Điều gì xảy ra nếu ông Trump cấm bán siêu chip Nvidia Blackwell cho các nước?

5 giờ trướcBài gốc

Trong một cuộc phỏng vấn được phát sóng hôm 2.11 trên chương trình 60 Minutes của đài CBS, cũng như thông qua phát biểu với phóng viên trên chuyên cơ Air Force One, ông Trump nói rằng chỉ khách hàng tại Mỹ mới được tiếp cận dòng chip Blackwell cao cấp nhất của Nvidia - công ty có giá trị vốn hóa lớn nhất thế giới hiện nay (5.030 tỉ USD).

Ông nói với CBS: “Với những chip tiên tiến nhất, chúng tôi sẽ không để bất kỳ ai khác ngoài nước Mỹ sở hữu chúng”, lặp lại phát biểu trước đó với báo chí khi trở về Washington sau cuối tuần ở bang Florida (Mỹ). Trên chuyến bay, Tổng thống Mỹ nhấn mạnh: “Chúng tôi không đưa chip Blackwell cho người khác”.

Những phát biểu này cho thấy ông Trump có thể sẽ áp đặt các hạn chế nghiêm ngặt hơn với chip AI tiên tiến của Mỹ so với những gì giới chức trước đây từng đề cập. Điều này đồng nghĩa Trung Quốc và thậm chí các quốc gia khác có thể bị cấm tiếp cận các loại chip AI tinh vi nhất, song chưa rõ có gồm cả đồng minh của Mỹ như Hàn Quốc hay không. Điều đáng nói là hôm 31.10, Nvidia thông báo sẽ cung cấp hơn 260.000 chip AI hàng đầu Blackwell cho chính phủ Hàn Quốc và một số doanh nghiệp lớn nhất nước này, trong đó có Samsung Electronics.

“Cũng như các nhà máy ở Hàn Quốc truyền cảm hứng cho thế giới với những con tàu, ô tô, chip và thiết bị điện tử tinh vi, quốc gia này giờ đây có thể sản xuất AI như một mặt hàng xuất khẩu mới, thúc đẩy chuyển đổi toàn cầu", Jensen Huang, Giám đốc điều hành Nvidia, cho biết trong thông cáo hôm 31.10, song không tiết lộ giá trị hay lịch trình cung ứng hơn 260.000 Blackwell.

Thông báo được đưa ra sau cuộc gặp giữa ông Jensen Huang, Tổng thống Lee Jae Myung và các lãnh đạo Samsung Electronics, SK Group, Hyundai Motor Group bên lề hội nghị Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tại thành phố Gyeongju, miền đông nam Hàn Quốc.

Trước khi đến Gyeongju tham gia hội đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, ông Trump từng gọi Blackwell của Nvidia là "chip siêu cấp".

Tổng thống Trump tuyên bố Mỹ không bán Blackwell của Nvidia cho Trung Quốc và các nước khác - Ảnh: Internet

Vào tháng 7, chính quyền Trump đã công bố một bản chiến lược AI mới, nhằm nới lỏng quy định môi trường và mở rộng xuất khẩu công nghệ AI sang các nước đồng minh, với mục tiêu duy trì lợi thế của Mỹ trước Trung Quốc trong lĩnh vực công nghệ trọng yếu này.

Từ tháng 8, rộ lên câu hỏi xoay quanh việc liệu Tổng thống Trump có cho phép xuất khẩu phiên bản “giảm cấu hình” của chip Blackwell sang Trung Quốc không.

Ông Trump nói với CBS rằng sẽ không cho phép bán dòng Blackwell tiên tiến nhất cho các công ty Trung Quốc, nhưng không loại trừ khả năng Trung Quốc có thể tiếp cận phiên bản yếu hơn. Trong chương trình 60 Minutes, Tổng thống Mỹ nói: “Chúng tôi sẽ để họ làm việc với Nvidia, nhưng không phải với loại tiên tiến nhất”.

Khả năng bất kỳ phiên bản chip Blackwell nào có thể được bán cho các công ty Trung Quốc đã vấp phải sự chỉ trích từ những nghị sĩ theo chủ nghĩa cứng rắn với Trung Quốc ở Mỹ. Họ lo ngại công nghệ này sẽ tăng cường năng lực quân sự và đẩy nhanh quá trình phát triển AI của Trung Quốc.

