Ông Nguyễn Văn Long (sinh năm 1972), đang làm việc tại KCX Tân Thuận (quận 7, TP HCM), thắc về điều kiện nghỉ hưu sớm khi ông đã có hơn 21 năm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH).
Câu hỏi phản ánh nhu cầu thực tế của nhiều người lao động đang cân nhắc quyền nghỉ hưu trước tuổi trong bối cảnh sức khỏe, hoàn cảnh hoặc đặc thù công việc thay đổi.
Muốn nghỉ hưu sớm không chỉ cần đủ năm đóng BHXH mà người lao động còn phải đáp ứng điều kiện đặc thù về nghề nghiệp, vùng làm việc hoặc sức khỏe
Trả lời về vấn đề này, LS Đào Quang Huy (Đoàn Luật sư TP HCM) cho biết theo quy định tại Điều 169 Bộ luật Lao động 2019 và Nghị định 135/2020, tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường từ năm 2021 là 60 tuổi 3 tháng với nam và 55 tuổi 4 tháng với nữ, tăng dần hằng năm cho đến khi đạt mốc 62 tuổi (nam) vào năm 2028 và 60 tuổi (nữ) vào năm 2035.
Tuy nhiên, người lao động có thể nghỉ hưu sớm hơn tối đa 5 năm nếu đã đóng đủ 20 năm BHXH và thuộc trường hợp được quy định.
Cụ thể như có từ 15 năm trở lên làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; có 15 năm trở lên làm việc tại vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn; có tổng thời gian làm việc ở cả hai nhóm trên đạt tối thiểu 15 năm; bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%.
Đặc biệt, người lao động có thể nghỉ hưu sớm tới 10 năm nếu đóng đủ 20 năm BHXH và có 15 năm làm việc khai thác than trong hầm lò hoặc bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Ngoài ra, không giới hạn độ tuổi nghỉ hưu đối với người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn nghề nghiệp; bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có 15 năm làm nghề đặc biệt nặng nhọc, độc hại.
Về mức lương hưu, theo Điều 56 Luật BHXH 2014, lương hưu hằng tháng được tính bằng tỉ lệ lương hưu × mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH
Với lao động nam nghỉ hưu từ năm 2022 trở đi, tỉ lệ 45% tương ứng với 20 năm đóng BHXH, mỗi năm đóng thêm cộng 2%, tối đa là 75%.
Nếu nghỉ trước tuổi do suy giảm sức khỏe, mỗi năm nghỉ sớm bị trừ 2% vào tỉ lệ lương hưu. Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH được xác định tùy theo thời gian tham gia.
Nếu người lao động có cả thời gian đóng theo hệ số nhà nước và lương doanh nghiệp thì sẽ tính bình quân chung theo từng giai đoạn.
Tuổi nghỉ hưu tăng dần hàng năm cho đến khi đạt mốc 62 tuổi (nam) vào năm 2028 và 60 tuổi (nữ) vào năm 2035.
Trường hợp của ông Long đã đóng BHXH hơn 21 năm và muốn nghỉ hưu sớm. Tuy nhiên, do chưa cung cấp thông tin cụ thể về công việc, nơi làm việc và tình trạng sức khỏe, cơ quan BHXH chưa thể xác định chính xác khả năng đủ điều kiện.
Ông Long nên tới cơ quan BHXH nơi cư trú để được tư vấn cụ thể dựa trên hồ sơ cá nhân và giám định y khoa nếu cần.
Người lao động có nhu cầu nghỉ hưu sớm cần lưu ý kỹ các điều kiện theo quy định pháp luật để không bỏ lỡ quyền lợi chính đáng. Việc tham khảo thông tin từ cơ quan BHXH và làm đúng thủ tục sẽ giúp quá trình này diễn ra thuận lợi và minh bạch.
Hồ sơ cần chuẩn bị để nghỉ hưu
Theo Điều 108 Luật BHXH, hồ sơ bao gồm:
Sổ BHXH.
Quyết định nghỉ việc hoặc văn bản chấm dứt HĐLĐ.
Biên bản giám định y khoa trong trường hợp nghỉ vì lý do sức khỏe.
Giấy chứng nhận nhiễm HIV/AIDS do tai nạn nghề nghiệp (nếu có).
Sau khi chuẩn bị đầy đủ, người lao động nộp hồ sơ tại cơ quan BHXH nơi cư trú để được xem xét giải quyết chế độ.
Tin-ảnh: Hồng Đào