Những ngày cuối vụ thu hoạch, trên cánh đồng hương thảo xanh mướt ở xã Nguyễn Du (Hưng Yên), anh Nguyễn Văn Vần tất bật cùng bà con thu hái những nhành hương thảo tươi tốt để cung cấp cho HTX Hoàng Minh, xã Quỳnh Phụ.
Điểm tựa từ HTX
Chỉ với 8 sào đất, nhờ liên kết sản xuất và bao tiêu của HTX, mỗi năm anh Vần có thu nhập từ 16–18 triệu đồng mỗi sào, tương đương hơn 400 triệu đồng mỗi ha.
“Trước kia, trồng lúa thu nhập chỉ đủ trang trải, nay trồng hương thảo, vừa dễ chăm sóc, ít sâu bệnh, vừa có HTX bao tiêu, tôi yên tâm sản xuất và có thu nhập ổn định”, anh Vần chia sẻ.
Liên kết là chìa khóa thành công của nông dân, HTX ở Hưng Yên.
Chuyện thành công của anh Vần chỉ là một trong hàng trăm câu chuyện đổi thay từ khi kinh tế tập thể, nòng cốt là các HTX, trở thành “đòn bẩy” thúc đẩy phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới tại Hưng Yên.
Những năm qua, Hưng Yên kiên trì thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp gắn với chương trình xây dựng nông thôn mới. Tỉnh đã hình thành 60 mô hình sản xuất lúa tập trung với diện tích gần 1.200 ha; phát triển các vùng cây ăn quả chuyên canh gắn với bảo quản, chế biến; triển khai hàng loạt chuỗi sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản.
Đến nay, toàn tỉnh có 131 chuỗi liên kết, trong đó có 17 chuỗi rau, 76 chuỗi cây ăn quả, 27 chuỗi chăn nuôi, 7 chuỗi thủy sản và 4 chuỗi chế biến nông sản. Những chuỗi này giúp giá nông sản của người dân cao hơn thị trường từ 10 đến 30%, tạo đầu ra ổn định và nâng cao giá trị sản xuất.
Các HTX giữ vai trò trung gian then chốt trong quá trình đó. Điển hình, HTX Hoàng Minh không chỉ sản xuất tinh dầu hương thảo đạt OCOP 3 sao mà còn liên kết với hàng chục hộ dân, mở rộng vùng nguyên liệu sang tận Thanh Hóa, đưa doanh thu lên khoảng 2 tỷ đồng mỗi năm.
Ấn tượng từ OCOP
HTX Nông nghiệp Song Lãng ở xã Thư Trì lại đi đầu trong sản xuất lúa hữu cơ với quy mô 10 héc-ta, áp dụng máy cấy, phân vi sinh, quản lý dịch hại tổng hợp. Sau 3 năm, sản phẩm lúa của HTX được chứng nhận hữu cơ, giá trị gạo tăng 1,5 đến 2 lần so với sản xuất đại trà.
Từ những mô hình liên kết của HTX, tổ hợp tác, người nông dân dần thay đổi tư duy sản xuất, từ nhỏ lẻ sang tập trung, từ bán thô sang chế biến, từ sản xuất theo thói quen sang sản xuất theo tín hiệu thị trường.
Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” cũng tạo bước đột phá khi Hưng Yên hiện có hàng trăm sản phẩm được chứng nhận 3 sao, 4 sao, nhiều đặc sản địa phương như nhãn lồng, mật ong, tinh dầu thảo mộc ngày càng được khẳng định.
Để gia tăng sức cạnh tranh, các chủ thể OCOP đã tự nguyện thành lập HTX, Câu lạc bộ sản phẩm OCOP, đặc sản các xã ven biển tỉnh.
Ông Ngô Văn Duẩn, Chủ tịch HĐQT HTX Chăn nuôi tổng hợp xã Đông Tiền Hải cho biết, câu lạc bộ là nơi các chủ thể cùng chia sẻ kinh nghiệm sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ nhau trong xúc tiến thương mại và nâng cao chất lượng sản phẩm. “Muốn đi xa phải đi cùng nhau, OCOP cũng vậy”, ông Duẩn nhấn mạnh.
Những cánh đồng lớn hiệu quả cao là điểm tựa cho nông thôn mới ở Hưng Yên.
Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng chú trọng đến chất lượng, an toàn thực phẩm, nhiều HTX ở Hưng Yên đã mạnh dạn chuyển sang sản xuất hữu cơ. Toàn tỉnh hiện có trên 200 ha sản xuất hữu cơ, tập trung ở các vùng ven sông, vừa cấy lúa vừa khai thác thủy sản tự nhiên như rươi, cáy.
Đối với cây nhãn – đặc sản nổi tiếng, trên 30% diện tích đã được chứng nhận VietGAP. Tại xã Tân Hưng, địa phương có diện tích nhãn lớn nhất tỉnh với 330 ha, thì 240 ha đã được cấp giấy chứng nhận.
Đáng chú ý, thời gian qua, địa phương luôn ưu tiên phát triển nhãn theo hướng VietGAP, hữu cơ, nông nghiệp sinh thái, vừa bảo vệ môi trường vừa nâng cao giá trị thương hiệu. Những mô hình này không chỉ gia tăng thu nhập cho nông dân mà còn tạo hình ảnh mới cho nông nghiệp Hưng Yên hiện đại, an toàn và bền vững.
Thúc đẩy nông thôn mới
Cùng với phát triển nông nghiệp, ở Hưng Yên, xây dựng nông thôn mới không chỉ dừng ở việc bê tông hóa hạ tầng, mà quan trọng hơn là nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống.
Các HTX tại Hưng Yên đã chứng minh vai trò xung kích trong quá trình xây dựng nông thôn mới. Về kinh tế, HTX giúp nông dân tiếp cận khoa học kỹ thuật, mở rộng sản xuất hàng hóa, nâng cao giá trị nông sản.
Về xã hội, HTX tạo việc làm, ổn định thu nhập, hạn chế tình trạng lao động bỏ quê. Về môi trường, HTX khuyến khích sản xuất hữu cơ, giảm sử dụng hóa chất, bảo vệ đất và nguồn nước.
Về xây dựng thương hiệu, HTX tham gia các hội chợ, xúc tiến thương mại, quảng bá nông sản Hưng Yên ra thị trường trong và ngoài nước. Thực tế cho thấy, nhiều xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu đều có sự góp mặt của các HTX mạnh, đóng vai trò “đầu kéo” liên kết nông dân.
Để đạt được những kết quả trên, ngoài nỗ lực của địa phương và người dân, không thể không nhắc tới sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam.
Thời gian qua, Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Hưng Yên đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ Hưng Yên như đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực quản lý, bồi dưỡng kiến thức về kinh tế thị trường, kỹ năng quản trị HTX.
Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Hưng Yên cũng đẩy mạnh chuyển giao khoa học kỹ thuật trong sản xuất hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao, thương mại điện tử; hỗ trợ vốn và tín dụng thông qua Quỹ hỗ trợ phát triển HTX, giúp nhiều đơn vị đầu tư máy móc, nhà xưởng.
Cùng với đó, Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Hưng Yên tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, đưa sản phẩm OCOP và nông sản đặc sản của Hưng Yên vào hệ thống siêu thị, sàn thương mại điện tử và kết nối với các doanh nghiệp lớn. Chính nhờ những hỗ trợ này, nhiều HTX đã vững vàng hơn trên con đường hội nhập, trở thành động lực thúc đẩy xây dựng nông thôn mới hiện đại.
Bước vào giai đoạn mới, Hưng Yên đặt mục tiêu không chỉ hoàn thành xây dựng nông thôn mới mà còn hướng tới nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu.
Muốn vậy, tỉnh cần tiếp tục đẩy mạnh tích tụ, tập trung đất đai để phát triển vùng sản xuất lớn; hỗ trợ các HTX đủ năng lực trở thành đầu mối liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp; phát triển mạnh nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp công nghệ cao, xây dựng thương hiệu gắn với truy xuất nguồn gốc; đồng thời đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số và thương mại điện tử trong tiêu thụ nông sản.
Những định hướng này, nếu được triển khai đồng bộ, sẽ đưa Hưng Yên không chỉ giữ vững danh tiếng là “thủ phủ nhãn lồng” mà còn trở thành vùng nông thôn mới kiểu mẫu, hiện đại và giàu bản sắc.
Nam Phong