Đình Tiên Lữ - 'Viên ngọc' giữa lòng Đất Tổ

3 giờ trướcBài gốc

Đình Tiên Lữ với vẻ đẹp thâm trầm, uy nghi của kiến trúc đình làng Bắc Bộ.

Kiến trúc “chồng rường giá chiêng”

Ngay từ cái nhìn đầu tiên, Đình Tiên Lữ đã cuốn hút bởi vẻ đẹp thâm trầm, uy nghi của kiến trúc đình làng Bắc Bộ. Được xây dựng theo lối chữ Chi uyển chuyển, kết hợp hài hòa giữa đại đình bề thế và hậu cung thâm nghiêm, ngôi đình tạo nên một không gian tâm linh vừa rộng mở, vừa gần gũi.

Điểm nhấn độc đáo nhất của kiến trúc Đình Tiên Lữ nằm ở hệ thống vì kèo và xà ngang của đại đình, với kỹ thuật “chồng rường giá chiêng”. Đây là phần tinh túy nhất, nơi mỗi thanh xà, con giường được kết nối với nhau bằng mộng truyền thống chặt chẽ, thể hiện kỹ thuật mộc đỉnh cao, tạo nên sự vững chãi và bền bỉ phi thường cho công trình qua gần 2 thế kỷ.

Hệ thống vì kèo và xà ngang của Đình Tiên Lữ được dựng với kỹ thuật “chồng rường giá chiêng”.

Mọi chi tiết gỗ như kèo, bẩy, câu đầu đều được chạm khắc công phu, không phải phô trương mà để cân bằng âm dương. Các họa tiết như “long mã phụ đồ” (rồng cõng kinh) và “phượng càn thư” (phượng vờn sách) không chỉ là tác phẩm nghệ thuật đặc sắc mà còn thể hiện tư tưởng và tín ngưỡng dân gian sâu sắc về trí tuệ và quyền uy.

Hình tượng rồng thân dài mềm, miệng ngậm ngọc biểu trưng cho quyền uy; phượng hoàng với đuôi kéo dài thành vân mây tượng trưng cho thanh cao, vinh hiển. Tổng cộng 48 cột gỗ lim đồ sộ tạo nên sự vững chãi, cùng với mái cong xòe rộng, lợp ngói mũi hài đã sậm màu rêu phong, tạo nên cảm giác mềm mại, uyển chuyển, hài hòa với tổng thể.

Ông Đào Quang Huỳnh, Ban Quản lý Di tích Đình Tiên Lữ thông tin: “Đình được xây dựng năm 1834. Nơi đây còn giữ 7 sắc phong và dấu triện”.

Lịch sử và tín ngưỡng

Đình Tiên Lữ không chỉ là nơi chiêm ngưỡng nghệ thuật mà còn là chứng nhân lịch sử hào hùng. Đình thờ ba vị thần có danh hiệu là Đông Nha Tam vị Đại Vương (còn gọi là chàng Cả, chàng Hai và chàng Ba, đều họ Trần). Các vị thần này được tôn thờ vì có công lớn trong cuộc chiến chống giặc Chiêm Thành vào cuối thế kỷ XIV (1376 - 1396).

Tiến sâu vào hậu cung, hoành phi câu đối sơn son thếp vàng càng thêm tôn quý. Màu sơn son đỏ thẫm tượng trưng cho lòng trung nghĩa, còn vàng thếp là sự tôn kính tiền nhân.

Mái đình được lợp ngói mũi hài và đã sậm màu rêu phong.

Chị Nguyễn Thị Thủy, người con quê hương Tiên Lữ làm việc tại Hà Nội bày tỏ: “Mỗi lần đi qua cổng làng, nhìn thấy cây đa, giếng nước, mái đình là cảm giác bình yên ùa về. Đình Tiên Lữ thể hiện tinh hoa kiến trúc và tín ngưỡng của người dân địa phương”.

Tại Đình Tiên Lữ còn giữ được 7 sắc phong và dấu triện.

Được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia từ năm 2000, Đình Tiên Lữ là tài sản vô giá. Ông Đào Quang Hà, Phó Chủ tịch UBND xã Tiên Lữ khẳng định: “Xã luôn quan tâm bảo vệ, trùng tu để giữ gìn di tích và bản sắc, phong tục tập quán".

Đình Tiên Lữ không chỉ là nơi thực hành tín ngưỡng mà còn là “viên ngọc” được mài giũa qua thời gian và tiếp tục được trân trọng, quan tâm bởi giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật.

Ngọc Thắng

Nguồn Phú Thọ : https://baophutho.vn/dinh-tien-lu-vien-ngoc-giua-long-dat-to-244209.htm