Điều chỉnh mức tăng trưởng các chỉ tiêu ảnh hưởng đến tăng trưởng GDP

3 giờ trướcBài gốc

Nhiều khoản thu ngân sách nhà nước chưa đạt hoặc đạt thấp

Qua nghiên cứu báo cáo về thực hiện ngân sách nhà nước năm 2025 và dự toán ngân sách nhà nước năm 2026, ĐBQH Trần Văn Tiến (Phú Thọ) đánh giá cao sự nỗ lực của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp trong việc thực hiện ngân sách nhà nước năm 2025. Cụ thể, thực hiện các chỉ tiêu về dự toán ngân sách nhà nước năm 2025 được Quốc hội giao, kết quả thu - chi và bội chi ngân sách nhà nước đều đạt và vượt chỉ tiêu. Tỷ lệ huy động vào ngân sách nhà nước đạt 18,7% GDP, trong đó thu thuế và phí đạt 13,5% GDP cao hơn so với mục tiêu.

Thu ngân sách nhà nước tăng cao, trong đó thu nội địa tăng khoảng 23,5% dự toán; nhiều khoản thu tăng cao như: Thu tiền sử dụng đất; thu cổ tức, lợi nhuận, lợi nhuận sau thuế, chênh lệch thu - chi NHNN; thu hồi vốn ngân sách nhà nước đầu tư tại các tổ chức kinh tế; thu từ khu vực kinh tế ngoài quốc doanh; thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu...

Chi ngân sách nhà nước tăng khoảng 18,7% dự toán, trong đó chi đầu tư phát triển tăng khoảng 29,7% dự toán; chi thường xuyên tăng 7,2% dự toán... các khoản chi cơ bản đáp ứng nhu cầu chi theo dự toán.

Bên cạnh những kết quả đạt được, tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2025 còn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế: Phân bổ dự toán ngân sách nhà nước đến nay chưa hoàn thành, còn 18,47 nghìn tỷ đồng chưa phân bổ chi tiết làm ảnh hưởng đến kế hoạch và tiến độ giải ngân. Mặc dù dự toán thu ngân sách nhà nước tăng cao nhưng vẫn còn nhiều khoản thu ngân sách nhà nước chưa đạt hoặc đạt thấp, như: Thu thuế bảo vệ môi trường; thu từ doanh nghiệp nhà nước; thu từ dầu thô; thu viện trợ...

Ngoài ra, thu nợ thuế, không những không giảm mà còn tăng, tính đến hết tháng 9, nợ thuế khoảng 239,2 nghìn tỷ đồng, tăng 17,6% so với thời điểm tháng 12/2024, đưa mức nợ thuế lên 17,6% tổng thu ngân sách nhà nước 9 tháng đầu năm, vượt mục tiêu đề ra là 5%. Cơ cấu thu ngân sách nhà nước chưa thực sự bền vững, số vượt thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh chiếm tỷ lệ thấp. Tăng thu ngân sách nhà nước chủ yếu từ thu tiền sử dụng đất, đây là nguồn tăng thu chưa thực sự bền vững.

Nâng tỷ lệ tăng thu ngân sách nhà nước lên tương đương với mức tăng trưởng kinh tế

Qua thu ngân sách nhà nước cho thấy, thu ngân sách nhà nước hàng năm vượt dự toán rất cao, cụ thể: Năm 2024 tăng 19,8% DT, năm 2025 ước tăng 21,5% dự toán. Qua kết quả này cũng cho thấy việc lập dự toán thu ngân sách nhà nước không sát với thực tiễn, làm ảnh hưởng đến việc cân đối ngân sách nhà nước và kế hoạch đầu tư trong năm. Ngoài ra, giải ngân vốn đầu tư còn chậm, đến hết tháng 9 vốn giải ngân đạt khoảng 50% kế hoạch Thủ tướng giao...

Về tổng thu ngân sách nhà nước năm 2026 tăng 5,88% so với năm 2025, trong khi tăng trưởng GDP từ 10 % trở lên, đại biểu cho rằng, chỉ tiêu này là chưa hợp lý, đề nghị nâng tỷ lệ tăng thu ngân sách nhà nước lên tương đương với mức tăng trưởng kinh tế. Tỷ lệ huy động vào ngân sách nhà nước khoảng 17,4% GDP thấp hơn so với năm 2025 (năm 2025 là 18,7% GDP); thu từ thuế, phí đóng góp khoảng 13% GDP (năm 2025 là 13,5% GDP). Đề nghị Chính phủ nghiên cứu về các chỉ tiêu này cho hợp lý.

Ngoài ra, dự toán thu ngân sách nhà nước vẫn còn nhiều khoản thu có mức tăng trưởng thấp hoặc rất thấp, như: Dự toán thu tiền sử dụng đất; thu cổ tức, lợi nhuận, lợi nhuận sau thuế, chênh lệch thu - chi ngân hàng nhà nước; thu từ dầu thô; thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu. Đề nghị Chính phủ rà soát và điều chỉnh mức tăng trưởng một số chỉ tiêu ảnh hưởng đến tăng trưởng GDP nhằm bảo đảm tính khả thi của mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2026.

Cùng với đó, thu ngân sách Trung ương có xu thế giảm: Năm 2025 thu ngân sách Trung ương chiếm 48,4% tổng thu ngân sách nhà nước, năm 2026 thu ngân sách Trung ương chiếm 47,88% tổng thu ngân sách nhà nước. Do vậy, cần xem xét về cơ cấu thu ngân sách nhà nước nhằm bảo đảm vai trò của ngân sách Trung ương trong phát triển kinh tế - xã hội.

Bùi Hiển

(Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh Phú Thọ)

Nguồn Phú Thọ : https://baophutho.vn/dieu-chinh-muc-tang-truong-cac-chi-tieu-anh-huong-den-tang-truong-gdp-241952.htm