Định vị du lịch qua quà lưu niệm: đừng để nhiều nhưng vẫn thiếu

4 giờ trướcBài gốc

Đa dạng nhưng thiếu bản sắc

Giám đốc Công ty du lịch Sunsmiletravel (doanh nghiệp chuyên đón du khách Nga) Dương Thanh Hằng phản ánh, đa phần du khách đến từ thị trường Nga khi sang Việt Nam du lịch đều có nhu cầu mua đồ lưu niệm mang tính độc đáo vùng miền nhưng không biết địa chỉ mua ở đâu. Nhiều năm qua, các công ty du lịch không có nhiều lựa chọn khi tìm mua quà tặng cho khách nước ngoài vì họ cần sản phẩm gọn nhẹ, dễ vận chuyển.

Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển du lịch (Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam) Trương Sỹ Vinh đánh giá, quà tặng lưu niện tại các địa phương đều nghèo nàn về hình thức và chưa thể hiện được nét văn hóa cũng như những yếu tố đặc trưng của điểm đến. Các sản phẩm không có nguồn gốc tại địa phương, thậm chí không phải của Việt Nam bày bán nhiều tại các điểm du lịch. Ngoài ra, chất lượng cũng còn nhiều hạn chế.

Du khách mua quà tặng tại Lễ hội quà tặng du lịch Hà Nội do Sở Du lịch Hà Nội tổ chức. Ảnh: Hoài Nam

Trong khi đó, Chủ tịch CLB Lữ hành UNESCO Hà Nội Trương Quốc Hùng cho rằng, mặc dù các doanh nghiệp du lịch đã xây dựng, tổ chức tour đưa du khách đến tham quan, trải nghiệm và mua sắm tại các làng nghề nhưng do thiếu sự liên kết, chia sẻ thông tin giữa các làng nghề và các đơn vị lữ hành nên hiệu quả chưa đạt như mong muốn.

Theo Phó Chủ tịch CLB Du lịch bền vững VGreen Vũ Giang Biên, mẫu mã đơn điệu cùng với khâu quảng bá hạn chế đã khiến nhiều sản phẩm quà tặng của các làng nghề tại Hà Nội chưa "đánh trúng" được thị hiếu của du khách trong và ngoài nước.

Thực tế cho thấy, mặc dù nhu cầu mua đồ lưu niệm khi đến Việt Nam của du khách rất lớn nhưng các làng nghề chủ yếu sản xuất phục vụ xuất khẩu chưa chú trọng khai thác thị trường ngách trong việc tiêu thụ, quảng bá sản phẩm. Phó Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam Nguyễn Huy Chinh cho biết, sản phẩm quà tặng du lịch, quà lưu niệm của du lịch Việt Nam hiện chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ so với tổng số mặt hàng thủ công mỹ nghệ do các làng nghề sản xuất.

Đặc biệt, hiện rất ít sản phẩm quà tặng du lịch, gắn với biểu trưng văn hóa của từng địa phương. “Chính việc thiếu sản phẩm quà tặng du lịch, quà lưu niệm độc đáo mang bản sắc riêng đã làm hạn chế chi tiêu, mua sắm của khách, dẫn đến tình trạng ngành du lịch đón được lượng du khách quốc tế khá cao, nhưng tổng doanh thu từ du lịch còn khiêm tốn” - ông Nguyễn Huy Chinh phân tích.

Đồng tình với phân tích này, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Hà Nội Nguyễn Mạnh Thản cho rằng, mặc dù cả nước có đến 1300 làng nghề truyền thống nhưng thị trường quà lưu niệm hiện nay đang bị các sản phẩm Trung Quốc “lấn át”.

“Kết quả khảo sát của Hiệp hội làng nghề cho thấy, có hơn 80% sản phẩm được bày bàn ở tại vịnh Hạ Long (Quảng Ninh) là hàng do Trung Quốc sản xuất. Ngay cả làng lụa Vạn Phúc (Hà Đông) nơi nhiều gia đình có truyền thống làm dệt lụa cũng phải bỏ nghề vì không thể cạnh tranh với hàng Trung Quốc bầy bán tại khu vực phố cổ”- ông Nguyễn Mạnh Thản dẫn chứng.

Du khách mua quà tặng tại Hội chợ triển lãm hàng lưu niệm, quà tặng Thủ đô năm 2025. Ảnh: Hoài Nam

Dưới góc độ chuyên gia làng nghề, Chi hội trưởng Chi hội Làng nghề - làng cổ - làng văn hóa (Hiệp hội Du lịch Hà Nội) Nguyễn Văn Sử thừa nhận, mặc dù các làng nghề Thủ đô đã có sự liên kết với những điểm đến du lịch để giới thiệu và bán các sản phẩm cho khách du lịch nhưng sức tiêu thụ rất thấp.

