Điều gì xảy ra với cú dừng thuế quan của ông Trump?

8 ngày trướcBài gốc

Vào ngày 3-4, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ áp thuế đối ứng lên các đối tác thương mại. Điều đó có ý nghĩa, một hàng rào thuế quan rất cao dựng lên với hàng nhập khẩu vào Mỹ.

Cú sốc

Kinh tế toàn cầu đã trải qua một cú sốc, phản ánh rõ nét nhất trên thị trường chứng khoán. Thị trường chứng khoán Mỹ đã bốc hơi hàng ngàn tỉ USD giá trị vốn hóa, khiến nhiều tỉ phú Mỹ mất hàng trăm tỉ USD chỉ trong một ngày do cổ phiếu giảm giá không phanh.

Không chỉ vậy, thị trường chứng khoán châu Á và châu Âu cũng rơi vào hỗn loạn do nhà đầu tư bán tháo ồ ạt. Thị trường Nhật Bản và Đài Loan thậm chí đã phải tạm ngừng giao dịch (biện pháp "ngắt mạch" hay "rút cầu chì") để ổn định tâm lý nhà đầu tư.

Trước sự bất ổn gia tăng, giá vàng thế giới vốn là một kênh trú ẩn an toàn đã tăng vọt lên các mức cao kỷ lục vào thời điểm đó.

Người tiêu dùng Mỹ cũng có phản ứng bất thường khi nhiều người đổ xô đến các cửa hàng Apple để mua iPhone do lo ngại giá sản phẩm này sẽ tăng mạnh dưới tác động của thuế quan mới.

Tại thị trường chứng khoán Việt Nam, ngay sau khi thông tin về thuế quan của ông Trump được công bố, phiên giao dịch ngày 4 tháng 4 đã chứng kiến một làn sóng bán tháo ồ ạt ngay khi mở cửa. Chỉ số VN-Index mất gần 70 điểm chỉ trong phút giao dịch đầu tiên, một sự sụt giảm đột ngột chưa từng có. Trong các phiên tiếp theo, chỉ số tiếp tục giảm mạnh dưới "hiệu ứng Trump". Thị trường lần lượt mất các mốc 1.300 điểm và 1.200 điểm, rơi xuống còn 1.094 điểm vào ngày 9 tháng 4.

Nguyên nhân tạm dừng

Tuy nhiên, vào ngày 10 tháng 4, Tổng thống Trump đã bất ngờ đảo ngược quyết định, công bố hoãn áp thuế đối ứng trong 90 ngày, thay vì thực thi vào ngày 9 tháng 4 như dự kiến.

Theo giới phân tích, quyết định tạm dừng này của ông Trump được cho là xuất phát từ những tác động tiêu cực đến thị trường trái phiếu. Một đợt bán tháo mạnh đã diễn ra trên thị trường trái phiếu Chính phủ Mỹ, vốn thường được coi là kênh đầu tư an toàn và có rủi ro thấp.

Hãng tin CNN cho biết, các cố vấn kinh tế của ông Trump (bao gồm cả Bộ trưởng Tài chính Mỹ khi đó là Steven Mnuchin, dù một số nguồn tin khác có thể đề cập vai trò tư vấn của những nhân vật như Scott Bessent) đã bày tỏ lo ngại sâu sắc với Tổng thống về làn sóng bán tháo đang gia tăng trên thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ.

Những lo ngại này được cho là yếu tố chính dẫn đến quyết định mới của ông Trump. Bản thân ông Trump sau đó cũng đề cập rằng việc tạm dừng thuế quan một phần là do ông đã theo dõi bài phỏng vấn của ông Jamie Dimon, CEO của ngân hàng JPMorgan Chase.

Trước đó, trong một cuộc phỏng vấn với CNBC, ông Jamie Dimon đã nhận định rằng suy thoái kinh tế Mỹ là một kịch bản có thể xảy ra trong bối cảnh thị trường bị xáo trộn bởi chính sách thuế quan của chính quyền Trump. Ông cũng cảnh báo rằng phản ứng tiêu cực của thị trường đối với các chính sách thương mại này có thể trở nên tồi tệ hơn nếu không có sự điều chỉnh.

Nỗi lo chưa dứt

Sau khi ông Trump thông báo hoãn áp thuế, thị trường chứng khoán Việt Nam đã phản ứng tích cực. Chỉ số VN-Index đã bật tăng 70 điểm ngay những phút đầu mở cửa phiên giao dịch ngày 10 tháng 4. Sắc tím (màu biểu thị giá cổ phiếu tăng trần trên bảng điện tử Việt Nam) bao phủ thị trường. Kết thúc phiên sáng, VN-Index tăng 73 điểm, áp sát trở lại mốc 1.200 điểm.

