Năm 2024, anh Li Hongxing, người điều hành một công ty quảng cáo trên mạng xã hội, đã tiếp nhận một khách hàng mà anh tin là ngôi sao đang lên trên thị trường xe điện (EV) của Trung Quốc - Ji Yue.
Hãng ô tô điện Ji Yue được thành lập vào năm 2021 với sự liên doanh giữa người khổng lồ internet Baidu và nhà sản xuất ô tô hàng đầu Geely, đã nhanh chóng thu hút sự chú ý của thị trường.
Là một người kỳ cựu trong ngành marketing ô tô, anh Li đã mạo hiểm đến mức phải vay mượn để trang trải chi phí quảng cáo cho Ji Yue, với kỳ vọng sẽ được công ty khởi nghiệp này thanh toán sau.
Anh tin rằng Ji Yue có đủ mọi yếu tố để thành công như hiệu suất cao, doanh số đang tăng trưởng và các nhà đầu tư có tiềm lực tài chính dồi dào.
Nhưng mọi việc không diễn ra như vậy. Chỉ trong nửa năm, nhà sản xuất ô tô này đã sụp đổ, biến canh bạc của anh Li thành cơn ác mộng và khiến anh mắc khoản nợ 40 triệu Nhân dân tệ (5,6 triệu USD). Li chia sẻ với Hãng tin CNN: "Đó là cảm giác tuyệt vọng hoàn toàn".
Sự sụp đổ của Ji Yue không phải là trường hợp cá biệt trong ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc, nơi hàng trăm thương hiệu đã phải ngừng hoạt động trong một cuộc đua về giá khốc liệt xuống đáy suốt vài năm qua.
Sự bùng nổ của ô tô điện tại quốc gia này không chỉ tạo ra những nhà lãnh đạo toàn cầu như BYD, mà còn dẫn đến tình trạng dư thừa công suất sản xuất trên diện rộng, khiến một loạt các nhà sản xuất ô tô phải tranh giành thị phần.
Tuy nhiên, các cuộc chiến giá cả không ngừng đã xảy ra, làm cạn kiệt lợi nhuận và gây áp lực nặng nề lên các nhà sản xuất ô tô cũng như nhà cung cấp.
Theo lời chia sẻ của hàng chục nhà cung cấp, nhà sản xuất ô tô và chuyên gia trong ngành với Hãng tin CNN, ngay cả những hãng dẫn đầu thị trường cũng đang ép các nhà sản xuất linh kiện phải bán dưới giá thành, đồng thời kéo dài thời hạn thanh toán lên nhiều tháng.
Trong những tháng gần đây, chính quyền Trung Quốc đã đưa ra một loạt biện pháp để giải quyết vấn đề. Các nhà chức trách đã triệu tập các lãnh đạo ô tô để cảnh báo không khởi xướng các cuộc chiến giá, ban hành quy định về việc rút ngắn chu kỳ thanh toán cho ngành, và đưa ra hướng dẫn kêu gọi chính quyền địa phương giảm trợ cấp và loại bỏ dư thừa công suất.
Sự bùng nổ của EV đã tạo ra gần 500 thương hiệu ô tô nội địa vào thời điểm đỉnh điểm khoảng năm 2019, nhưng nhanh chóng trở thành một thảm họa. Hiện tại, hơn 150 thương hiệu Trung Quốc và hơn 50 nhà sản xuất EV vẫn đang chiến đấu để sinh tồn.
Nhiều năm chiến tranh giá đã nhốt ngành công nghiệp vào một vòng luẩn quẩn với biên lợi nhuận bị siết chặt, chất lượng sản phẩm suy giảm và chuỗi cung ứng bị giày vò bởi việc thanh toán chậm trễ.
Hậu quả của cuộc cạnh tranh này là các nhà sản xuất ô tô đã biến việc cắt giảm chi phí và hiệu suất thành cốt lõi trong hoạt động của họ, thay vì tập trung vào đổi mới.
Các nhà cung cấp nói rằng các thương hiệu ô tô thường yêu cầu họ giảm giá ít nhất 10% mỗi năm. Các nhà cung cấp hầu như không có lựa chọn nào ngoài việc âm thầm chấp nhận các điều khoản bất lợi vì nếu rời đi, có rất nhiều người khác sẵn sàng thế chỗ.
Trong bối cảnh đó, các chuyên gia hiện kỳ vọng rằng cuộc chiến giá sẽ tiếp diễn cho đến khi hầu hết các thương hiệu đi theo con đường của Ji Yue, chỉ còn lại một số ít trụ vững.
PHƯƠNG MINH
CNN