Nghị sĩ Cộng hòa John Moolenaar, Chủ tịch Ủy ban Đặc biệt của Hạ viện về Trung Quốc, nói rằng động thái đó “chẳng khác nào trao cho Iran uranium cấp độ chế tạo vũ khí”.

Ông Trump từng ám chỉ rằng mình có thể thảo luận về chip với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trước hội nghị thượng đỉnh ở Hàn Quốc hôm 30.10, nhưng sau đó tiết lộ rằng vấn đề này cuối cùng không được đề cập.

Vào tháng 5, Reuters đưa tin Nvidia chuẩn bị một loại chip AI mới cho Trung Quốc, là phiên bản rút gọn của Blackwell với mức giá thấp hơn đáng kể.

Hôm 28.10, Jensen Huang (Giám đốc điều hành Nvidia) cho biết công ty chưa nộp đơn xin giấy phép xuất khẩu từ chính phủ Mỹ để đưa những chip mới nhất sang Trung Quốc, do lập trường cứng rắn của cường quốc châu Á.

"Họ đã nói rất rõ rằng không muốn Nvidia có mặt ở đó vào lúc này", ông phát biểu tại một cuộc họp báo trong sự kiện dành cho các nhà phát triển của Nvidia. Jensen Huang nhấn mạnh Nvidia cần tiếp cận thị trường Trung Quốc để có nguồn vốn cho hoạt động nghiên cứu và phát triển tại Mỹ.

"Tôi hy vọng điều đó sẽ thay đổi trong tương lai, vì tôi nghĩ Trung Quốc là một thị trường rất quan trọng", Giám đốc điều hành Nvidia nhấn mạnh.

Chính quyền Mỹ đã nhiều lần thay đổi quan điểm về việc có nên cho phép các chip Nvidia tiên tiến được xuất khẩu sang Trung Quốc hay không, do lo ngại giữa hai luồng ý kiến: Khiến Trung Quốc phụ thuộc hơn vào công nghệ Mỹ; hoặc chip Nvidia có thể giúp quân đội cùng các hãng công nghệ Trung Quốc có thêm lợi thế cạnh tranh.

Trung Quốc đã gây áp lực buộc các công ty phải mua và phát triển thêm chip nội địa để đáp trả các biện pháp kiểm soát xuất khẩu với Nvidia của Mỹ.

Bất chấp áp lực đó, các nhà phát triển Trung Quốc vẫn muốn mua chip Nvidia do nguồn cung sản phẩm từ các đối thủ trong nước như Huawei bị hạn chế, Reuters đưa tin.

Sức mạnh của Blackwell

Blackwell là tên gọi của dòng GPU mới nhất do Nvidia phát triển, được thiết kế chuyên biệt cho AI, đặc biệt là các mô hình tạo sinh. Được công bố vào tháng 3.2024, Blackwell là kiến trúc kế nhiệm dòng Hopper (H100) nổi tiếng, đồng thời mang tên nhà toán học và thống kê học người Mỹ David Blackwell.

Theo Nvidia, Blackwell được tạo ra để đáp ứng nhu cầu điện toán khổng lồ của các mô hình ngôn ngữ lớn và mô hình đa phương thức.

Dòng Blackwell có hiệu suất cao gấp 2-4 lần so với Nvidia H100, trong khi tiêu thụ điện năng hiệu quả hơn, giúp giảm đáng kể chi phí vận hành trung tâm dữ liệu. Nhờ công nghệ kết nối NVLink tốc độ cực cao, hàng nghìn Blackwell có thể hoạt động như một “siêu máy tính thống nhất”, hỗ trợ huấn luyện và triển khai các hệ thống AI quy mô toàn cầu.

Các tập đoàn công nghệ hàng đầu Mỹ như Microsoft, Amazon, Meta Platforms, Google và OpenAI đều mua Blackwell để phục vụ huấn luyện mô hình AI thế hệ mới. Jensen Huang gọi Blackwell là nền tảng của “một cuộc cách mạng công nghiệp mới” khi AI đang dần trở thành hạ tầng thiết yếu như điện hay internet trong quá khứ.

Nếu dòng H100 được ví như “động cơ phản lực” của kỷ nguyên AI năm 2023, Blackwell chính là “động cơ siêu phản lực” cho giai đoạn 2025-2030, mạnh mẽ, tiết kiệm và tối ưu hơn, mở đường cho các hệ thống AI ngày càng thông minh và toàn diện hơn.

