Sáng 3-6, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức buổi tham vấn Dự thảo quy chuẩn quốc gia về khí thải ôtô, xe môtô, xe gắn máy.
Tại đây, ông Lê Hoài Nam, Phó Cục trưởng Cục Môi trường, cho biết dự thảo mới nhất đã bổ sung quy định về thời gian “khoảng lùi” 18 tháng trước khi xử phạt vi phạm. Sau thời gian này, các cơ quan chức năng sẽ kiểm tra, giám sát và xử lý theo quy định.
Theo lộ trình mới, Hà Nội và TP HCM sẽ bắt đầu áp dụng từ ngày 1-7-2027. Ảnh: VL
Ông Nam lý giải đây là một quy định hoàn toàn mới, trong khi cả nước đang có hơn 75 triệu xe môtô, xe gắn máy đang lưu hành. Việc kiểm định đồng loạt là không khả thi nên cần có thời gian để người dân làm quen, đồng thời đảm bảo cơ sở hạ tầng kỹ thuật và nhân lực cho kiểm định được triển khai kịp thời.
So với dự thảo hồi tháng 5-2025, thời điểm kiểm tra khí thải đã được lùi thêm 6 tháng. Theo lộ trình mới, Hà Nội và TP HCM sẽ bắt đầu áp dụng từ ngày 1-7-2027. Các thành phố như Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và Huế áp dụng từ 1-7-2028. Các tỉnh, thành còn lại sẽ triển khai từ 1-7-2030.
Ông Nguyễn Hoàng Đức, Cục Môi trường, cho biết: “Chúng tôi khảo sát cả đơn vị kiểm định nhà nước lẫn tư nhân và thấy cần tối thiểu hai năm để có đủ số lượng đơn vị kiểm định đáp ứng khối lượng phương tiện hiện có.”
Dự thảo mới cũng điều chỉnh yêu cầu về khí thải với xe đang lưu hành. Theo đó, từ ngày 1-1-2030, xe môtô và xe gắn máy ở Hà Nội và TP HCM phải đạt mức khí thải từ mức hai trở lên – sớm hơn hai năm so với dự thảo trước (1-1-2032).
Về định mức khí thải, Bộ giữ nguyên đề xuất chia theo năm sản xuất. Với xe môtô (gồm cả xe máy): Sản xuất trước 2008 áp dụng mức một (thấp nhất); Sản xuất từ 2008-2016 áp dụng mức hai; Sản xuất từ 2017 đến 30-6-2026 áp dụng mức ba; Sản xuất sau 1-7-2026 áp dụng mức bốn.
Với xe gắn máy: Trước năm 2016 áp dụng mức một; Từ 2017 đến 30-6-2027 áp dụng mức hai; Từ 1-7-2027 trở đi áp dụng mức bốn.
Dự thảo được đánh giá là bước chuyển quan trọng nhằm kiểm soát ô nhiễm không khí từ phương tiện cá nhân, tuy nhiên cần sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân để đảm bảo tính khả thi.
XUÂN NGUYỄN