Điều tiếc nuối ở phim trăm tỷ 'Tử chiến trên không'

3 giờ trướcBài gốc

*Lưu ý: Bài viết tiết lộ nội dung phim

Tử chiến trên không đánh dấu sự trở lại của Điện ảnh Công an nhân dân với dòng phim chiếu rạp sau nhiều năm vắng bóng. Tác phẩm do Hàm Trần cầm trịch còn mang ý nghĩa quan trọng, khi ra mắt đúng dịp kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân.

Được tiếp lửa từ cơn sốt Mưa đỏ, Tử chiến trên không nhanh chóng gây sốt phòng vé, thu về 100 tỷ đồng sau chưa đầy một tuần công chiếu. Những ngày qua, tác phẩm “chiếm spotlight” trên các nền tảng mạng xã hội. Kéo theo đó, khán giả, đặc biệt là người yêu điện ảnh, sôi nổi phân tích, bàn luận về nội dung phim.

Cảm hứng và những phóng tác

Đề tài không tặc từng xuất hiện trong cả trăm tác phẩm phim ảnh của thế giới. Thế nhưng, đây vẫn là món ăn mới lạ tại thị trường Việt, khi chưa nhà làm phim nào từng quyết định khai thác. Chỉ tới khi Điện ảnh Công an nhân dân mạnh dạn đưa chủ đề này lên màn ảnh rộng, khán giả mới có cơ hội chứng kiến một phim không tặc “Made in Vietnam”.

Tử chiến trên không xoay quanh nhóm không tặc do Long (Thái Hòa) cầm đầu, dẫn theo đàn em cướp một chiếc máy bay dân dụng, khống chế toàn bộ hành khách và phi hành đoàn, yêu cầu phi công thay đổi lộ trình bay để chúng chạy trốn khỏi Việt Nam. Trước tình thế nguy cấp, bộ đôi phi công cùng hai tiếp viên và cảnh vệ phải bằng mọi giá chống đỡ, chờ cứu viện.

Khó tránh khỏi luồng ý kiến nghi ngại việc Tử chiến trên không có một số điểm tương tự nhiều tác phẩm quốc tế từng thực hiện, mà điển hình gần đây là Vây hãm trên không (Hàn Quốc). Song thực chất, phim do Hàm Trần cầm trịch dựa trên sự kiện có thật - một trong những vụ không tặc chấn động lịch sử hàng không nước ta.

Cụ thể, vào ngày 28/6/1978, chuyến bay mang số hiệu VN-C501 từ Đà Nẵng tới Buôn Mê Thuột bị một nhóm không tặc có vũ trang khống chế, chỉ sau ít phút cất cánh. Chúng uy hiếp tổ bay, đe dọa tính mạng của 60 hành khách cùng phi hành đoàn suốt 52 phút ở độ cao hàng nghìn mét so với mặt đất. Dù sau đó được giải cứu thành công, các nạn nhân vẫn phải hứng chịu nhiều vết thương thể xác lẫn sang chấn tinh thần suốt khoảng thời gian rất dài.

Phim thu 100 tỷ sau khoảng 1 tuần chiếu.

Sự kiện rúng động này đem tới cảm hứng cho Hàm Trần thực hiện phim không tặc đầu tiên của Việt Nam, trong dáng dấp của thể loại giật gân, hành động. Quyết định này khá an toàn nhưng dễ đảm bảo hiệu quả, giúp khán giả đại chúng không gặp khó khăn khi tiếp cận và trải nghiệm câu chuyện đặc biệt này.

Song, để đảm bảo nội dung thêm hấp dẫn và màu sắc, đội ngũ biên kịch chủ động thêm thắt một số chi tiết, nhân vật hư cấu so với câu chuyện thực tế. Đây cũng là lúc xuất hiện những tranh luận, câu hỏi từ phía khán giả.

