Điều trị Methadone - Cứu cánh cho người nghiện ma túy

3 giờ trướcBài gốc

Công tác điều trị nghiện các CDTP bằng Methadone trên địa bàn tỉnh khởi đầu từ năm 2014, trên cơ sở Quyết định số 438/QĐ-UBND, ngày 6/4/2012 của UBND tỉnh về Phê duyệt Đề án triển khai chương trình điều trị thay thế nghiện các CDTP bằng thuốc Methadone tại tỉnh, giai đoạn 2012 - 2017. Cơ sở điều trị đầu tiên đặt tại Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS (nay là Trung tâm Kiểm soát bệnh tật) đi vào hoạt động từ tháng 3/2014. Từ những ngày đầu thành lập, mọi hoạt động của cơ sở Methadone có sự hỗ trợ về chuyên môn kỹ thuật từ Trung ương và các dự án quốc tế, viên chức thực hiện tại các vị trí theo quy định, được đào tạo cơ bản từ các lớp do Dự án Quỹ toàn cầu phòng, chống HIV/AIDS tài trợ.

Bệnh nhân điều trị bằng Methadone tại Cơ sở điều trị Methadone thuộc Trạm Y tế xã Bảo Lâm.

Nhằm đảm bảo đáp ứng nhu cầu điều trị cho người nghiện các CDTP tại địa phương, ngày 20/8/2015, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 26/2015/QĐ-UBND về giá một số dịch vụ điều trị nghiện các CDTP bằng thuốc Methadone tại các cơ sở y tế Nhà nước trên địa bàn tỉnh. Theo đó, bệnh nhân và người nhà đóng góp một phần chi phí với mức 10.000đ/ngày uống thuốc và phí khám, tư vấn định kỳ hằng tháng, chi phí thấp hơn nhiều khi dùng hêrôin. Giai đoạn 2015 - 2020, Sở Y tế triển khai thêm các cơ sở điều trị thay thế các CDTP bằng thuốc Methadone tại 11 trung tâm y tế (TTYT) tuyến huyện trước đây. Qua đó, tạo cơ sở cho công tác điều trị bằng Methadone được duy trì hoạt động ổn định, đồng thời thuận lợi cho người bệnh đang làm ăn, sinh sống tại các xã không phải di chuyển đi xa đến uống thuốc tại cơ sở tuyến tỉnh, tăng cơ hội người bệnh tiếp cận điều trị. Số bệnh nhân tăng theo từng năm, đến hết năm 2019, có 1.060 bệnh nhân tham gia điều trị.

Bước sang năm 2023, trước tình hình dịch HIV diễn biến phức tạp tại một số địa bàn trọng điểm, UBND tỉnh ban hành kế hoạch về triển khai đáp ứng y tế công cộng với chùm lây nhiễm HIV tại tỉnh năm 2023 - 2024. Để góp phần giảm lây nhiễm HIV trong nhóm nghiện chích ma túy, năm 2024, Sở Y tế mở thêm 1 cơ sở điều trị tại Bệnh viện Tĩnh Túc và 3 cơ sở cấp phát thuốc Methadone tại TYT xã Thái Học, huyện Bảo Lâm (nay là Cơ sở điều trị thuộc TYT xã Yên Thổ); TYT phường Đề Thám (nay là Cơ sở điều trị TYT phường Thục Phán); TYT xã Đàm Thủy. Năm 2025, mở thêm 2 cơ sở điều trị tại TYT xã Xuân Trường và TYT Huy Giáp; 4 cơ sở cấp phát thuốc tại Điểm Y tế Cao Bình, thuộc TYT phường Thục Phán và TYT các xã: Đoài Dương, Đình Phong, Quang Trung.

Qua 11 năm đi vào hoạt động, Chương trình điều trị Methadone đem lại hiệu quả rõ rệt trong việc phòng, chống HIV/AIDS, Methadone còn đóng vai trò như “cánh cửa tái sinh”, giúp hàng nghìn người bệnh tìm lại sức khỏe, việc làm và cơ hội hòa nhập cộng đồng. Hiện, toàn tỉnh duy trì điều trị thay thế nghiện các CDTP bằng Methadone tại 17 cơ sở điều trị và 6 cơ sở cấp phát thuốc thuộc TYT của 21 xã/phường, với tổng số 959 bệnh nhân. Việc chuyển giao nhiệm vụ điều trị nghiện các CDTP bằng thuốc Methadone về tuyến xã không chỉ góp phần củng cố mạng lưới y tế cộng đồng mà còn là minh chứng rõ nét cho chủ trương "đưa y tế về gần dân", trong giai đoạn chuyển đổi hướng tới tiếp cận công bằng và bền vững.

