật thú y, vẫn thu gom, giết mổ gia súc mắc bệnh, nghi mắc bệnh. Bên cạnh đó, còn lúng túng trong việc công bố dịch cấp xã do mới được phân cấp về cấp xã; chưa tổ chức tuyên truyền thường xuyên, liên tục về các quy định hỗ trợ khắc phục dịch bệnh động vật.

Lực lượng thú y địa phương, đặc biệt là thú y cấp xã rất mỏng, địa bàn rộng nên công tác giám sát, phát hiện, xử lý ổ dịch tại một số địa phương chưa được kịp thời (nhiều tỉnh không bố trí nhân viên thú y cấp xã, có tỉnh không thực hiện công tác kiểm soát giết mổ động vật). Việc áp dụng chế tài xử phạt các hành vi vi phạm pháp luật trong phòng chống dịch bệnh phải thực hiện một cách thường xuyên, nghiêm khắc hơn.

Vì sao 'lá chắn thép' vắc xin mà người dân chưa mặn mà?

Đến nay, Việt Nam có 3 loại vắc xin dịch tả lợn châu Phi được cấp Giấy chứng nhận lưu hành tại Việt Nam. Các doanh nghiệp đã sản xuất và cung ứng ra thị trường 7,8 triệu liều vắc xin phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi.

Lợn chết do dịch tả lợn châu Phi gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi Gia Lai. Ảnh: V.Đ.T.

Theo báo cáo sơ bộ của cơ quan quản lý chuyên ngành các địa phương, trong giai đoạn từ năm 2023 đến năm 2025, số lợn bị chết sau khi tiêm phòng chiếm tỷ lệ thấp, chỉ khoảng 0,1% (988 con lợn). Nguyên nhân là phần lớn số lợn này đã nhiễm virus thực địa từ trước hoặc sức đề kháng bị suy giảm vì mắc các bệnh do Escherichia coli, PCV2.

Kết quả sử dụng vắc xin dịch tả lợn châu Phi của các địa phương thời gian qua cho thấy, vắc xin có hiệu lực và hiệu quả trong phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi. Nhờ đó, đã cơ bản kiểm soát được dịch bệnh dịch tả lợn châu Phi trên đàn lợn và tăng tái đàn, cung ứng sản phẩm thịt lợn cho người tiêu dùng.

Vắc xin dịch tả lợn châu Phi được ví như lá chắn thép cho ngành chăn nuôi trước nguy cơ dịch bệnh. Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến đặt vấn đề, vì sao người dân vẫn chưa mặn mà trong việc tiêm phòng. Cần mổ xẻ rõ nguyên nhân và tìm cách tháo gỡ vấn đề này? Phải chăng, nhiều người nuôi vẫn chủ quan không tiêm phòng cho đàn vật nuôi, còn tâm lý ỷ lại, trông chờ vào sự hỗ trợ vắc xin của nhà nước. Công tác truyền thông về vắc xin chưa được đẩy mạnh?

Tại hội nghị, các doanh nghiệp, chuyên gia, địa phương, cơ quan quản lý cùng nhau bản thảo các nội dung liên quan đến việc phòng, chống dịch tả lợn châu Phi; đẩy mạnh tiêm phòng vắc xin dịch tả lợn châu Phi; cơ chế phối hợp giữa cơ quan thú y phối hợp với chính quyền địa phương trong giám sát để phát hiện, xử lý kịp thời tình trạng người dân bán chạy lợn bệnh để thu hồi vốn...

Ông Phan Quang Minh cho hay, đến nay, đã cơ bản có đầy đủ văn bản quy phạm pháp luật, Kế hoạch quốc gia, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường rất chi tiết, cụ thể cho từng bệnh, từng thời kỳ. Do đó, việc quan trọng nhất hiện nay là tổ chức thực hiện của các địa phương (nhất là cấp xã), các doanh nghiệp và người chăn nuôi.

Để kiểm soát phòng, chống dịch tả lợn châu Phi, Cục đề nghị Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương xử lý tiêu hủy lợn mắc bệnh, nghi mắc bệnh chết do bệnh dịch tả lợn châu Phi. Đồng thời, xử lý nghiêm các trường hợp giấu dịch, chậm báo cáo làm lây lan dịch bệnh; tăng cường quản lý vận chuyển, kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các trường hợp buôn bán, bán tháo, vận chuyển, giết mổ lợn bệnh, nghi mắc bệnh, vứt xác lợn chết ra ngoài môi trường làm lây lan dịch bệnh, ô nhiễm môi trường; tổ chức tổng vệ sinh, sát trùng, tiêu độc từng cơ sở chăn nuôi có dịch bệnh trên địa bàn cấp thôn, cấp xã nơi đang có dịch và nơi tiếp giáp có nguy cơ cao; chủ động công tác phòng bệnh cho đàn lợn, đặc biệt công tác tiêm phòng vắc xin dịch tả lợn châu Phi.

Trước diễn biến và nguy cơ dịch tả lợn châu Phi lan rộng, ngày 16/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính ký Công điện 109/CĐ-TTg gửi các bộ, ngành và các tỉnh, thành phố về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng, chống bệnh dịch tả lợn châu Phi. Theo đó, Thủ tướng yêu cầu kiên quyết xử lý tiêu hủy lợn mắc bệnh, nghi mắc bệnh và chủ động triển khai thực hiện các chính sách hỗ trợ người chăn nuôi bị thiệt hại do dịch bệnh theo đúng quy định.Tăng cường kiểm tra, giám sát, phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp buôn bán, vận chuyển, giết mổ lợn không bảo đảm yêu cầu về phòng, chống dịch bệnh, an toàn thực phẩm và các trường hợp vứt xác heo chết làm lây lan dịch bệnh, ô nhiễm môi trường.

Nguyễn Hạnh

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/dich-ta-lon-chau-phi-lan-rong-siet-chat-kiem-dich-dam-bao-an-toan-thuc-pham-411821.html