Bối cảnh Tử chiến trên không là những năm 1975-1978, giai đoạn đất nước vừa thống nhất và bước đầu công cuộc tái thiết. Bấy giờ, một số cá nhân nảy sinh ý định chạy trốn khỏi biên giới Việt Nam với mong muốn “thoát nghèo”.

Trong bộ phim của Hàm Trần, vụ cướp máy bay thành công ở ngay phút đầu càng tiếp thêm động lực cho những phần tử muốn chạy trốn. Mặt khác, loạt quy trình, thủ tục an ninh thời điểm đó còn lỏng lẻo, tạo kẽ hở cho không tặc dễ bề lợi dụng. Đây cũng là lý do nhóm cướp của Long không gặp nhiều khó khăn để mang vũ khí lên chuyến bay.

Nhân vật bí ẩn tên Hải (Lợi Trần) là sự sáng tạo trong kịch bản. Ban đầu, người xem biết đến Hải là hành khách ngồi cùng hàng ghế với cảnh vệ Bình. Đi cùng gã trên chuyến bay còn có vợ và con nhỏ. Khi vụ cướp xảy ra, Hải ngỏ ý giúp Bình. Song, thân phận thật sự của gã tạo nên bước ngoặt lớn nhất phim.

Ở vị thế nhân tố then chốt trong hành trình Tử chiến trên không, động cơ của Hải hiện lên có phần chưa thuyết phục. Ngoại trừ bối cảnh xã hội được đả động trong lời một vị chỉ huy hồi đầu phim, người xem chỉ được biết Hải cùng vợ con muốn "đổi đời" nên mới lập ra kế hoạch để đào thoát. Động cơ này chưa thực sự đáng tin, vì Hải và vợ con xuất hiện trên phim không nghèo, thậm chí qua tạo hình còn cho thấy khá sung túc, dư dả, cũng chưa được đạo diễn khắc họa đã phải trải qua những gì để đi tới quyết định “liều chết một phen” như thế.

Background của một số nhân vật chưa thực sự sắc nét, thuyết phục.

Điều tương tự xảy ra với nhóm của Long, những người thực chất được Hải bỏ tiền thuê. Vì động cơ chỉ được nhắc tới thoáng qua trong cảnh hồi tưởng, hành động cả nhóm liều mạng dấn thân vào vụ cướp máy bay - dù kế hoạch vạch ra còn đầy sơ hở, chưa đủ thuyết phục trong con mắt của những khán giả khó tính.

Những "hạt sạn" nhỏ

Xuyên suốt hành trình vụ cướp máy bay, Hàm Trần bằng kinh nghiệm của mình đã chứng minh khả năng làm chủ bầu không khí hồi hộp, kịch tính, những yếu tố quan trọng trong một tác phẩm giật gân, hành động. Chỉ là, Tử chiến trên không còn để lộ một số lỗ hổng nhỏ, khiến cho đường dây câu chuyện chưa mượt mà như mong đợi.

Điều dễ nhận thấy trong phim là sự xuất hiện của plot armor (thuật ngữ chỉ quyền sinh sát của đạo diễn) hơi lộ liễu. Bình trải qua hàng loạt trận so găng sinh tử, nhưng vẫn dư sức lao vào các cuộc giằng co bạo lực mới. Nhân vật bị lũ không tặc đánh thừa sống thiếu chết, song chỉ phút chốc đã có thể hồi phục sức chiến đấu ngoạn mục. Ở hồi kết, chi tiết Bình sống sót sau phát súng chí mạng, rồi chiến đấu như người hùng trước khi có cảnh đu máy bay ngoài không trung, cũng chưa được giải thích rõ ràng.

Mặc khác, dù là cảnh vệ xuất sắc, Bình lại từng có lúc phải vật lộn trong việc khống chế Sửu, một gã nghiệp dư, nhỏ con lại đầy hoảng sợ và lóng ngóng.

Phim còn một số hạn chế về kịch bản.