Tạo bản sắc riêng hấp dẫn du khách

Lý giải lý do khiến sức tiêu thụ sản phẩm quà lưu niệm của các làng nghề không được như mong muốn, các chuyên gia du lịch có chung ý kiến, mẫu mã những sản phẩm này chủ yếu sản xuất theo kiểu đại trà, không mang đặc trưng của điểm đến nên khó thu hút khách.

Chủ tịch Hiệp hội du lịch Việt Nam Vũ Thế Bình nêu rõ, nguyên nhân khiến sản phẩm quà lưu niệm của các làng nghề chưa được nhiều du khách biết tới là do các làng nghề chưa chú trọng sản xuất sản phẩm lưu niệm phục vụ du lịch.

Một số địa phương còn chạy theo thành tích nên chưa chú trọng vào chất lượng sản phẩm. Hệ thống các chính sách, cơ chế hỗ trợ chủ thể phát triển sản phẩm thiếu đồng bộ, thiếu hiệu quả… “Từ đó, có thể thấy rõ thị trường quà tặng, quà lưu niệm du lịch tại các điểm đến Việt Nam mặc dù có tiềm năng lớn cho sự phát triển du lịch nhưng vẫn bị bỏ ngỏ” - ông Vũ Thế Bình nhấn mạnh.

Du khách quốc tế mua quà lưu niệm tại Lễ hội quà tặng du lịch Hà Nội do Sở Du lịch Hà Nội tổ chức. Ảnh: Hoài Nam

Bàn về giải pháp nâng cao chất lượng sản phẩm quà tặng, Chủ tịch Hội Lữ hành Hà Nội Phùng Quang Thắng đề xuất, thời gian tới các làng nghề cần đẩy mạnh liên kết, kết nối với điểm du lịch qua đó tạo ra những mẫu thiết kế sản phẩm quà tặng độc đáo, phù hợp với đặc trưng điểm đến và tâm lý du khách.

Đồng thời, tại những địa điểm tham quan các địa phương nên hình thành một khu giới thiệu, trưng bày sản phẩm lưu niệm, quà tặng của các làng nghề. Qua đó, hỗ trợ người sản xuất quảng bá sản phẩm và tăng tính trải nghiệm cho du khách.

Theo Tổng Thư ký Hiệp hội Xuất khẩu hàng Thủ công mỹ nghệ Việt Nam (Vietcraft) Lê Bá Ngọc, muốn phát triển quà tặng du lịch thì người sản xuất phải xác định được sản phẩm này bán cho phân khúc khách hàng nào, đối tượng khác nhau thì mẫu mã, thiết kế sẽ khác nhau phù hợp cho từng dòng khách chuyên biệt.

"Các địa phương phải có chiến lược rõ ràng về sản phẩm, cũng như kênh bán hàng trực tiếp và trực tuyến cho riêng quà tặng du lịch. Qua đó, tạo điều kiện cho du khách khách tìm hiểu trước sản phẩm và khi họ đến Việt Nam du lịch chỉ việc nhận hàng hoặc đến thẳng nơi bán để mua".

Du khách mua đồ lưu niệm tại Lễ hội quà tặng du lịch Hà Nội. Ảnh: Hoài Nam

Dưới góc độ chuyên gia du lịch, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch (Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam) Nguyễn Anh Tuấn hiến kế, mặc dù người thợ các làng nghề có kỹ năng, hiểu rõ về nguyên vật liệu nhưng để có mẫu mã thì cần các chuyên gia thiết kế để kết hợp giữa truyền thống và hiện đại. Qua đó, giới thiệu văn hóa Việt Nam tới du khách

Bên cạnh đó, các địa phương cần quy hoạch, hỗ trợ về vốn, công nghệ sản xuất và có sự hướng dẫn, tư vấn về mẫu mã, kiểu dáng, chất liệu, tạo mối liên kết giữa cơ sở sản xuất, kinh doanh với đơn vị lữ hành du lịch trong khâu quảng bá, tiêu thụ.

Những gợi ý, hiến kế của các chuyên gia, cơ quan quản lý du lịch cho thấy, việc phát triển và đa dạng hóa các sản phẩm lưu niệm, quà tặng không chỉ góp phần níu chân du khách mà còn là động lực để biến ngành “công nghiệp không khói” trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Nếu đáp ứng đúng nhu cầu thì khách du lịch sẽ nhớ mãi về sản phẩm, về điểm đến chứ không chỉ dừng lại giữa việc mua và bán

Lê Nam

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/dinh-vi-du-lich-qua-qua-luu-niem-dung-de-nhieu-nhung-van-thieu.815177.html