Năm nay, giải thưởng cao nhất thuộc về bộ phim “Gloaming in Luomu” (tạm dịch: “Hoàng hôn ở Lạc Mộc”) của đạo diễn Trương Lỗ. Tác phẩm xoay quanh nữ vũ công Tiểu Bạch đến ngôi làng hẻo lánh Lạc Mộc ở phía Tây Nam Trung Quốc sau khi nhận được một tấm bưu thiếp từ người bạn trai vốn đã mất tích từ 3 năm trước. Câu chuyện mở ra khi cô lần theo dấu vết của mối tình đã qua, từ đó hành trình yên bình sẽ bị ảnh hưởng bởi người dân địa phương cũng như du khách.
Bộ phim vẫn mang đặc trưng của Trương Lỗ với cách kể chuyện lôi cuốn, ấm áp nhưng không kém phần tinh tế, hài hước. Đây là bộ phim thứ 3 có bối cảnh Trung Quốc của ông sau nhiều năm làm việc tại Hàn Quốc. Các nhà phê bình đánh giá cao tác phẩm ở những cảnh thoại gần như ngẫu hứng, đôi khi giản lược nhưng bộc lộ được những vết thương sâu hoắm. Những góc máy rộng ghi lại quang cảnh núi non và hoàng hôn buông cũng được yêu thích.
Nhà sản xuất Nguyễn Hữu Thị Tường Vi và đạo diễn Nguyễn Phạm Thành Đạt giành giải Kantana.
Về phía Ban giám khảo, bộ phim được ca ngợi vì cách tiếp cận mang tính thử nghiệm và cái nhìn sâu sắc về con người đang vật lộn với tình yêu và mất mát. Trương Lỗ, cũng không phải cái tên quá xa lạ với BIFF khi 20 năm trước ông từng thắng giải New Currents dành cho các nhà làm phim trẻ.
Trên bục phát biểu, nam đạo diễn chia sẻ: Năm nay, giải New Currents đã thuộc về phim “En Route To” do Yoo Jae-in đạo diễn, xoay quanh một cô gái tuổi teen mang thai và phải đối mặt với sự bỏ rơi của cha mẹ, sự ngược đãi của giáo viên và thôi thúc muốn tự tử. Theo chia sẻ, đây là tác phẩm độc lập kinh phí thấp và là đồ án tốt nghiệp của Yoo tại Học viện Nghệ thuật Điện ảnh Hàn Quốc.
Thư Kỳ cũng có chiến thắng quan trọng ở hạng mục Đạo diễn xuất sắc nhất với phim điện ảnh đầu tay “Girl”. Với thành tích này, có thể nói nữ diễn viên Đài Loan (Trung Quốc) đã “một phát ăn ngay” từ phim đầu tay. Trong bài phát biểu, cô cảm ơn nhà làm phim Hầu Hiếu Hiền như người đã tạo cảm hứng và không ngừng thúc đẩy bản thân trở thành đạo diễn sau nhiều năm tháng “tung hoành” ở mảng diễn xuất.
Cô nói: “Nếu không có đạo diễn họ Hầu, sẽ không có bộ phim này. Nhờ tất cả mọi người, tôi đã học hỏi được rất nhiều trong hành trình làm nghề của mình. Cũng xin cảm ơn các nhà đầu tư, các nhà sản xuất đã tin tưởng tôi dù đây là một bộ phim nghệ thuật”. Nữ minh tinh kết thúc bài nói bằng tuyên ngôn mạnh mẽ: “Với “Girl”, tôi muốn nhắn nhủ những cô gái ngoài kia hãy luôn can đảm bước tiếp”. Trước đó, bộ phim đã tranh giải Sư tử vàng tại LHP Venice và trình chiếu (không tranh giải) tại LHP Toronto. “Girl” sẽ ra mắt chính thức tại Đài Loan vào ngày 30/10 tới.
Một phim khác do Thư Kỳ đóng chính là “Resurrection” của đạo diễn Bi Gan cũng mang về giải Đóng góp nghệ thuật cho 2 giám đốc nghệ thuật Đồ Nam và Lưu Cường. Trước đó tác phẩm cũng đã tranh giải tại LHP Cannes 2025. Giải thưởng Đặc biệt của Ban giám khảo năm nay được trao cho Han Chang-lok - đạo diễn của phim “Funky Freaky Freaks” khi bằng thể loại hài đen đã tái hiện cuộc sống và những khó khăn mà các đối tượng bị gạt ra rìa xã hội ở Seoul phải đối mặt một cách chân thật và đầy sáng tạo.
Ở hạng mục diễn xuất, năm nay nữ diễn viên Lee Ji-won đã được trao giải Nữ diễn viên xuất sắc nhất cho màn thể hiện trong phim “En Route To” chiến thắng hạng mục New Currents. Nữ diễn viên 19 tuổi gây ấn tượng khi truyền tải được những cảm xúc phức tạp của nhân vật chính và những thách thức cô phải đối mặt.
Lee Ji-won trước đó từng ghi dấu ấn trong phim “Hitman” và thủ vai con gái của tài tử Kwon Sang-woo. Cô nhận giải từ minh tinh Pháp Juliette Binoche - người gây tiếng vang trong “Bệnh nhân người Anh” và gần đây nhất là “Muôn vị nhân gian” của Trần Anh Hùng. Trong khi đó bộ ba Kitamura Takumi, Ayano Go và Hayashi Yuta của phim “Baka's Identity” do Kotaro Nagata đạo diễn cũng được gọi tên.