Anh N.V.H. (sinh năm 1988), đăng ký điều trị nghiện CDTP bằng Methadone tại Cơ sở điều trị Methadone thuộc TYT xã Bảo Lâm từ năm 2018. Anh chia sẻ: Trước đây, tôi làm nghề lái xe, do bạn bè rủ rê không làm chủ được bản thân nên đã sa chân vào con đường nghiện chích ma túy. Sau quá trình điều trị, bản thân không còn có nhu cầu sử dụng ma túy nữa, sức khỏe và tinh thần ổn định hơn, phụ giúp gia đình làm kinh tế để cuộc sống vơi bớt khó khăn.

Tập huấn cập nhật quy trình pháp lý và quản lý điều trị Methadone cho viên chức trạm y tế các xã, phường.

Chương trình điều trị Methadone thực sự trở thành “mũi tên trúng nhiều đích”, phát huy hiệu quả tích cực, đáp ứng nhhu cầu, nguyện vọng của người nghiện chích ma túy, gia đình và cộng đồng, đem lại nhiều lợi ích đối với xã hội. Các bệnh nhân tham gia điều trị Methadone đã giảm dần sự lệ thuộc vào các chất dạng thuốc phiện, do đó giảm sử dụng ma túy bất hợp pháp; điều trị bằng Methadone thông qua đường uống góp phần giảm nguy cơ lây nhiễm HIV trong nhóm người nghiện các CDTP. Hằng năm, không phát hiện trường hợp nhiễm HIV trong nhóm bệnh nhân đã tham gia điều trị Methadone; số người bệnh tử vong do sốc thuốc quá liều giảm dần so với cùng kỳ các năm trước liền kề. Cùng với đó, bệnh nhân sau khi tham gia điều trị Methadone, sức khỏe ngày càng được cải thiện, lao động phụ giúp kinh tế cho gia đình; góp phần ổn định an ninh trật tự tại địa phương.

Các cơ sở điều trị và cơ sở cấp phát luôn phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an địa phương cùng cấp trong công tác quản lý người nghiện, thường xuyên rà soát, lập danh sách và xác định tình trạng nghiện, điều trị Methadone tại cơ sở cho các trường hợp tự nguyện đủ điều kiện; cập nhật thông tin người nghiện chích ma túy có hồ sơ quản lý để có những phương pháp can thiệp giảm tác hại nói chung và tư vấn điều trị thay thế nói riêng và các yếu tố nguy cơ nhiễm HIV cho người nghiện, như: Cấp phát bơm kim tiêm, tư vấn người nghiện tại cộng đồng tiếp cận Chương trình điều trị Methadone; thiết lập mạng lưới thông tin và thông báo khẩn cấp khi có trường hợp gây rối, mất trật tự tại cơ sở điều trị. Kết quả, trong năm 2025 không xảy ra trường hợp gây mất trật tự phải xử lý trên phạm vi hoạt động của các cơ sở điều trị và cơ sở cấp phát thuốc Methadone.

Để mô hình tiếp tục hoạt động hiệu quả, một trong những yếu tố then chốt là tăng cường vai trò, đảm bảo nguồn nhân lực, nâng cao năng lực cho tuyến xã trong công tác điều trị nghiện các CDTP bằng thuốc thay thế Methadone; các TYT cần được đầu tư nâng cấp về cơ sở vật chất, nhất là khu vực bảo quản thuốc, hệ thống camera giám sát, thiết bị bảo mật và tủ thuốc chuyên dụng; xây dựng cơ chế phối hợp giữa y tế, công an và chính quyền địa phương để bảo đảm mô hình điều trị Methadone tại tuyến xã được triển khai hiệu quả và bền vững. Tăng cường công tác truyền thông về ý nghĩa và tầm quan trọng của điều trị Methadone, thay đổi cách nhìn nhận và ứng xử của cộng đồng về người nghiện, tạo điều kiện để họ tái hòa nhập cộng đồng.

Bảo Bình

Nguồn Cao Bằng : https://baocaobang.vn/dieu-tri-methadone-cuu-canh-cho-nguoi-nghien-ma-tuy-3183699.html