Điều gì quyết định kết quả bầu cử Mỹ và vì sao tỷ lệ lại sít sao như vậy?

2 giờ trướcBài gốc

Trong khi các cuộc bầu cử trước đây từng được quyết định một cách sít sao khi chiến thắng năm 2000 của ông George W Bush trước ông Al Gore chỉ cách vài trăm phiếu bầu ở Florida thì vẫn luôn có một vài cảm nhận về việc hướng đi của cuộc đua sẽ thay đổi trong những ngày cuối cùng.

Đôi khi, như năm 2016, cảm nhận đó là sai. Vào năm đó, các cuộc thăm dò dư luận đã đánh giá quá cao sức mạnh của bà Hillary Clinton và không phát hiện ra động thái đột phá có lợi cho ông Trump vào phút chót.

Ảnh minh họa: BBC

Tuy nhiên, lần này, tất cả các mũi tên đều chỉ theo những hướng khác nhau. Không ai có thể đưa ra dự đoán chắc chắn theo bất kỳ cách nào.

Trò chơi tung đồng xu

Hầu hết các cuộc thăm dò dư luận cuối cùng đều nằm trong biên độ sai số cả trên toàn quốc và 7 tiểu bang chiến trường quan trọng có thể quyết định kết quả cuộc bầu cử. Nếu chỉ dựa trên số liệu thống kê và quy mô mẫu thì điều đó có nghĩa là bất kỳ ứng viên nào cũng có thể dẫn trước.

Chính sự không chắc chắn này khiến các chuyên gia chính trị và các chiến lược gia vận động tranh cử đều bối rối.

Đã có một số bất ngờ khi một cuộc khảo sát được đánh giá cao gần đây về Iowa vốn nghiêng về đảng Cộng hòa đã cho thấy bà Harris dẫn trước một cách bất ngờ. Tuy nhiên, các cuộc thăm dò dư luận lớn và các mô hình dự báo diễn giải chúng đều cho thấy đây là một trò chơi tung đồng xu.

Vẫn có khả năng có người chiến thắng rõ ràng

Chỉ vì kết quả của cuộc bầu cử này không chắc chắn, điều đó không có nghĩa là kết quả thực tế sẽ không mang tính quyết định.

Nếu các mô hình tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu sai và nhiều phụ nữ, hoặc nhiều người dân sống ở nông thôn, hoặc nhiều cử tri trẻ tuổi bất mãn hơn đi bỏ phiếu thì điều đó có thể thay đổi đáng kể kết quả cuối cùng. Ngoài ra cũng có những bất ngờ trong các nhóm cử tri quan trọng.

Liệu ông Trump có thực sự đạt được bước tiến với những cử tri da màu và người Mỹ Latinh trẻ tuổi như chiến dịch của ông đã dự đoán hay không? Liệu bà Harris có thể giành nhiều sự ủng hộ của những người phụ nữ ở ngoại ô có truyền thống nghiêng về đảng Cộng hòa như đội ngũ của bà hy vọng hay không? Liệu các cử tri lớn tuổi, những người chắc chắn đi bỏ phiếu trong mọi cuộc bầu cử và có xu hướng nghiêng về cánh hữu, có chuyển sang phe Dân chủ hay không?

Khi cuộc bầu cử này kết thúc, chúng ta có thể chỉ ra một cách thuyết phục lý do một ứng viên giành chiến thắng. Có lẽ khi nhìn lại, câu trả lời sẽ rất rõ ràng. Nhưng bất kỳ ai nói rằng họ biết mọi việc sẽ diễn ra thế nào ngay lúc này thì điều ấy chỉ là suy đoán.

Bức tường xanh và bức tường đỏ

Ở hầu hết các tiểu bang của Mỹ, kết quả của cuộc bỏ phiếu bầu tổng thống gần như chắc chắn. Tuy nhiên, có 7 bang chiến trường quan trọng sẽ quyết định cuộc bầu cử này. Dù vậy, không phải tất cả các bang chiến trường đều giống nhau. Mỗi ứng viên đều có một "bức tường" gồm 3 tiểu bang dẫn tới con đường trực tiếp nhất vào Nhà Trắng.

