Điện báo viên những chiến sĩ thầm lặng

7 giờ trướcBài gốc

Xông pha khắp các chiến trường

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Việt Nam Thông tấn xã (VNTTX) - nay là TTXVN đã cử hàng trăm phóng viên và điện báo viên vào các chiến trường. Riêng ở chiến trường Khu 5, ngay từ khi nổ ra Cuộc Khởi nghĩa Trà Bồng và miền tây Quảng Ngãi (28/8/1959), dù lúc bấy giờ chưa thành lập TTXGP Khu 5 nhưng phóng viên Võ Thế Ái của VNTTX đã được cử về Quảng Ngãi viết tin, bài gửi ra Hà Nội về cuộc khởi nghĩa giành thắng lợi đầu tiên ở miền tây Quảng Ngãi.

Cuối năm 1960, TTXGP Khu 5 chính thức được thành lập, trực thuộc Ban Tuyên huấn Khu ủy Khu 5. Những năm đầu, lực lượng lãnh đạo, phóng viên, điện báo viên rất ít, Đài Minh ngữ - TTXGP Khu 5, cơ quan Thông tấn xã của Khu ủy và của Mặt trận Dân tộc giải phóng Trung Trung Bộ - được thành lập. Đài Minh ngữ có nhiệm vụ thu phát tin, bài của phóng viên từ các chiến trường gửi ra VNTTX tại Hà Nội và phát vào TTXGP miền Nam để đăng, phát trên các báo trung ương, phát trên Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Phát thanh giải phóng và phát đối ngoại, đồng thời nhận các tin, tài liệu tham khảo phục vụ lãnh đạo Khu ủy Khu 5...

Điện báo viên Nguyễn Đăng Lâm phát tin về Việt Nam Thông tấn xã (nay là Thông tấn xã Việt Nam) tại Hà Nội. ẢNH: TTXGP Khu 5

Năm 1971, thời điểm rất ác liệt của cuộc kháng chiến, 16 tuổi, tôi thoát ly từ vùng giải phóng huyện Mộ Đức lên công tác tại Ban Tuyên huấn tỉnh Quảng Ngãi. Lãnh đạo Ban Tuyên huấn tỉnh thấy tôi "có trình độ học vấn" (lúc đó tôi mới học đến lớp đệ lục - tương đương với lớp 7 hiện nay), gia đình có truyền thống cách mạng nên đầu năm 1972, tôi và Cao Viết Hạnh (Văn phòng Tỉnh ủy) được chọn đi học lớp điện báo viên tại Đài Minh ngữ Khu 5. Giữa năm 1973, học xong tôi được giữ lại công tác tại Đài Minh ngữ - TTXGP Khu 5, Cao Viết Hạnh được chuyển về Đài Minh ngữ - Ban Tuyên huấn Tỉnh ủy Quảng Ngãi. Nhiệm vụ của một điện báo viên ở tỉnh là chuyên phát các tin, bài của phóng viên TTXGP thường trú tại địa phương lên Đài Minh ngữ - TTXGP Khu 5. Còn điện báo viên Đài Minh ngữ Khu 5 chuyên thu, phát tin, bài của các phóng viên từ các tỉnh gửi về, sau khi nhận tin, bài chuyển ngay cho Ban Biên tập TTXGP Khu 5 biên tập, duyệt xong chuyển lại cho Đài Minh ngữ phát tiếp về VNTTX tại Hà Nội.

Thời bấy giờ tại các chiến trường, các điện báo viên chúng tôi đều sử dụng máy phát vô tuyến điện 15 oát (phát tín hiệu morse). Mỗi đài có 1 - 2 điện báo viên và một nhân viên quay ragono để phát điện cung cấp cho máy phát. Phát hết một bản tin khoảng 300 - 400 từ phải mất 25 - 30 phút, tùy thời tiết tốt hay xấu. Mỗi tổ điện báo viên có từ 1 - 2 máy phát, máy thu, ăngten, máy ragono, súng đạn, lương thực, thực phẩm, đồ dùng cá nhân đầy đủ, sẵn sàng dựng máy để phát tin, bài và sẵn sàng chiến đấu với địch bất cứ lúc nào.

Trong những năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, anh chị em phóng viên, điện báo viên từ Hà Nội vào cũng như thanh niên từ các tỉnh đồng bằng thoát ly lên công tác tại các cơ quan TTXGP Khu 5 hầu hết trẻ tuổi, nhiệt huyết, hăng hái xông pha trên khắp các chiến trường, không sợ hy sinh, không ngại gian khó. Anh chị em được phân công về các tỉnh Phú Yên, Khánh Hòa, Gia Lai, Đắk Lắk... phải đi bộ ít nhất từ 25 - 30 ngày mới đến các cơ quan Ban Tuyên huấn Tỉnh ủy. Về đến các địa phương, anh chị em phóng viên luôn bám sát các đơn vị bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương, cán bộ, du kích xã, đến từng trận địa để cùng chiến đấu và viết tin, bài, chụp ảnh về những chiến công vang dội của các đơn vị, ghi lại những tấm gương tiêu biểu trong cuộc chiến đấu, tấm lòng của các mẹ, các chị hết lòng nuôi dưỡng, chăm lo cho bộ đội như con em ruột thịt của mình... Những bản tin, những bài ghi nhanh của phóng viên đều được các điện báo viên tại các tỉnh chuyển cấp tốc hằng ngày, hằng giờ về TTXGP Khu 5 để chuyển phát tiếp ra Hà Nội.

