Điểm yếu chí mạng của Ukraine và những bước tiến liên tiếp của Nga

4 giờ trướcBài gốc

Trong khi Ukraine cùng cả thế giới tập trung vào hồi kết kịch tính của trận chiến tại thành trì Pokrovsk (tỉnh Donetsk), thì những bước tiến của Nga ở khu vực phía đông các tỉnh Zaporizhzhia và Dnipropetrovsk đang gia tăng nhanh chóng, theo tờ Kyiv Independent.

Những “cánh đồng hoang”

Ngày 11-11, cùng ngày đoàn xe quân sự Nga được nhìn thấy tiến vào Pokrovsk trong màn sương dày đặc, quân đội Ukraine thông báo rút khỏi 5 ngôi làng ở phía bắc TP nhỏ Huliaipole thuộc tỉnh Zaporizhzhia, giữa lúc tình hình phòng thủ khu vực này ngày càng hỗn loạn và suy yếu.

Một ngôi nhà tại TP Huliaipole thuộc tỉnh Zaporizhzhia (Ukraine). Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Những đợt tiến công của Nga chỉ là bước leo thang mới nhất trong chiến dịch tấn công quy mô lớn đã kéo dài từ mùa đông năm ngoái, khi quân Moscow tràn qua những đồng bằng mênh mông ở phía nam phần lãnh thổ còn lại của tỉnh Donetsk do Ukraine kiểm soát.

Điều đáng chú ý là suốt năm 2025, khu vực chiến tuyến nơi Nga kiểm soát được nhiều lãnh thổ nhất - những vùng đồng trống rộng lớn nằm tại điểm giao giữa 3 tỉnh Donetsk, Zaporizhzhia và Dnipropetrovsk - lại cũng là nơi truyền thông đưa tin ít nhất.

Những vùng đất này, trong tiếng Ukraine gọi là dyke pole hay “cánh đồng hoang”, vốn thưa dân suốt nhiều thế kỷ. Vùng lãnh thổ này bị những con sông nhỏ uốn lượn chia cắt và thiếu vắng các trung tâm dân cư lớn. Nơi đây trống trải đến mức không có tên gọi rõ ràng nào để xác định.

Việc phòng thủ khu vực này cũng từ lâu đã bị đặt ở mức ưu tiên thấp cả trong chiến lược của Ukraine lẫn trong sự chú ý của thế giới.

Nhưng điều đó dường như đang thay đổi rất nhanh, khi cái giá của việc xem nhẹ vùng đất này đang bắt đầu đè nặng lên Kiev và toàn bộ tuyến phòng thủ Zaporizhia có thể sớm rơi vào tình thế nguy hiểm nghiêm trọng.

Những bước tiến liên tục của Nga

Từ những tháng đầu tiên kể từ khi xung đột bùng phát, chiến tuyến quanh TP Huliaipole (tỉnh Zaporizhzhia) - nơi chỉ có khoảng 12.000 dân trước chiến tranh - đã là một trong những khu vực ổn định nhất trên toàn mặt trận đối với Ukraine, bất chấp nhiều nỗ lực ban đầu của quân Nga nhằm giành quyền kiểm soát TP này.

Ngày 11-11, người phát ngôn quân đội Ukraine - ông Vladyslav Voloshyn cho biết lực lượng Ukraine đã rút khỏi các vị trí quanh 5 khu định cư trong khu vực, bao gồm việc rút hoàn toàn khỏi 2 ngôi làng Uspenivka và Novomykolaivka.

Trong cuộc chiến giằng co vốn được đo bằng từng dải cây hay từng km, bước rút lui này đánh dấu một nhịp độ tiến công hoàn toàn khác hẳn.

Trong khi đó, ở phía bắc, bên kia ranh giới thuộc tỉnh Dnipropetrovsk, quân Nga tiếp tục mở đường tiến về TP Pokrovske (khác với Pokrovsk thuộc tỉnh Donetsk).

Suốt mùa thu, binh sĩ Nga đã thu hẹp khoảng cách xuống còn chưa đầy 15 km với Pokrovske, đưa TP vốn là và vẫn là trung tâm hậu cần trọng yếu trong hệ thống phòng thủ của Ukraine vào tầm tấn công của các máy bay không người lái điều khiển tầm nhìn thứ nhất (FPV).

Đợt tấn công mạnh mẽ của Nga tại khu vực này bắt đầu sau khi Moscow kiểm soát TP Velyka Novosilka ở miền nam tỉnh Donetsk - nơi từng là bàn đạp cho một trong những nỗ lực phản công chính của Ukraine.

Sau khi vượt qua sông Mokri Yaly, quân Nga tiếp tục tiến đều về phía tây, và đến giữa tháng 8, lần đầu tiên trong cuộc chiến, Moscow đã giành được phần lãnh thổ thuộc tỉnh Dnipropetrovsk.

Đà tiến về phía tây cũng lan sang góc đông bắc của tỉnh Zaporizhzhia, nơi hiện nay đang hình thành hướng tấn công mới về phía Huliaipole.

Khác với những trận chiến ác liệt quanh Pokrovsk, Kostiantynivka (Donetsk) hay Kupiansk (Kharkiv) với tình hình dù khó khăn nhưng vẫn trong tầm kiểm soát của Ukraine, công tác phòng thủ tại khu vực “cánh đồng hoang” ở phía nam lại gần như luôn trong trạng thái hỗn loạn nửa vời.

Sự phối hợp kém giữa các đơn vị cùng việc thường xuyên phải rút khỏi vị trí chiến đấu khiến lực lượng Ukraine không thể củng cố vững chắc tuyến phòng thủ của mình.

