Đặc biệt, tại xã Kim Trung, vùng đất trứ danh của tỉnh Ninh Bình, với các mô hình sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa cùng các HTX đã và đang trở thành lực đẩy quan trọng giúp người dân thoát nghèo, làm giàu, với sự đồng hành, hỗ trợ kịp thời của Liên minh HTX Việt Nam.
Làm giàu từ thủy sản
Nằm ven biển Kim Sơn, xã Kim Trung có lợi thế lớn về diện tích mặt nước, với 277 ha, thích hợp cho phát triển nuôi trồng thủy sản.
Nhận rõ tiềm năng này, chính quyền địa phương đã ban hành các nghị quyết chuyên đề, quy hoạch vùng nuôi trồng quy mô lớn như vùng nuôi tôm quảng canh, vùng nuôi công nghệ cao, vùng sản xuất giống nhuyễn thể và vùng phát triển giống mới như sò huyết, vẹm xanh, ốc hương…
HTX, nông dân ở Kim Trung đang giàu lên với những mô hình nuôi trồng thủy sản quy mô lớn (Ảnh: BNB).
Không chỉ dừng lại ở quy hoạch, xã Kim Trung còn đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân cải tạo ao đầm đúng quy trình kỹ thuật, ứng dụng công nghệ trong sản xuất, thực hành nuôi theo tiêu chuẩn VietGAP, gắn với bảo vệ môi trường.
Cùng với đó, hàng chục lớp tập huấn kỹ thuật được tổ chức dưới sự phối hợp giữa chính quyền xã, các HTX thủy sản và sự hỗ trợ chuyên môn, chuyển giao khoa học công nghệ từ Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình.
Thống kê cho thấy, đến nay, toàn xã Kim Trung có hơn 221 cơ sở sản xuất giống ngao – hàu với diện tích 140 ha, chiếm khoảng 50% diện tích nuôi trồng thủy sản, giá trị đạt gần 53 tỷ đồng – tương đương hơn 60% tổng giá trị thủy sản toàn xã.
Những kết quả thực tế trên là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của việc chuyển đổi từ mô hình quảng canh sang nuôi trồng công nghệ cao có sự tham gia của các HTX và tổ nhóm nông dân liên kết sản xuất.
Anh Phạm Văn Vùng, chủ cơ sở sản xuất hàu giống ở xóm 6, chia sẻ: “Trước đây, tôi nuôi tôm sú theo hình thức quảng canh, hiệu quả rất thấp. Từ khi được cán bộ xã và HTX định hướng chuyển sang sản xuất hàu giống theo công nghệ cao, có kiểm soát môi trường và phòng dịch bài bản, lợi nhuận đã tăng gấp 4-5 lần. Mỗi năm lãi hơn 1 tỷ đồng là điều chưa từng nghĩ đến trước kia”.
Ngoài sản xuất giống nhuyễn thể, Kim Trung còn phát triển nuôi tôm thẻ chân trắng công nghiệp, bán công nghiệp và quảng canh; nuôi cua xanh thương phẩm, cá mú, cá vược… với hơn 360 cơ sở đang hoạt động.
Tổng giá trị thủy sản toàn xã đạt gần 100 tỷ đồng/năm, thu nhập bình quân đạt 450–500 triệu đồng/ha. Trong 5 tháng đầu năm 2025, sản lượng đạt hơn 90 tấn, giá trị sản xuất giống đạt 32,5 tỷ đồng – chiếm trên 51% kế hoạch năm.
Nâng cao giá trị cây trồng đặc sản
Không chỉ phát triển thủy sản, Kim Trung còn tận dụng diện tích đất bờ vùng, đất vườn để phát triển các mô hình trồng cây ăn quả, rau màu và dược liệu, qua đó xóa đói giảm nghèo, làm giàu cho người dân các địa phương.
Đặc biệt, cây dưa lê – một sản phẩm nông sản đặc trưng của địa phương – đang khẳng định chỗ đứng vững chắc trên thị trường, từng bước trở thành mô hình kinh tế thế mạnh của hàng loạt HTX, nông hộ trên địa bàn trong và ngoài xã.
Để tạo đầu ra ổn định cho sản phẩm, năm 2023, xã đã thành lập HTX nông sản hữu cơ Kim Sơn, với 7 thành viên sáng lập và 24 thành viên tham gia trên tổng diện tích hơn 5 ha.
