Theo tờ The National, khi xung đột giữa Israel và Iran leo thang đáng kể, song song đó Mỹ đang cân nhắc xem liệu có can thiệp trực tiếp vào hay không, một câu hỏi cấp bách được đặt ra: Liệu các lực lượng ủy nhiệm của Tehran có đồng hành cùng quốc gia đã bảo trợ cho họ hay không.
Iran "đủ sức tự chiến đấu"
Ở Trung Đông có cái gọi là "Trục kháng cự", là một mạng lưới do Iran dẫn đầu bao gồm Hamas ở Palestine, Hezbollah ở Lebanon, Houthi ở Yemen và các nhóm vũ trang ở Iraq - với mục tiêu chung là kìm hãm các hành động quân sự và ảnh hưởng của Israel trong khu vực.
Các nhóm này đã tiến hành các cuộc tấn công vào Israel như một phần của chiến dịch ủng hộ Hamas và người dân Palestine sau khi xung đột Israel - Hamas nổ ra ngày 7-10-2023.
Hệ thống Vòm Sắt đánh chặn tên lửa Iran ở Tel Aviv ngày 17-6. Ảnh: EPA-EFE
Tuy nhiên, hơn một năm rưỡi kể từ thời điểm trên, hầu hết các nhóm này đã suy giảm sức mạnh trước các đòn tấn công liên tục và dữ dội của Israel. Trước tình hình hiện tại, các nhóm ủy nhiệm đã nhấn mạnh sự độc lập của họ đối với Tehran.
Hezbollah — từng là một lực lượng hùng mạnh và là lực lượng ủy nhiệm quyền lực nhất của Iran — đã bị tổn thất nặng nề sau gần 14 tháng xung đột với Israel (kết thúc vào tháng 11 năm ngoái), khiến phần lớn hệ thống chỉ huy bị tê liệt và kho vũ khí bị suy giảm nghiêm trọng.
Nghị sĩ Lebanon Hassan Fadlallah, trong một cuộc phỏng vấn với kênh Al Mayadeen thân Hezbollah, mô tả Iran là một "cường quốc khu vực then chốt" có khả năng tự bảo vệ mình. "Iran không yêu cầu ai khác chiến đấu thay mình" - ông nói.
Hezbollah đang chịu áp lực phải giải giáp và đối mặt với sự bất mãn ngày càng tăng từ người dân Lebanon, những người cáo buộc nhóm này đã kéo quốc gia đang thiếu hụt tài chính vào một cuộc chiến mà họ không thể gánh nổi, gây thiệt hại lên tới hàng tỉ USD.
Từng là một thế lực làm mưa làm gió, Hezbollah giờ đây phải vật lộn với sự sụt giảm ảnh hưởng trong chính trường Lebanon. Một quan chức Lebanon nói với tờ The National rằng quân đội nước này đã gửi thông điệp kêu gọi Hezbollah không can thiệp vào xung đột Iran – Israel và cảnh báo về nguy cơ kéo đất nước vào một cuộc xung đột tàn khốc khác. "Họ nói họ sẽ không can dự" - quan chức này cho biết.
Tuy nhiên, một số người lo ngại nếu Mỹ can thiệp vào Iran, điều đó có thể buộc Hezbollah phải tham chiến.
Một vụ nổ do tên lửa Iran đánh trúng ở Tel Aviv ngày 17-6. Ảnh: AP
Thận trọng nhưng sẵn sàng
Tại Iraq, nơi có nhiều lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn và phần lớn vẫn còn nguyên sức mạnh, một thủ lĩnh cấp cao nói với The National rằng việc có mở mặt trận mới hay không "phụ thuộc vào diễn biến tình hình".
"Tình hình hiện nay đòi hỏi sự thận trọng và khôn ngoan nhưng cũng cần sẵn sàng ứng phó nếu Iran bị tấn công toàn diện" - ông này nói và cho biết thêm sự can thiệp của Mỹ có thể là bước ngoặt làm thay đổi tình hình.
"Chúng tôi khuyên Mỹ đừng dính vào cuộc xung đột này. Họ từng thử và đã thất bại. Bất kỳ hành động gây hấn nào của Mỹ nhằm vào Iran sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến Iraq" - thủ lĩnh này nhấn mạnh.
Cho tới nay, Houthi tại Yemen là lực lượng ủy nhiệm duy nhất công khai tuyên bố hợp tác quân sự với Tehran kể từ khi xung đột leo thang gần đây.
Hôm 15-6, nhóm này tuyên bố đã phóng tên lửa đạn đạo vào Israel để ủng hộ "người dân Palestine và Iran".
Một nguồn tin từ thủ đô Sanaa của Yemen cho biết Iran và Houthi không có hoạt động chỉ huy tác chiến chung, mà chỉ có sự phối hợp liên tục. "Khi Houthi cần tấn công, họ thực hiện độc lập" - nguồn tin tiết lộ.
Hải Ngọc - Anh Thư