Điểm bất thường thổi bùng thảm kịch trong vụ cháy chung cư Hong Kong

2 giờ trướcBài gốc

Vụ cháy chung cư Hong Kong tại cụm Wang Fuk Court chiều 26/11 đã biến một khu nhà ở đông đúc thành vòng lửa khổng lồ.

Chưa tới một giờ sau, những cột tro đỏ rực đã leo dọc theo giàn giáo tre, biến toàn bộ cụm chung cư Wang Fuk Court - nơi 4.000 cư dân sinh sống - thành một biển lửa bao quanh. Khói đặc quánh từ những vật liệu nhựa cháy lan vào từng căn hộ, khiến nhiều người kẹt lại bên trong không thể tìm đường thoát.

Nhờ các lớp vật liệu bao phủ và hệ thống giàn giáo tre nối liên tục giữa các tòa, chỉ trong thời gian ngắn, ngọn lửa đã lan sang 6 tòa nhà kế cận, khiến hàng nghìn cư dân bị mắc kẹt trong hỗn loạn và tuyệt vọng.

Cận cảnh biển lửa nuốt trọn 7 tòa chung cư tại Hong Kong Video cho thấy ngọn lửa dữ dội lan nhanh qua hệ thống giàn giáo tre của khu chung cư Wang Fuk Court. Khói đen cuồn cuộn bốc cao ngay từ những phút đầu tiên khi ngọn lửa bắt đầu bùng lên, sau đó lửa từ tòa nhà ban đầu nhanh chóng bén sang ít nhất ba tòa khác trong khu.

Hai điểm bất thường

Theo mô tả của cư dân, đám cháy bắt đầu từ một khu vực giàn giáo đang được bọc lưới và bạt kín phục vụ thi công mặt ngoài tòa nhà. Vốn dĩ các công trình dạng này thường xuyên xuất hiện ở Hong Kong trong thời gian cải tạo, nhưng rất ít ai ngờ chúng lại có thể trở thành “ống dẫn lửa” giúp ngọn lửa lan nhanh đến mức khủng khiếp như vậy.

Giám đốc Sở An ninh Chris Tang, trong cuộc họp báo khuya 26/11 cho biết lực lượng cứu hỏa ghi nhận hai điểm bất thường ngay khi tiếp cận hiện trường: tốc độ lan lửa “nhanh hơn nhiều so với quy chuẩn” và sự xuất hiện của các vật liệu dễ cháy tại các cửa sổ của tòa nhà, theo SCMP.

"Lớp lưới bảo vệ bên ngoài giàn giáo, bạt chống thấm và tấm phủ nhựa bốc cháy dữ dội hơn nhiều so với vật liệu đạt chuẩn. Điều này là bất thường", ông Tang nhấn mạnh.

Việc bùng phát mạnh ở lớp vải bạt và lưới che treo quanh giàn giáo tre khiến cấu trúc bên ngoài tòa nhà trở thành một “mặt phẳng dẫn lửa”, tạo điều kiện cho ngọn lửa bốc theo chiều dọc - một dạng cháy cực kỳ khó kiểm soát trong các khối nhà cao tầng xây dựng theo cụm.

Giàn giáo che tại các khu nhà đang cải tạo. Ảnh: SCMP.

Phát hiện thứ hai gây lo ngại không kém là việc nhiều tấm xốp polystyrene xuất hiện ở cửa sổ của nhiều căn hộ - kể cả những căn hộ không nằm trong khu vực cháy. Đây là vật liệu rất dễ bắt lửa, thường được dùng trong bao bì hoặc vật liệu cách nhiệt giá rẻ.

Theo Giám đốc Sở Cứu hỏa Andy Yeung, các tấm xốp này đã bịt kín các cửa thông gió, khiến khói và nhiệt không thể thoát ra ngoài. Khi gặp lửa, polystyrene tạo ra mức nhiệt lớn và sản sinh nhiều khói độc, đồng thời khiến ngọn lửa lan theo trục đứng, xuyên từ tầng này sang tầng khác.

