Trong bối cảnh các cuộc đàm phán về một giải pháp cho cuộc chiến ở Ukraine đạt được động lực, Tổng Thư ký NATO Mark Rutte tuyên bố, Nga hoàn toàn không có quyền quyết định liệu Kiev có gia nhập liên minh quân sự xuyên Đại Tây Dương này hay không.
Tuyên bố trên được ông Rutte đưa ra nhằm bác bỏ bất kỳ nỗ lực nào từ phía Nga nhằm sử dụng các đề xuất hòa bình để ràng buộc tương lai an ninh của Ukraine.
"Nga không có quyền bỏ phiếu cũng như quyền phủ quyết đối với việc ai có thể trở thành thành viên của NATO", ông Rutte cho biết trong một cuộc phỏng vấn với nhật báo El Páis của Tây Ban Nha và hãng tin RND của Đức được thực hiện hôm 24/11 và công bố hôm 26/11.
Ông Rutte tái khẳng định rằng Ukraine phải được cung cấp các đảm bảo an ninh đủ tin cậy để Ukraine không bao giờ bị tấn công nữa nếu việc gia nhập NATO không phải là một lựa chọn.
"Câu hỏi đầu tiên là làm thế nào để duy trì sức mạnh của các lực lượng vũ trang Ukraine, câu hỏi thứ hai là một liên minh những người sẵn sàng có thể cung cấp những gì, và câu hỏi thứ ba là Mỹ sẽ đóng góp gì, vì Tổng thống Donald Trump đã nói trước cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin ở Alaska rằng Washington muốn tham gia vào các đảm bảo an ninh. Cuộc thảo luận đó vẫn đang diễn ra", vị chính trị gia kỳ cựu người Hà Lan nói.
Tổng Thư ký NATO Mark Rutte trong chuyến thăm Bộ Tư lệnh Lực lượng Liên hợp Đồng minh ở Brunssum, Hà Lan, ngày 13/11/2025. Ảnh: NATO website
Khi được hỏi liệu Ukraine có thể gia nhập NATO trong tương lai hay không, người đứng đầu NATO trả lời rằng Hiệp ước Washington thành lập liên minh năm 1949 cho phép bất kỳ quốc gia nào trong khu vực châu Âu-Đại Tây Dương tham gia.
"Nhưng nếu không có sự nhất trí giữa tất cả các đồng minh, điều đó là không thể", ông nói thêm, nhấn mạnh rằng sự đồng thuận giữa tất cả các thành viên vốn là nguyên tắc cơ bản trong việc ra quyết định của NATO.
Một số thành viên liên minh đã ngần ngại đưa ra lời mời Ukraine gia nhập tổ chức ngay lập tức, nhưng tại Hội nghị Thượng đỉnh NATO năm ngoái ở Washington, DC, các thành viên đã nhất trí rằng nỗ lực hướng tới liên minh của Kiev là "không thể đảo ngược".
Những bình luận của ông Rutte được đưa ra sau khi một đề xuất do Mỹ dẫn đầu nhằm chấm dứt cuộc giao tranh gần 4 năm qua giữa Nga và Ukraine, được công bố tuần trước, trong đó có điều khoản NATO đồng ý "sẽ không chấp nhận Ukraine gia nhập vào bất kỳ thời điểm nào trong tương lai".
Kế hoạch 28 điểm kể từ đó đã được sửa đổi thành kế hoạch 19 điểm, với một số điều khoản được cho là có lợi cho Nga nhất đã bị loại bỏ. Bản đề xuất đối trọng của châu Âu đã loại bỏ ý tưởng cấm Ukraine gia nhập NATO.
Trong cuộc phỏng vấn hồi đầu tuần này, ông Rutte cũng cho biết liên minh sẽ cung cấp tổng cộng 5 tỷ USD vũ khí cho Ukraine như một phần của kế hoạch do NATO dẫn đầu, theo đó các đồng minh châu Âu sẽ mua vũ khí của Mỹ cho Kiev "vào cuối năm nay".
Cho đến nay, 11 quốc gia đã đóng góp vào 5 gói tài trợ trị giá 500 triệu USD trong khuôn khổ một cơ chế mới – gọi là Danh sách Yêu cầu Ưu tiên của Ukraine (PURL), cho phép các quốc gia thành viên NATO phối hợp tài trợ và chuyển giao vũ khí do Mỹ cung cấp cho Ukraine. Gói tài trợ thứ 6 trong khuôn khổ cơ chế này dự kiến sẽ được triển khai trong những ngày tới.
Theo một nguồn thạo tin của Politico, khoản tiền còn lại sẽ đến từ sự kết hợp giữa các gói trong tương lai và các khoản thanh toán ngoài chu kỳ.
Minh Đức (Theo Kyiv Post, Politico)