Bài vừa phát xong buổi sáng đến trưa hoặc chiều cùng ngày đã nghe đọc trên Đài Phát thanh giải phóng, Đài Tiếng nói Việt Nam. Đây là sự động viên rất lớn đối với anh chị em phóng viên, điện báo viên chúng tôi và những đơn vị bộ đội trực tiếp đánh địch, cũng như cán bộ, nhân dân tại các địa phương, vì bản thân mình cùng các đồng chí, đồng đội đã góp được một phần công sức để cuộc chiến nhanh chóng kết thúc, miền Nam sớm được giải phóng, thống nhất đất nước.

Những bản tin chiến thắng

Trong chiến tranh, Đài Minh ngữ là đơn vị sử dụng máy vô tuyến điện nên dễ bị địch dò sóng. Mỗi khi phát hiện nơi phát tín hiệu, bọn Mỹ sẽ ném bom. Nhưng bất chấp hiểm nguy, các điện báo viên luôn có mặt, sát cánh cùng các phóng viên để kịp thời phát tin, bài về VNTTX tại Hà Nội. Thường là sau một trận đánh, các phóng viên nhanh chóng viết tin, bài rồi chuyển cho điện báo viên. Nếu phóng viên ở xa, thì chuyển qua đường giao liên chạy hỏa tốc về Ban Tuyên huấn Tỉnh ủy - nơi có điện báo viên của tỉnh để phát tin, bài về Khu. Chính vì thế, những tin, bài chiến thắng trong trận Ba Gia, Vạn Tường (Quảng Ngãi), Núi Thành (Quảng Nam), đèo Nhông, An Lão (Bình Định) năm 1965, Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968, chiến dịch Xuân - Hè 1972, trận mở màn chiến dịch Tây Nguyên tại Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk), cho đến tin giải phóng các tỉnh... đều được phóng viên thông tấn đưa tin rất kịp thời cho các báo, đài sử dụng, làm nức lòng quân dân cả nước.

Điện báo viên Nguyễn Đăng Lâm (ngoài cùng bên phải) và các đồng chí công tác tại Đài Minh ngữ Khu 5, quê Quảng Ngãi. ẢNH: TTXGP Khu 5

Đặc biệt, tại địa bàn tỉnh Quảng Ngãi, TTXGP Khu 5 cũng đã thường xuyên cử hàng chục lượt phóng viên về công tác từ những năm 1967 đến khi tỉnh nhà hoàn toàn giải phóng. Năm 1967 có anh Lê Viết Vượng, phóng viên ảnh hy sinh tại xã Phổ Vinh; năm 1974 chị Triệu Thị Thùy, phóng viên bị thương tại địa bàn huyện Sơn Tịnh. Các phóng viên đã đưa hàng nghìn tin, bài, ảnh của tỉnh đăng phát trên các báo, đài trung ương, báo Cờ Giải Phóng (Khu 5).

Riêng trong chiến dịch Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975, TTXGP và Đài Minh ngữ Khu 5 đã cử hầu hết phóng viên và điện báo viên trẻ về các địa phương để đưa tin chiến sự. Trong chiến dịch này, TTXGP Khu 5 đã cử phóng viên Dương Đức Quảng về Quảng Ngãi để đưa tin, bài về chiến dịch. Và ngay trong sáng 25/3/1975, anh Dương Đức đã có bài ghi nhanh về giải phóng TX.Quảng Ngãi, đến sáng ngày 26/3/1975 anh viết tiếp ghi nhanh về ngày đầu giải phóng ở Sơn Mỹ...

Sau khi nhận được tin, bài của phóng viên, anh Cao Viết Hạnh, Đài Minh ngữ tỉnh phát ngay về Đài Minh ngữ Khu 5 - nơi tôi đang đón nhận tất cả những tin, bài của các tỉnh trong khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Những tin, bài về chiến thắng tại các tỉnh ở Khu 5 đều được tôi và anh em trong đài thu - phát suốt ngày đêm. Nhiều ngày, chúng tôi làm việc từ sáng sớm đến 21- 22 giờ đêm khi các tỉnh hết tin, bài mới nghỉ ngơi. Làm nhiều nhưng không ai than mệt, vì không có niềm vui nào bằng niềm vui biết trước tiên những tin chiến thắng tại các địa phương, nhất là tin tỉnh Quảng Ngãi hoàn toàn được giải phóng.

Bài, ảnh: NGUYỄN ĐĂNG LÂM

Nguồn Quảng Ngãi : https://baoquangngai.vn/dien-bao-vien-nhung-chien-si-tham-lang-53649.htm