Trong thế giới điện ảnh hào nhoáng, các cascadeur luôn âm thầm cống hiến, đem đến những cảnh hành động nghẹt thở và đầy kịch tính, sẵn sàng hy sinh sức khỏe và tính mạng để mang đến cho khán giả những cảnh quay sống động và ấn tượng nhất. Thế nhưng, tên tuổi của họ ít khi được biết đến, hào quang cũng ít khi nhắc đến họ.
Tuyến bài về nghề cascadeur của VietNamNet sẽ đưa độc giả bước vào thế giới đầy mạo hiểm với những thách thức và rủi ro của nghề nghiệp đặc biệt này. Lắng nghe những câu chuyện đằng sau các pha mạo hiểm họ phải đối mặt, cho đến những khoảnh khắc đáng nhớ trong sự nghiệp, để hiểu hơn về những người hùng thầm lặng đang góp phần tạo nên màu sắc cho những thước phim với cảm xúc mãnh liệt nhất.
'Béo lên một chút' sẽ chậm chạp và kém sắc
Phi Ngọc Ánh sinh năm 1987, là diễn viên và cascadeur với 17 năm kinh nghiệm. Năm 2007, cô bắt đầu sự nghiệp và được mời đóng phim Sát thủ. Nữ diễn viên gây chú ý bởi ngoại hình xinh đẹp, gợi cảm và khả năng võ thuật, nổi tiếng qua các phim Vườn đời, Hương cỏ dại, Cầu vồng đơn sắc, Đại gia không chồng, Vật chứng mong manh...
Phi Ngọc Ánh đạt giải Người đẹp Áo dài, Người đẹp được khán giả bình chọn nhiều nhất tại cuộc thi Người đẹp Hoa anh đào 2009, Nữ diễn viên hành động xuất sắc nhất châu Á tại lễ trao giải Korea Culture & Entertaiment Awards 2016 ở Hàn Quốc. Hiện tại, Phi Ngọc Ánh đang tham gia bộ phim Người thầm lặng, đồng thời điều hành công ty giải trí riêng, tập trung vào công tác huấn luyện, đào tạo các diễn viên trẻ, đôi khi làm đạo diễn hành động.
Mỹ nhân 8X từng thành lập một câu lạc bộ phi lợi nhuận, dạy tự vệ cho phụ nữ và trẻ em từ 5 - 15 tuổi, hoạt động từ năm 2018-2020. Do ảnh hưởng của dịch bệnh và lịch trình bận rộn, cô đã tạm dừng hoạt động này.
Diễn viên Phi Ngọc Ánh.
Chia sẻ với VietNamNet, Phi Ngọc Ánh cho biết lịch trình làm việc hiện tại của cô khá dày nhưng linh động, có thể kiểm soát. Khi có nhiều dự án, cô lên phim trường vào buổi sáng, tranh thủ tập luyện vào buổi tối. Mỗi lần phải quay đêm, lịch tập luyện sẽ ít hơn. Với những dự án đòi hỏi các pha hành động phức tạp, cô và đồng nghiệp sẽ tập liên tục với cường độ cao, có thể kéo dài từ vài giờ đến hơn 24 tiếng liên tục.
Những ngày không có dự án, Phi Ngọc Ánh tuân theo phương châm 'văn ngôn võ luyện', tập trung cho bản thân và gia đình, như đưa đón 3 con đi học, tập gym và luyện võ tại nhà. Cô cố gắng cân bằng giữa công việc, gia đình và đam mê, dù thừa nhận đôi khi kiệt sức vì quá tải.
Nữ diễn viên từng tham gia những buổi quay dài tới 36 tiếng đồng hồ.
Ở tuổi 37, để duy trì sức khỏe và kéo dài tuổi nghề, Phi Ngọc Ánh tuân theo chế độ ăn uống, tập luyện khoa học. Cô tập trung tiêu thụ nhiều đạm để tăng cường sức mạnh cơ bắp và hạn chế đường. Khi đi quay, cô cố mang theo thức ăn tự nấu, chủ yếu là khoai, chuối, trứng. Phi Ngọc Ánh nhấn mạnh không ăn kiêng vì cần đủ năng lượng để làm việc.
Với cô, vóc dáng rất quan trọng trong nghề diễn viên hành động. Cô duy trì thân hình cân đối để đảm bảo sự linh hoạt, nhanh nhẹn và vẻ ngoài xinh đẹp trên màn ảnh. Nữ diễn viên cho biết chỉ cần 'béo lên một chút' là sẽ trở nên chậm chạp và kém sắc.
Phi Ngọc Ánh luôn ý thức giữ vóc dáng săn chắc.
Phi Ngọc Ánh tập luyện cho một cảnh hành động:
Mỗi lần chấn thương là một bài học
Đam mê là động lực chính giúp Phi Ngọc Ánh trụ lại với nghề cascadeur. Cô thừa nhận đây là nghề khó khăn, nguy hiểm, thường xuyên đối mặt với chấn thương như chảy máu mũi, bầm tím, rách mi mắt, trật khớp. Mỗi lần chấn thương là một bài học giúp cô nhanh nhẹn và tập trung hơn trong công việc.
Phi Ngọc Ánh cho biết thu nhập của cascadeur hiện nay đã cải thiện đáng kể so với những năm đầu cô vào nghề. Sự phát triển của điện ảnh giúp diễn viên đóng thế có công việc ổn định, lương xứng đáng hơn. "Nếu không lì lợm, kiên trì sẽ không trụ được', cô khẳng định.