Với Trung Quốc, việc không được tiếp cận Blackwell sẽ tạo ra thách thức công nghệ lớn. Trung Quốc buộc phải dựa vào các chip sản xuất trong nước để phát triển AI. Hiện Huawei và một số công ty Trung Quốc đang chạy đua sản xuất chip AI riêng tham vọng sớm cạnh tranh với sản phẩm của Nvidia.

Tuy nhiên, các chuyên gia Trung Quốc cảnh báo rằng các chip nội địa vẫn chưa thể sánh kịp chip Nvidia tiên tiến nhất.

Tác động

Nếu Mỹ cấm Nvidia bán dòng chip cao cấp nhất cho các nước thì tác động sẽ lan truyền sâu rộng trên thế giới. Đầu tiên, điều này có thể khiến Nvidia mất đi hàng chục tỉ USD doanh thu tiềm năng. Khi không thể bán Blackwell ra nước ngoài, công ty Mỹ buộc phải tập trung vào cung cấp các dòng chip ít mạnh hơn, chẳng hạn H20.

Giới chuyên gia từng cảnh báo rằng Mỹ hạn chế xuất khẩu chip tiên tiến đôi khi có thể gây tác dụng ngược, làm suy yếu chính ngành công nghiệp bán dẫn của nước này. Khi Nvidia mất đi thị trường khổng lồ tại Trung Quốc, doanh thu và quy mô sản xuất giảm, dẫn đến nguồn vốn dành cho nghiên cứu và phát triển cũng bị hạn chế hơn.

Jensen Huang, Giám đốc điều hành Nvidia, nhiều lần lập luận rằng công ty Mỹ cần quyền tiếp cận khoảng 50 tỉ USD doanh số tiềm năng từ thị trường Trung Quốc để tài trợ cho hoạt động nghiên cứu và phát triển tại Mỹ, nhằm duy trì lợi thế cạnh tranh.

Jensen Huang cho rằng việc Nvidia bị loại khỏi thị trường Trung Quốc không chỉ gây thiệt hại cho Trung Quốc mà còn “tệ hơn nữa” cho chính Mỹ.

“Theo tôi, những gì gây hại cho Trung Quốc thường cũng gây hại cho nước Mỹ, thậm chí còn nghiêm trọng hơn”, ông nhấn mạnh. Tỷ phú 62 tuổi người Mỹ gốc Đài Loan nói rằng “các nhà phát triển là yếu tố sống còn” với bất kỳ ngành công nghiệp phần mềm nào, đồng thời lưu ý Trung Quốc hiện có “khoảng 50% số nhà nghiên cứu AI trên thế giới”.

“Thật sai lầm khi không để những nhà nghiên cứu này phát triển AI dựa trên công nghệ của Mỹ. Vấn đề đặt ra là: Làm sao để vừa đảm bảo lợi thế dẫn đầu, vừa cho phép thế giới phát triển trên nền tảng công nghệ của Mỹ?”, Jensen Huang tuyên bố.

Ông Jensen Huang nói Nvidia cần quyền tiếp cận thị trường Trung Quốc để tài trợ cho hoạt động nghiên cứu và phát triển tại Mỹ - Ảnh: CNBC

Trong khi đó, Trung Quốc sẽ gia tăng nỗ lực tự chủ trong chuỗi cung ứng chip. Theo thời gian, điều này có thể dẫn đến việc hình thành hai hệ sinh thái chip riêng biệt: Một bên là Mỹ và các đồng minh; một bên là Trung Quốc; mỗi bên phát triển chuẩn, dây chuyền sản xuất, công nghệ và đối tác riêng. Kết quả là ngành bán dẫn toàn cầu sẽ bị chia cắt rõ rệt, khiến cạnh tranh trong việc định hình tiêu chuẩn và dẫn dắt công nghệ giữa Mỹ, Trung Quốc trở nên khốc liệt hơn.

Các hãng công nghệ ngoài nước Mỹ có thể sẽ đa dạng hóa nguồn cung để tránh rủi ro và không loại trừ khả năng mua chip AI của Huawei hay công ty Trung Quốc khác.

Hồi tháng 7, trang SCMP đưa tin Huawei đang tìm cách xuất khẩu dòng chip AI cũ hơn sang Trung Đông và Đông Nam Á. Báo cáo cho biết Huawei đã tiếp cận các khách hàng tiềm năng tại UAE, Ả Rập Saudi và Thái Lan để cung cấp chip Ascend 910B.