Thị trường chứng khoán có nhiều thay đổi tích cực sau lệnh hoãn thuế của ông Trump. Ảnh AI

Sự phục hồi của thị trường chứng khoán Việt Nam diễn ra đồng pha với các thị trường lớn khác tại Mỹ, châu Âu và châu Á. Điều này cho thấy tâm lý nhà đầu tư đã tích cực trở lại, với cái nhìn lạc quan hơn về triển vọng kinh tế trong ít nhất 3 tháng tới (thời gian tạm hoãn thuế quan). Tuy nhiên, áp lực vẫn còn tiềm ẩn

Ông Phạm Văn Việt, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Dệt may Thêu đan TP.HCM (AGTEK) cho biết, các doanh nghiệp dệt may đã "thở phào nhẹ nhõm" khi nghe tin tạm hoãn. Ông Việt giải thích rằng với mức thuế suất lên tới 46%, gần như không doanh nghiệp dệt may nào có thể duy trì hoạt động kinh doanh hiệu quả. Mức thuế này cao gấp nhiều lần biên lợi nhuận trung bình của ngành (chỉ khoảng 5-8%), có nguy cơ khiến các đơn hàng lớn dịch chuyển tức thời khỏi Việt Nam sang các đối thủ cạnh tranh có chi phí hoặc ưu đãi tốt hơn như Bangladesh, Mexico, Ấn Độ.

Tuy nhiên, ông Việt nhấn mạnh: "Cú sốc này đòi hỏi doanh nghiệp dệt may phải thay đổi một cách quyết liệt. Hiện tại, ngành dệt may Việt Nam phụ thuộc lớn vào nguồn cung nguyên phụ liệu từ Trung Quốc (như vải dệt kim, vải denim, sợi kỹ thuật cao...). Nếu Mỹ siết chặt các quy tắc xuất xứ theo tiêu chuẩn 'từ sợi trở đi' (yarn forward) hoặc thậm chí 'từ bông trở đi' (cotton forward), thì hàng dệt may sản xuất tại Việt Nam sử dụng nguyên liệu Trung Quốc vẫn có thể bị áp thuế như hàng hóa Trung Quốc.

Hiện tại, chỉ khoảng 15-20% doanh nghiệp trong ngành có khả năng đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc chặt chẽ này. Phần lớn còn lại đối mặt với rủi ro bị coi là lẩn tránh thuế quan".

Do đó, theo ông Việt, các doanh nghiệp cần phải thay đổi chiến lược từ việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, chủ động phát triển nguồn cung nguyên phụ liệu trong nước, cho đến việc xây dựng thương hiệu 'Made in Vietnam' có chiều sâu và uy tín hơn.

Ông Trần Việt Anh, Tổng Giám đốc Công ty Nam Thái Sơn, chia sẻ một góc nhìn khác: "Ngay khi có thông tin Mỹ dự định áp thuế 46% lên hàng Việt Nam, nhiều nhà mua hàng tại châu Âu đã nhận được các lời chào hàng với mức giá giảm sâu từ các đối thủ Trung Quốc. Điều này cho thấy doanh nghiệp Việt Nam không chỉ đối mặt với khó khăn tại thị trường Mỹ mà còn chịu áp lực cạnh tranh gay gắt về giá ngay cả ở thị trường châu Âu.

Do đó, các doanh nghiệp xuất khẩu cần tập trung nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm thông qua đầu tư vào công nghệ, đổi mới sáng tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và xây dựng thương hiệu mạnh".

Ông Việt Anh cũng khuyến nghị: "Cần giảm sự phụ thuộc vào nguồn nguyên phụ liệu nhập khẩu, đặc biệt từ các quốc gia có nguy cơ bị Mỹ áp thuế cao, bằng cách tích cực phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ trong nước. Đồng thời, phải chú trọng tuân thủ các tiêu chuẩn về Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG) để đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường quốc tế, qua đó nâng cao uy tín cho hàng hóa Việt Nam".

Theo giới phân tích, khoảng thời gian 90 ngày tạm hoãn là cơ hội quý báu để Việt Nam thể hiện thiện chí và nỗ lực giải quyết các vấn đề thương mại song phương với Mỹ. Cùng với đó, Việt Nam cần kiên trì theo đuổi các chiến lược dài hạn nhằm xây dựng một nền kinh tế tự chủ hơn, có khả năng chống chịu tốt hơn trước những biến động từ bên ngoài.

PHƯƠNG MINH

Nguồn PLO : https://plo.vn/dieu-gi-xay-ra-voi-cu-dung-thue-quan-cua-ong-trump-post843562.html