Ban giám khảo Giải thưởng Busan năm nay gồm 7 thành viên, trong đó Na Hong-jin làm chủ tịch, các thành viên gồm diễn viên Lương Triều Vỹ, Han Hyo-joo và nhiều người khác. Chủ tịch điều hành BIFF Jeong Han-seok phát biểu tại buổi họp báo: “Các thành viên Ban giám khảo đã có những cuộc thảo luận chuyên sâu và nghiêm túc để đi đến kết quả cuối cùng. Tôi tin chúng tôi đã có khởi đầu tốt đẹp cho hành trình mới của BIFF”.
Những người chiến thắng năm nay cũng nhận được cúp do đạo diễn Thái Lan Apichatpong Weerasethakul thiết kế. Nhà làm phim này đã duy trì mối quan hệ lâu dài với BIFF kể từ bộ phim đầu tay ra mắt vào năm 2002, cũng như có nhiều tác phẩm góp mặt vào danh sách 100 phim châu Á hay nhất do các chuyên gia bình chọn nhân kỷ niệm 30 năm LHP Busan xuất hiện.
Năm nay BIFF cũng cho thấy sự sôi động và danh tiếng ngày càng được khẳng định với sự góp mặt của nhiều tên tuổi nổi tiếng. Có thể kể đến “ảnh đế” Lee Byung-hun, ngôi sao của phim mở màn “No Other Choice” và nổi tiếng với “Squid Game”, đảm nhiệm vai trò người dẫn chương trình. Các đạo diễn quốc tế khác như Jafar Panahi - đạo diễn người Iran vừa giành Cành cọ vàng tại LHP Cannes 2025 với “It Was Just an Accident” cũng được trao tặng giải thưởng Nhà làm phim Châu Á của năm, hay sự xuất hiện của Guillermo del Toro - đạo diễn phim “Hình hài của nước”, “Mê cung Thần Nông”... thu hút sự chú ý của truyền thông.
Sự xuất hiện của các tên tuổi nổi tiếng như Juliette Binoche, Guillermo del Toro, Jafar Panahi và Lee Byung-hun cho thấy uy tín của BIFF.
Bên cạnh sự vươn mình của điện ảnh Trung Quốc, thì Việt Nam cũng để lại nhiều dấu ấn ấn tượng tại BIFF năm nay. Có thể kể đến 2 bộ phim được chọn trình chiếu trong khuôn khổ sự kiện, lần lượt là “Quán Kỳ Nam” của Leon Lê góp mặt tại hạng mục “A Window on Asian Cinema” (Cửa sổ điện ảnh châu Á) sau khi trở về từ LHP Toronto và “Khế ước bán dâu” của đạo diễn Lê Văn Kiệt hiện diện tại hạng mục “Midnight Passion” dành cho dòng phim kinh dị, hồi hộp.
Nếu trước đây đa phần chỉ có các phim độc lập góp mặt thì với năm nay, sự xuất hiện trên cho thấy dòng phim thương mại đang dần tạo được dấu ấn khi trình chiếu tại một LHP danh tiếng như Busan. Bên cạnh đó, nhiều hoạt động giới thiệu điện ảnh Việt Nam cũng được tổ chức, như hội thảo chuyên đề “Nhịp đập Điện ảnh Việt Nam - Giới thiệu những dự án triển vọng”, gặp gỡ giữa các tổ chức điện ảnh trong và ngoài nước, qua đó phản ánh bức tranh hứa hẹn về hợp tác quốc tế trong tương lai gần.
Trong lúc đó, dự án “Flying Cows” (Bò sữa bay) của đạo diễn Nguyễn Phạm Thành Đạt và nhà sản xuất Nguyễn Hữu Thị Tường Vi cũng giành giải Kantana sau khi được chọn vào top 30 của Chợ Dự án - Asian Project Market. Trước đó Nguyễn Phạm Thành Đạt cũng tạo được thành tích bất ngờ khi phim ngắn “Đàn cá gỗ” là tác phẩm hiếm hoi của hình thức này ra rạp và mang về doanh thu ấn tượng. Theo giới phân tích, thành tích này được tạo nên từ hiện tượng là bài hát chủ đề “Phép màu” của ca/nhạc sĩ kiêm diễn viên chính Nguyễn Hùng.
Gần đây anh cũng gây ấn tượng trong dịp 2/9 với bài hát “Còn gì đẹp hơn”. Ở “Bò sữa bay” anh sẽ tiếp tục góp mặt. Về nội dung, đây là tác phẩm chính kịch pha trộn các yếu tố tội phạm, lãng mạn và giả tưởng. Lấy bối cảnh một trang trại sữa đang trong giai đoạn công nghiệp hóa, Trâu - một nông dân nghèo - đã được giao nhiệm vụ đánh cắp công thức sữa bí mật với hy vọng đưa gia đình thoát khỏi cảnh nghèo đói. Nhưng khi buộc phải ở bên San - con gái ông chủ đồng thời là người đứng sau công thức đó, tình cảm giữa hai người dần nảy nở, buộc Trâu phải đứng trước lựa chọn nghiệt ngã.
Với thành tích này, bộ phim được kỳ vọng sẽ thu hút thêm các nhà sản xuất, nhà đầu tư ngoài nước, hứa hẹn trở thành “cú hích” phòng vé như “Đàn cá gỗ” đã từng làm được.
Đoàn Tuấn Anh