Giữa tháng 9, Huawei công bố phần cứng có thể cung cấp sức mạnh điện toán đẳng cấp thế giới mà không cần sử dụng GPU tiên tiến của Nvidia. Đây là bước đột phá có khả năng giải phóng sự kìm kẹp nguồn cung đang kìm hãm tham vọng của Trung Quốc về AI.

Gã khổng lồ thiết bị viễn thông có trụ sở tại thành phố Thâm Quyến cho biết đã phát triển cụm máy tính siêu nút "mạnh nhất thế giới" bằng cách sử dụng quy trình sản xuất chip nội địa. Điều này sẽ thúc đẩy sự tự chủ cho Trung Quốc trong lĩnh vực điện toán AI và củng cố lập trường cứng rắn hơn của nước này với Nvidia.

Siêu nút là nút tính toán có hiệu năng đặc biệt cao trong mạng máy tính hoặc hệ thống điện toán. Trong lĩnh vực điện toán hiệu năng cao hay AI, siêu nút thường là khối phần cứng lớn, bên trong chứa nhiều bộ xử lý tăng tốc cùng bộ nhớ dung lượng lớn và các liên kết truyền dữ liệu tốc độ cực cao. Siêu nút có thể đứng độc lập để xử lý khối lượng điện toán khổng lồ, hoặc đóng vai trò đầu mối kết nối trong cụm máy tính siêu nút.

Huawei cho biết sẽ tung ra bốn phiên bản chip AI Ascend mới trong ba năm tới, phá vỡ truyền thống nhiều năm giữ kín thông tin để tiết lộ tiến độ sản xuất chip và tham vọng cạnh tranh với Nvidia.

Sau khi ra mắt Ascend 910C vào quý 1/2025, Huawei có kế hoạch trình làng hai biến thể của Ascend 950 vào năm 2025, Ascend 960 năm 2027 và Ascend 970 năm 2028.

Eric Xu, Phó chủ tịch Huawei, tiết lộ Ascend 950 sẽ được cung cấp sức mạnh bởi bộ nhớ băng thông cao (HBM) độc quyền của Huawei. Ông nói Ascend 950 đã khắc phục được điểm nghẽn quan trọng mà Trung Quốc gặp phải về công nghệ. Nhiều năm qua, Trung Quốc chỉ có thể mua HBM từ các nhà cung cấp của Hàn Quốc và Mỹ nên bị lệ thuộc vào họ.

Ngoài ra, Huawei cũng có kế hoạch tung ra các siêu nút điện toán mới mang tên Atlas 950 và Atlas 960, được Eric Xu mô tả là mạnh nhất thế giới, hỗ trợ lần lượt 8.192 và 15.488 chip Ascend.

Atlas 950 và Atlas 960 là phiên bản tiếp sau Atlas 900, còn được gọi là CloudMatrix 384, sử dụng 384 chip 910C mới nhất của Huawei.

Theo hãng nghiên cứu SemiAnalysis (Mỹ), Atlas 900 vượt trội hơn GB200 NVL72 của Nvidia, sử dụng 72 chip B200. Huawei cho biết Atlas 900 sử dụng kiến trúc "siêu nút" cho phép các chip kết nối với nhau ở tốc độ siêu cao.

Các gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc khác như Alibaba, Tencent, ByteDance và Baidu, vốn cũng là những nhà cung cấp dịch vụ đám mây hàng đầu, đang đẩy mạnh đầu tư vào nghiên cứu và thiết kế chip, thông qua cả dự án nội bộ lẫn đầu tư bên ngoài, nhằm kiểm soát tốt hơn chuỗi cung ứng của mình.

Tháng 9, Jensen Huang từng nhận định rằng Trung Quốc chỉ còn “chậm hơn Mỹ vài nano giây”, nhấn mạnh sự tiến bộ nhanh chóng của nước này trong lĩnh vực sản xuất chip và tiềm năng công nghiệp mạnh mẽ. Ông đề cập đến “nguồn nhân lực dồi dào, văn hóa làm việc hăng say và sự cạnh tranh khốc liệt giữa các tỉnh thành của Trung Quốc”.

Sơn Vân

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/dieu-gi-xay-ra-neu-ong-trump-cam-ban-sieu-chip-nvidia-blackwell-cho-cac-nuoc-240652.html