Theo số liệu của tổ chức phân tích độc lập Deep State của Ukraine, trong tháng 10, 69% tổng số lãnh thổ mà Nga giành được nằm quanh Huliaipole và ở khu vực phía đông các tỉnh Zaporizhzhia và Dnipropetrovsk, dù khu vực này chỉ chiếm 16% tổng số đợt tấn công của Nga.

Điều đó có nghĩa là dù Nga không dồn nhiều nguồn lực vào khu vực này như đối với các TP lớn ở Donbass, Moscow vẫn giành được lượng lãnh thổ vượt trội do sự yếu kém của phòng tuyến Ukraine.

Theo Kyiv Independent, những diễn biến này là lời nhắc nhở nghiệt ngã đối với Ukraine về hệ quả của một quân đội bị kéo giãn quá mức và thách thức to lớn trong việc phòng thủ một chiến tuyến quá dài..

Trong tình trạng hiện nay, khi gần như không còn lực lượng dự bị chiến lược, quân đội Ukraine đơn giản là không thể bảo vệ mọi nơi cùng lúc, và buộc phải đưa ra những lựa chọn khó khăn thường xuyên.

Các binh sĩ thuộc Lữ đoàn cơ giới số 56 của Ukraine trên tiền tuyến. Ảnh: X

Hệ quả khi “cánh đồng hoang” bị bỏ rơi

Những năm qua, chiến sự lớn nhất và quan trọng nhất vẫn diễn ra ở Donbass. Khi Nga gia tăng nỗ lực nhằm kiểm soát hoàn toàn tỉnh Donetsk, Ukraine đáp trả bằng cách tập trung nguồn lực cho việc phòng thủ khu vực này, đồng nghĩa với việc các mặt trận khác phải chịu thiệt.

Trong bối cảnh đó, việc Ukraine hạ ưu tiên bảo vệ khu vực “cánh đồng hoang” là điều dễ hiểu: vùng này thưa dân, không có TP lớn, và mất thêm lãnh thổ ở đó trước mắt chưa gây ra hệ quả chiến lược nghiêm trọng.

Trong một thời gian dài, đà tiến chậm của Nga tại đây vẫn được coi là chấp nhận được với Ukraine.

Về phía Moscow, tấn công ở khu vực này ban đầu cũng không phải trọng tâm, nhưng khi nhận thấy cơ hội mở rộng lãnh thổ và tạo thêm sức ép trong trung hạn, Moscow đã tận dụng triệt để. Giờ đây, chiến lược của Nga đã phát huy tác dụng.

Khi tiến gần Huliaipole từ hướng bắc, Nga đang tự đặt mình vào vị thế mà đến năm 2026, họ có thể đánh vòng qua toàn bộ tuyến phòng thủ của Ukraine ở tỉnh Zaporizhzhia - một mặt trận vốn được xem là kiên cố và ổn định nhất kể từ đầu xung đột.

Điều đó theo thời gian có thể dẫn đến một đợt tấn công nghiêm trọng nhằm vào TP Zaporizhzhia - nơi mà Nga tuyên bố sáp nhập vào năm 2022.

Tất nhiên, việc kiểm soát được tỉnh Zaporizhzhia sẽ là một nhiệm vụ khổng lồ và gần như bất khả thi đối với quân đội Nga ở giai đoạn hiện nay của cuộc chiến. Tuy nhiên, chỉ riêng việc đưa thủ phủ vùng này vào tầm tấn công của các FPV cũng có thể gây thiệt hại nặng nề cho Ukraine.

Trong khi đó, ở phía bắc thuộc tỉnh Dnipropetrovsk, giới lãnh đạo Ukraine sắp tới sẽ phải phân bổ nguồn lực cho khu vực Pokrovske. Điều này tạo nên một áp lực cực lớn khi diễn ra trùng thời điểm với nguy cơ TP Pokrovsk sắp thất thủ.

Liệu phần chiến tuyến này có thể được ổn định qua mùa đông hay không vẫn còn là câu hỏi bỏ ngỏ, và phần lớn phụ thuộc vào quyết định của Kiev, cụ thể là việc có điều động thêm lực lượng từ các nơi khác, bao gồm cả những đơn vị UAV tinh nhuệ đang ngăn đà tiến công của Nga ở Donbass, hay không.

Một lần nữa, không có giải pháp dễ dàng nào, chỉ có thêm những lựa chọn đánh đổi khó khăn.

Khi khủng hoảng nhân lực của Ukraine ngày càng nghiêm trọng và các đợt tấn công của Nga vẫn dồn dập suốt năm 2024 và 2025, chiến tuyến nhìn chung vẫn được duy trì trong trạng thái kiểm soát chủ yếu nhờ nỗ lực của các binh sĩ Ukraine trên chiến trường và sự mở rộng nhanh chóng của năng lực tác chiến bằng UAV.

Tình trạng hỗn loạn cục bộ đã từng xảy ra, nhưng thường chỉ ở những vị trí riêng lẻ và trong thời gian ngắn. Tuy vậy, phần chiến tuyến “cánh đồng hoang” có thể nói là khu vực hỗn loạn kéo dài và nghiêm trọng nhất trong suốt năm qua.

Bước sang năm 2026, vùng “cánh đồng hoang” có thể sẽ mang ý nghĩa quyết định hơn bao giờ hết đối với tương lai của Ukraine.

THẢO VY

Nguồn PLO : https://plo.vn/diem-yeu-chi-mang-cua-ukraine-va-nhung-buoc-tien-lien-tiep-cua-nga-post881194.html