HTX Kim Sơn hoạt động theo chuỗi giá trị khép kín từ hướng dẫn kỹ thuật, cung ứng vật tư đầu vào đến ký kết hợp đồng tiêu thụ sản phẩm đầu ra với doanh nghiệp, siêu thị trong và ngoài tỉnh.
Những mô hình trồng trọt theo hướng hàng hóa, liên kết trong các HTX đang là điểm tựa thoát nghèo, làm giàu bền vững của nhiều nông dân xã Kim Trung (Ảnh: BNB).
Đáng chú ý, mô hình trên được Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình hỗ trợ kết nối thương mại, tập huấn kỹ thuật và xây dựng thương hiệu, bước đầu cho kết quả tích cực.
Năm 2024, sản lượng dưa lê trên địa bàn xã Kim Trung đạt 335 tấn, với vị thơm, ngọt đậm đà, phù hợp thổ nhưỡng địa phương. HTX nông sản Kim Sơn với vai trò “đầu tàu” trong sản xuất dưa lê của xã, đang hướng tới tiêu chuẩn hóa sản phẩm để tham gia chương trình OCOP và các hội chợ nông sản lớn trong cả nước.
Cùng với trồng cây ăn quả, tận dụng vùng rừng ngập mặn ven biển với hơn 600 ha rừng sú, vẹt, bần chua – nguồn phấn hoa tự nhiên quý giá – Kim Trung đã và đang khuyến khích người dân, HTX phát triển nghề nuôi ong lấy mật.
Năm 2022, xã thành lập HTX nuôi ong mật 27/7, tập hợp 16 hộ dân, quản lý hơn 2.000 thùng ong. Nhờ tổ chức sản xuất bài bản, liên kết tiêu thụ và ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, sản lượng mật hàng năm đạt hơn 10.000 lít.
Đặc biệt, với sự hỗ trợ từ Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình về xúc tiến thương mại, thiết kế bao bì nhãn mác, xây dựng hồ sơ OCOP, năm 2024, xã đã có 2 sản phẩm đạt OCOP 3 sao là “Mật ong hoa sú vẹt ngâm hoa đu đủ đực” và “Mật ong hoa sú vẹt 27/7”. Đây là bước ngoặt giúp nâng cao giá trị nông sản, tạo thêm việc làm và thu nhập ổn định cho người dân.
Phát triển toàn diện, nâng tầm sản xuất
Song song với nông – ngư nghiệp, những năm gần đây, xã Kim Trung còn phát triển mạnh tiểu thủ công nghiệp, thương mại và dịch vụ, với mục tiêu đẩy nhanh xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống cho người dân.
Các ngành nghề như chế biến gỗ, xây dựng, khai thác thủy sản ven bờ, dịch vụ ăn uống, vật tư nông nghiệp… đã tạo việc làm cho hàng trăm lao động. Thu nhập bình quân đầu người đến tháng 5/2025 ước đạt 67 triệu đồng/năm, tăng 5 triệu đồng so với năm 2023. Tỷ lệ hộ nghèo giảm chỉ còn trên dưới 1,14%.
Kinh tế phát triển, xã có điều kiện đầu tư mạnh cho hạ tầng như nâng cấp 100% đường nông thôn được bê tông hóa, 98% đường nội đồng được kiên cố hóa, 96% hộ dân có nhà ở kiên cố, 50% xóm đạt chuẩn khu dân cư kiểu mẫu. Cảnh quan môi trường sáng – xanh – sạch – đẹp, an ninh trật tự được đảm bảo.
Đằng sau sự bứt phá của các HTX ở Kim Trung là sự hỗ trợ thiết thực từ Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình. Trong những năm qua, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình đã hỗ trợ địa phương xây dựng mô hình HTX kiểu mới, đào tạo cán bộ quản lý HTX, chuyển giao khoa học kỹ thuật, hỗ trợ vốn vay ưu đãi và kết nối tiêu thụ sản phẩm.
Nhờ đó, các HTX tại Kim Trung ngày càng khẳng định vai trò “bà đỡ” cho kinh tế hộ, góp phần trực tiếp vào công cuộc xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới bền vững.
Với định hướng phát triển đúng đắn, lấy chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi cùng sự phát triển của HTX làm trung tâm liên kết sản xuất, xã Kim Trung đang từng bước trở thành điểm sáng của huyện Kim Sơn trong phát triển kinh tế nông thôn. Thời gian tới, xã tiếp tục khai thác tốt tiềm năng, đẩy mạnh tái cơ cấu sản xuất theo hướng giá trị cao – bền vững, mang đến cuộc sống ấm no cho người dân nơi đây.
An Chi