Cơ sở điều trị bằng thuốc Methadone thuộc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lâm Đồng
Nghiên cứu về tính chất dược lý học của Methadone là một chất dạng thuốc phiện tổng hợp, đồng vận với các chất dạng thuốc phiện. Do vậy, với liều vừa đủ, Methadone làm giảm sự thèm muốn các chất dạng thuốc phiện, đồng thời Methadone không gây hiện tượng dung nạp, do vậy mà khi đạt được tới liều ổn định Methadone không gây tăng liều trong suốt quá trình điều trị (đây là một đặc điểm khác biệt của Methadone với các loại ma túy chất dạng thuốc phiện khác). Methadone được điều trị cho người nghiện các chất dạng thuốc phiện qua đường uống với tác dụng kéo dài nên mỗi ngày người bệnh chỉ cần uống một liều.
Khi điều trị Methadone người nghiện ma túy không có các triệu chứng của hội chứng cai, nhu cầu sử dụng các chất dạng thuốc phiện khác giảm rõ rệt. Tuy nhiên, Methadone không tạo ra những ảo giác, khoái cảm như các chất dạng thuốc phiện khác, vì vậy một số người vẫn còn sử dụng các chất ma túy trong quá trình điều trị Methadone.
Methadone có nhiều lợi ích: Trước tiên là đường uống giảm nguy cơ dùng chung bơm kim tiêm dẫn đến giảm nguy cơ mắc bệnh lây truyền qua đường máu: HIV, viêm gan B,C... Methadone giúp cải thiện sức khỏe, giảm tử vong do dùng quá liều heroin, tác dụng kéo dài của Methadone không ảnh hưởng sức khỏe, giúp người nghiện lao động bình thường. Đồng thời, thuốc Methadone ngăn chặn các hiệu ứng phấn khích do tác dụng ma túy, góp phần điều chỉnh hành vi tâm lý, giúp người bệnh hiền lành hơn, sống hướng thiện hơn, dễ tìm được việc làm, có cơ hội để cải thiện cuộc sống, tái hòa nhập cộng đồng, tham gia các hoạt động bình thường của xã hội, giảm kỳ thị, phân biệt đối xử ở nơi làm việc. Với xã hội, dùng Methadone giúp giảm tình trạng liên quan đến ma túy. Người bệnh không còn dùng đến khoản chi phí lớn cho việc dùng ma túy, không còn có áp lực gay gắt về tiền mua ma túy nên họ không còn tham gia các hành vi phạm tội như trộm cắp, cướp giật tài sản, thậm chí tống tiền để có tiền mua ma túy.
Tại tỉnh Lâm Đồng, Cơ sở điều trị bằng thuốc Methadone thuộc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã giúp người nghiện có thể tiếp cận điều trị, dễ dàng, giảm chi phí trong việc đi lại, góp phần nâng cao hiệu quả của việc điều trị cai nghiện tại cộng đồng. Bên cạnh đó, tỉnh đã thành lập thêm 3 cơ sở cấp phát thuốc Methadone tại Bệnh viện Y học cổ truyền Bảo Lộc, Trung tâm Y tế Lâm Hà và Trung tâm Y tế huyện Đạ Tẻh.
Đến tháng 10/2024, bệnh nhân tham gia điều trị thay thế bằng thuốc Methadone trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng là 1.044 người. Trong đó, số người nghiện ma túy hiện đang tham gia điều trị thay thế bằng thuốc Methadone là 231 bệnh nhân, số bệnh nhân tự ý bỏ điều trị là 798 bệnh nhân, số bệnh nhân tử vong là 4 bệnh nhân và chuyển đi cơ sở khác là 11 bệnh nhân.
Cùng với ngành Y tế, cơ quan công an các cấp đã tăng cường phát hiện người nghiện mới để đưa vào quản lý; rà soát tất cả người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý tại cộng đồng chưa tham gia bất kỳ hình thức cai nghiện nào; phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể liên quan để mời tư vấn đăng ký tự nguyện tham gia điều trị nghiện bằng thuốc thay thế Methadone. Không để người nghiện ma túy tại cộng đồng không tham gia bất kỳ hình thức điều trị, cai nghiện ma túy nào.
Hiện nay, thủ tục để một người nghiện các chất dạng thuốc phiện được điều trị Methadone rất đơn giản, người nghiện ma túy chỉ cần đến điểm điều trị Methadone và điền vào phiếu xin tự nguyện điều trị và xuất trình một loại giấy tờ tùy thân như căn cước công dân…, sau đó sẽ được cán bộ y tế tư vấn về phương pháp điều trị cũng như có các thủ tục tiếp nhận. Hiện thuốc được nhà nước bao cấp, người nghiện chỉ phải trả một số chi phí nhỏ như xét nghiệm hoặc một ít phí dịch vụ (nếu có).
Để nâng cao hiệu quả điều trị Methadone ở các địa phương, UBND các huyện, thị xã, thành phố cần tiếp tục chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể, UBND cấp xã cùng vào cuộc trong công tác thông tin, tuyên truyền, tư vấn, vận động người nghiện tham gia điều trị, cai nghiện ma túy; thực hiện tốt công tác quản lý, kiểm tra, giám sát việc điều trị, cai nghiện ma túy, không để các đối tượng lợi dụng sơ hở phạm tội, vi phạm pháp luật. Cùng với đó, chính quyền các cấp chỉ đạo tổ chức đào tạo, dạy nghề, tìm việc làm và hỗ trợ tâm lý, xã hội cho người bệnh điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone tại địa phương.
BS ĐẶNG VĂN MINH - KIM CÚC