Cái gọi là bức tường "xanh" của bà Harris, được đặt tên theo màu của đảng Dân chủ, trải dài khắp Pennsylvania, Michigan và Wisconsin ở khu vực Great Lakes. Đây là chủ đề của nhiều cuộc thảo luận chính trị kể từ năm 2016 khi ông Trump giành chiến thắng sít sao ở cả 3 tiểu bang truyền thống của đảng Dân chủ. Tổng thống Joe Biden đã lật ngược tình thế ở các bang này vào năm 2020. Nếu bà Harris có thể giữ được chúng, bà không cần thêm bất kỳ bang chiến trường nào khác, miễn là bà cũng giành chiến thắng một khu vực quốc hội (congressional district) ở Nebraska (nơi có hệ thống hơi khác về cách trao phiếu đại cử tri).

Điều đó giải thích tại sao bà Harris dành phần lớn thời gian của mình ở các bang bức tường xanh này trong giai đoạn cuối của chiến dịch. Vào đêm 4/11, bà Harris đã tổ chức cuộc mít tinh vận động tranh cử cuối cùng của mình tại Philadelphia, Pennsylvania.

"Bức tường đỏ" của ông Trump nằm dọc theo rìa phía Đông của Mỹ. Bức tường này ít được nhắc đến nhưng cũng quan trọng không kém đối với cơ hội giành chiến thắng của ông. Nó bắt đầu ở Pennsylvania nhưng kéo dài về phía Nam đến Bắc Carolina và Georgia. Nếu ông giành được những bang này, ông sẽ giành chiến thắng với cách biệt 2 phiếu đại cử tri, bất kể các bang chiến trường khác bỏ phiếu như thế nào. Điều đó giải thích tại sao ông đã tổ chức 5 sự kiện ở Bắc Carolina chỉ trong tuần qua.

Điểm giao trên mỗi bức tường này, dĩ nhiên là Pennsylvania - phần thưởng lớn nhất với 19 phiếu đại cử tri. Tên gọi khác của nó là Keystone State (Bang chủ chốt) chưa bao giờ phù hợp hơn thế.

Tương lai của nước Mỹ

Bà Harris và ông Trump đại diện cho 2 quan điểm rất khác nhau về Mỹ trong các vấn đề nhập cư, thương mại, văn hóa và chính sách đối ngoại. Tổng thống trong 4 năm tới sẽ định hình chính phủ Mỹ - bao gồm cả tòa án liên bang, theo cách có thể tác động đến nhiều thế hệ.

Bối cảnh chính trị Mỹ đã thay đổi đáng kể trong 4 năm qua, phản ánh sự thay đổi về thành phần cử tri của cả hai đảng.

Đảng Cộng hòa của 1 thập kỷ trước rất khác so với đảng dân túy mà ông Trump hiện đang lãnh đạo và đảng này có sức hút hơn nhiều đối với các cử tri lao động chân tay và thu nhập thấp.

Nền tảng cử tri của đảng Dân chủ vẫn dựa vào các cử tri trẻ tuổi và người da màu nhưng hiện nay họ dựa nhiều hơn vào những người giàu có và có trình độ đại học. Kết quả ngày 5/11 có thể cung cấp thêm bằng chứng về cách những thay đổi lớn trong nền chính trị Mỹ đang định hình lại bản đồ chính trị Mỹ. Những thay đổi đó có thể mang lại lợi thế cho một bên hoặc bên kia trong các cuộc đua tương lai.

Cách đây không lâu, vào những năm 1970 và 1980, đảng Cộng hòa được coi là có quyền lực không thể lay chuyển với chức tổng thống vì họ liên tục giành được đa số phiếu ở đủ số bang để giành chiến thắng trong đại cử tri đoàn.

Cuộc bầu cử năm nay có thể là cuộc cạnh tranh 50 - 50 nhưng điều đó không có nghĩa đây là chuẩn mực mới trong bầu cử tổng thống Mỹ.

Kiều Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo: BBC

Nguồn VOV : https://vov.vn/the-gioi/quan-sat/dieu-gi-quyet-dinh-ket-qua-bau-cu-my-va-vi-sao-ty-le-lai-sit-sao-nhu-vay-post1133525.vov