Chẳng riêng Bình, phi hành đoàn, đặc biệt là bộ đôi tiếp viên bị tra tấn dã man, từ bẻ tay, rạch ngón cho tới những chấn thương mất máu nghiêm trọng, nhưng khi kết thúc chuyến bay dường như đã có thể trở lại trạng thái bình thường.

Trong vụ cướp máy bay thật năm 1978, tiếp viên đã nhanh tay bấm nút cảnh báo khẩn bí mật, giúp phi công phát hiện và xử lý kịp thời. Trong khi ở Tử chiến trên không, họ bị uy hiếp và khống chế, nên không thể có hành động phản kháng. Thế nhưng, chứng kiến lũ cướp ra tay dã man, tính mạng bản thân và hàng loạt hành khách bị đe dọa, việc nhân vật còn do dự không hạ gục không tặc khi có cơ hội đặt ra dấu hỏi lớn về logic tâm lý nhân vật.

Việc xây dựng tuyến truyện về sự phối hợp giữa phi công và cảnh vệ, tiếp viên; đặc biệt giữa tổ bay và đơn vị kiểm soát không lưu, đáng lẽ nên được khắc họa sinh động hơn. Vì gần như không có sự trợ giúp hay lợi thế nào từ bên ngoài, việc bất kỳ ai trong đoàn bay phải hy sinh cũng khiến cán cân lệch hẳn về phía không tặc.

Các cảnh hành động đã mắt, hấp dẫn, đáng tiếc Tử chiến trên không lột tả chưa trọn vẹn sự mưu trí hay những kế hoạch ứng biến xuất thần của dàn nhân vật, dù ở bất kỳ phe nào. Người xem chưa thấy cơ trưởng cùng các tiếp viên, cảnh vệ lên kế hoạch chống cự với nhóm cướp ra sao, ngoại trừ suy nghĩ kiên quyết không mở cửa buồng lái, song song đó là việc phối hợp với đơn vị trên mặt đất cũng chưa được tái hiện hấp dẫn, gần như chỉ thoáng xuất hiện.

Vì lẽ đó, phi hành đoàn hiện lên có phần bị động, không mấy diễn biến tâm lý phức tạp. Nhân vật hiếm hoi có một vài khoảnh khắc làm chủ tình huống là Bình, khi mượn sự xuất hiện của máy bay chiến đấu MiG để đàm phán với lũ cướp.

Với nhịp phim dồn dập, Hàm Trần chủ ý cài cắm một số nhân vật và tình huống mang lại tiếng cười cho người xem. Sự xuất hiện của cặp tình nhân đũa lệch với thùng sầu riêng ít nhiều giúp kéo giãn bầu không khí vốn căng như dây đàn. Dẫu vậy, phản ứng hay một số câu thoại của nhân vật có xu hướng bị làm lố, trở nên thiếu tính ăn nhập với bối cảnh phim.

Bộ đôi phi công thiếu đất diễn trong phim.

Bên cạnh đó, trên mạng xã hội, một số người xem còn bàn luận về việc xây dựng hình tượng tiếp viên hàng không thiếu nghiêm túc. Bộ đôi Trinh - Nhàn đùa cợt với hành khách hay việc Trinh cố tình trêu chọc một chàng trai khác để chọc tức bạn trai, muốn anh ghen, gây ra tranh cãi.

Dẫu vậy, điểm hạn chế này không mấy đáng kể, đặc biệt khi đặt trong một tác phẩm thuần tính giải trí, với những công thức kể chuyện và xây dựng tình huống với mục tiêu rõ ràng: Chạm đến số đông khán giả.

Tính đến tối 27/9, Tử chiến trên không đã thu về hơn 144 tỷ đồng với khoảng 144.280 vé bán ra trong ngày. Phim vẫn trụ vững ở top 1, không có đối thủ cản đường và cột mốc 200 tỷ hẳn không còn xa.

Tống Khang

Nguồn Znews : https://znews.vn/dieu-tiec-nuoi-o-phim-tram-ty-tu-chien-tren-khong-post1588532.html