Phi Ngọc Ánh khuyến khích các cascadeur phấn đấu trở thành "diễn viên hành động không cần đóng thế". Đây cũng là khát khao của cô trong những ngày đầu. "Khi đó, cascadeur ở Việt Nam chỉ đóng thế cho diễn viên. Nhưng có những cascadeur không chỉ tài năng mà còn có nhan sắc, khả năng biểu cảm. Tại sao chúng ta không giúp họ phát triển và tạo dấu ấn riêng?", cô chia sẻ.
Sau 1 năm vào nghề, được thầy - cascadeur Quốc Thịnh - nhận ra tiềm năng và khuyên đi làm diễn viên, Phi Ngọc Ánh lập tức đi casting, mở ra hướng đi mới cho các đồng nghiệp. Trong Câu lạc bộ Cascadeur Quốc Thịnh còn có Kim Dung, Sĩ Tuệ và cố diễn viên Thanh Hoa theo đuổi con đường này.
Phi Ngọc Ánh đến TPHCM để đi học và làm thuê từ năm 14 tuổi.
'Con gái gì suốt ngày đánh đấm ngoài đường'
Trước khi trở thành cascadeur, Phi Ngọc Ánh đã học võ từ nhỏ và từng là thành viên đội tuyển Vovinam của Quận Phú Nhuận, TPHCM. Cô tìm đến nghề cascadeur để theo đuổi đam mê võ thuật sau khi cảm thấy nhàm chán với công việc khác. Ban đầu, gia đình, đặc biệt là bố, không ủng hộ cô.
"Bố tôi thuộc tuýp người gia trưởng, khó tính, trong nhà có đến 4 chị em gái nên quản lý rất nghiêm khắc. Bố nói: 'Con gái gì suốt ngày đánh đấm ngoài đường, ai coi cho được?'. Song, tôi vẫn lì theo đuổi đam mê, cuối cùng đâu lại vào đó", Phi Ngọc Ánh kể. Hiện tại, Phi Ngọc Ánh thoải mái phát huy năng lực vì được bố mẹ, ông xã ủng hộ.
Có vai diễn đầu tiên ở tuổi 20 - khi đã lập gia đình và sinh con, Phi Ngọc Ánh cho biết lấy lại phong độ, giảm cân rất nhanh sau sinh, do áp dụng chế độ tập luyện nghiêm ngặt. Cô tự hào khi trở thành nguồn cảm hứng cho hai con (con trai 19 tuổi và con gái 5 tuổi), thường xuyên dạy cả hai kiến thức võ thuật, kỹ năng tự vệ.
Về bí quyết gìn giữ hạnh phúc gia đình, Phi Ngọc Ánh quan điểm: "Tôn trọng công việc của nhau, bởi công việc của 2 người là 2 mảng riêng biệt, không san sẻ được. Những điều có thể chia sẻ được là tinh thần, các công việc trong nhà, để cả hai có thời gian cho bản thân, tập trung cho công việc tốt hơn".
Phi Ngọc Ánh từng hài hước kể, cô thường được đùa rằng mình "men" hơn cả chồng.
Từng trải qua ca phẫu thuật 12 tiếng
Giai đoạn khó khăn nhất trong sự nghiệp của Phi Ngọc Ánh là lúc mẹ bệnh nặng và qua đời, khiến cô mất sức khỏe, động lực làm việc trong thời gian dài. Năm 2016, Phi Ngọc Ánh gặp chấn thương nghiêm trọng, phải trải qua ca phẫu thuật vai dài 12 tiếng, sau đó ngưng hoạt động hơn 1 năm. 'Tai nạn' lần ấy khiến cô ám ảnh vì bị vỡ sụn, rách bao khớp, đứt dây chằng, hiện chỉ có thể sử dụng khoảng 80% vai trái so với trước. Cô nỗ lực vượt qua những giai đoạn khó khăn và may mắn trở lại hơn với nghề yêu thích.
Là cascadeur nữ, Phi Ngọc Ánh cho rằng phụ nữ gặp nhiều khó khăn hơn do yếu tố sinh lý và sức bền. Họ dễ chấn thương và thời gian hồi phục lâu hơn nam giới. Tuy nhiên, nữ giới có thân hình nhỏ gọn và linh hoạt hơn trong một số tình huống. Cô chia sẻ: "Khi tham gia câu lạc bộ cascadeur, có khoảng 30 bạn nữ, nhưng sau một năm chỉ còn 2 bạn trụ lại. Mỗi khi đoàn phim thiếu cascadeur nữ, họ phải dùng cascadeur nam để thay thế".
Phi Ngọc Ánh trên phim trường.
Phi Ngọc Ánh chia sẻ về lần chấn thương nghiêm trọng:
Nữ diễn viên thừa nhận thấy tủi thân vì giới cascadeur thường không nhận được quyền lợi và sự công nhận xứng đáng cho những đóng góp của họ. Cô cho biết, ở một số bộ phim, sự tham gia của cascadeur không được công khai để duy trì hình ảnh diễn viên. Nữ diễn viên mong ngành điện ảnh sẽ có những giải thưởng dành riêng cho các cascadeur xuất sắc trong tương lai.