Cụm chung cư Wang Fuk Court. Đồ họa: CNN.

Ông Andy Yeung, Giám đốc Sở Cứu hỏa, cảnh báo: “Polystyrene là vật liệu siêu dễ cháy. Khi cư dân dùng chúng để bịt cửa thông gió nhằm tránh bụi từ công trình, họ vô tình tạo ra điều kiện khiến ngọn lửa lan mạnh từ tầng này sang tầng khác dọc theo hành lang và trục thông khí”.

Những vật liệu bị nghi không đạt chuẩn này ngay lập tức được chuyển sang cảnh sát để phục vụ điều tra hình sự.

Đến sáng 27/11, cảnh sát Hong Kong xác nhận đã bắt giữ ba người liên quan đến dự án cải tạo Wang Fuk Court. Ba nghi phạm nằm trong độ tuổi 52-68, gồm hai giám đốc của Công ty Xây dựng và Thiết kế Prestige và một chuyên gia tư vấn dự án. Họ bị cáo buộc ngộ sát liên quan tới thảm họa cháy lan khiến hàng chục người thiệt mạng.

Thông báo từ Ban Quản lý Wang Fuk Court trước đó cho biết Prestige là đơn vị chịu trách nhiệm chính trong việc lắp đặt che kính, máng vận chuyển phế thải và ván che trong giai đoạn sửa chữa mặt ngoài.

Văn bản cũng nêu rõ việc sử dụng "ván xốp" để che toàn bộ cửa sổ nhằm tránh bụi, cho thấy loại vật liệu có khả năng là polystyrene đã được sử dụng chính thức trong quá trình thi công.

Cơ quan điều tra đang làm rõ liệu đây là vật liệu đúng theo tiêu chuẩn an toàn hay là sản phẩm tự ý thay thế, tiết kiệm chi phí.

Lối đi thu hẹp, thang máy thường xuyên phải tạm dừng

Wang Fuk Court, khu chung cư nằm tại quận Đại Bộ (Tai Po), được đưa vào sử dụng từ năm 1983 trong khuôn khổ Chương trình Sở hữu Nhà ở do chính quyền Hong Kong trợ cấp, là nơi cư trú của hàng nghìn gia đình thu nhập trung bình và thấp.

Qua bốn thập kỷ, quần thể này trở thành nơi sinh sống của một cộng đồng đông đúc với 8 tòa nhà cao 31-32 tầng, tổng cộng khoảng 2.000 căn hộ, tương đương gần 4.000 cư dân.

Sau hơn 40 năm sử dụng, nhiều hạng mục tại Wang Fuk Court, đặc biệt là lớp chống thấm và bề mặt tường ngoài, đã xuống cấp trầm trọng. Tình trạng này buộc ban quản lý phải phê duyệt kế hoạch cải tạo quy mô lớn vào năm ngoái. Các giàn giáo tre và vật liệu thi công theo đó bao phủ gần như toàn bộ vỏ ngoài của những tòa nhà cao tầng, Reuters cho biết.

Cụm chung cư Wang Fuk Court hiện đã có nhiều phần xuống cấp do thời gian. Ảnh: HKP.

Song chính quá trình cải tạo kéo dài đã khiến cuộc sống của cư dân, nhất là người cao tuổi, trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Nhiều người hầu như không thể rời khỏi nhà trong thời gian dài khi lối đi bị thu hẹp, cửa sổ bị bịt kín bằng vật liệu bảo vệ, còn thang máy thường xuyên bị tạm dừng để phục vụ việc vận chuyển dụng cụ và phế thải xây dựng.

Sự hạn chế trong di chuyển khiến nhóm cư dân lớn tuổi trở thành những người dễ bị tổn thương nhất khi thảm họa ập đến - một yếu tố càng làm tăng mức độ nghiêm trọng của vụ hỏa hoạn tại Wang Fuk Court.

Một số cư dân cao tuổi - vốn ít khi ra ngoài - sau vụ cháy đau lòng chia sẻ họ “sống trong một chiếc hộp được bọc kín”. Khói từ vật liệu thi công, tiếng động máy, và sự tù túng khiến nhiều người từ lâu đã cảnh báo tính thiếu an toàn của công trình.

Đặc biệt, nhiều cư dân phản ánh việc thi công kéo dài đã gây bất tiện lớn, thậm chí tiềm ẩn rủi ro khi công nhân hút thuốc trên giàn giáo hay vật liệu được chất đống quanh mặt ngoài tòa nhà.

Những cảnh báo này từng được nhắc đến, nhưng chưa từng dẫn đến các biện pháp tăng cường kiểm tra an toàn, cho tới khi vụ cháy xảy ra.

Điều tra đến cùng

Hơn 100 xe cứu hỏa và xe hỗ trợ, cùng hàng trăm lính cứu hỏa, đã được điều động. Tuy vậy, cấu trúc giàn giáo tre dựng quanh toàn bộ mặt ngoài khiến việc tiếp cận từ bên ngoài gặp nhiều trở ngại. Đám cháy kéo dài suốt 17 tiếng và đến rạng sáng 27/11 lực lượng chức năng vẫn chưa thể kiểm soát hoàn toàn.

Nhiều cư dân thoát nạn cho biết họ phải đập cửa kính, chui ra ban công, hoặc chạy lên mái để tránh khói - một số người cho hay họ không nhận được cảnh báo kịp thời do hệ thống loa nội bộ không hoạt động ổn định trong thời gian công trình thi công.

Nhiều cư dân sống sót kể lại khoảnh khắc họ nhìn thấy khói đen cuộn lên ngoài cửa sổ, nghe tiếng la hét từ hành lang.

Nạn nhân được cứu ra khỏi tòa chung cư đang bốc cháy vào tối 26/11 ở Hong Kong. Ảnh: Reuters.

Một người phụ nữ ở tầng 19 nghẹn ngào chia sẻ với Guardian: “Tôi gọi mãi cho mẹ ở tầng dưới nhưng không ai bắt máy... Tôi không biết điều gì đã xảy ra”.

Một người đàn ông khác mô tả ông phải đập cửa kính để thoát ra ban công, trong khi khói từ vật liệu nhựa cháy “đặc như sương mù đen”.

Những cuộc gọi khẩn cấp liên tục đổ về trung tâm cứu hộ suốt 5 giờ đầu tiên của thảm họa. Nhiều người nói họ bị mất phương hướng hoàn toàn vì khói quá dày.

Sáng ngày 27/11, hàng trăm gia đình vẫn đang túc trực tại khu vực sơ tán tạm thời, chờ tin người thân. Nhiều người khóc ngất khi danh sách nạn nhân được cập nhật từng giờ.

Trong bối cảnh đó, người dân Hong Kong kêu gọi chính quyền cải cách nghiêm ngặt hơn đối với an toàn công trường và kiểm soát vật liệu xây dựng, đồng thời yêu cầu minh bạch tối đa trong điều tra.

“Đây là bi kịch không thể chấp nhận. Nếu ai đó coi thường an toàn, họ phải trả giá”, một cư dân nói.

Hiện trường cứu hộ vụ đại hỏa hoạn tại Hong Kong Ít nhất 44 người thiệt mạng, 279 người mất tích trong vụ thảm kịch cháy chung cư tại Hong Kong (Trung Quốc), con số thương vong liên tục tăng. Nhà chức trách đã tạm giữ 3 người liên quan tới vụ việc.

Phương Linh

Nguồn Znews : https://znews.vn/diem-bat-thuong-thoi-bung-tham-kich-trong-vu-chay-chung-cu-hong-kong-post1606402.html