Buổi làm việc tổ chức cầu nối trực tuyến, kết nối với 430 phường/xã thuộc TP. Hồ Chí Minh, tỉnh Đồng Nai và tỉnh Tây Ninh, nhằm hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.
Nhiều khó khăn từ cơ sở
Tại buổi làm việc, đại diện UBND các phường/xã TP. Hồ Chí Minh và sở, ngành vùng Đông Nam Bộ đã thẳng thắn chia sẻ những thách thức trong triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Đoàn công tác Bộ Tài chính có buổi làm việc tại Sở Tài chính TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: Lạc Nguyên
Một trong những khó khăn nổi bật là tổ chức bộ máy kế toán. Tại TP. Hồ Chí Minh, các phường như Tân Định, Tân Mỹ, Rạch Dừa và Bình Cơ… đều cho biết thiếu nhân sự chuyên môn và hướng dẫn chi tiết, dẫn đến rủi ro trong quản lý tài chính.
Cụ thể, bà Nguyễn Thị Bé Ngoan - Chủ tịch UBND phường Tân Mỹ, TP. Hồ Chí Minh nêu, dù tiếp cận 9 văn bản hướng dẫn, việc tập trung kế toán tại Văn phòng HĐND - UBND với chỉ 2 cán bộ gây áp lực lớn, đặc biệt khi dự toán ngân sách 2026 dự kiến 400 tỷ đồng. Việc này hạn chế tính chủ động của các phòng ban và tăng nguy cơ sai sót.
Theo đó, các phường đề xuất giao mỗi phòng ban làm đơn vị dự toán cấp 1, đồng thời tổ chức tập huấn nâng cao năng lực kế toán để đáp ứng yêu cầu mới.
Tương tự, xã Bà Điểm đối mặt với khó khăn riêng trong vai trò chủ đầu tư các công trình đầu tư công, vốn trước đây do cấp trên đảm nhận. Dù cán bộ Phòng Kinh tế có trình độ kỹ sư xây dựng và được đào tạo quản lý dự án.
Đại diện UBND xã Bà Điểm cho biết thêm, đang vướng mắc khi lập, thẩm định thiết kế dự án do quy định không cho phép sử dụng dịch vụ tư vấn. Xã cũng gặp trở ngại trong sửa chữa, nâng cấp tài sản, trang thiết bị phục vụ hoạt động địa phương vì thiếu văn bản hướng dẫn chi tiết theo Nghị quyết 98/2023/QH15. Đại diện xã đề nghị Bộ Tài chính sớm ban hành hướng dẫn để tháo gỡ, đảm bảo tiến độ dự án và duy trì hoạt động hiệu quả.
Về phân cấp kinh phí và chế độ chính sách, phường Tân Định nêu khó khăn trong cấp kinh phí cho Đảng ủy và Công an phường. Hiện nay, Đảng ủy phường chưa rõ là đơn vị dự toán hay chỉ nhận kinh phí qua lệnh chi tiền, trong khi Công an phường không có tài khoản dự toán riêng, gây trở ngại trong hỗ trợ nhiệm vụ an ninh trật tự. Phường cũng kiến nghị làm rõ phân cấp quản lý hạ tầng giao thông và chế độ phụ cấp cho cán bộ chuyển từ quận về phường, đảm bảo sự đồng bộ và công bằng.
Thông tin về các vấn đề nêu ra, ông Trần Quân cho biết, Bộ Tài chính đã giao Cục Quản lý, giám sát kế toán và kiểm toán nghiên cứu tháo gỡ, có thể tạm nới lỏng một số tiêu chuẩn để kiện toàn đội ngũ, đảm bảo chi tiêu cấp bách. Tuy nhiên, cần tránh rủi ro thất thoát do bố trí cán bộ không đủ tiêu chuẩn.
Đối với mô hình kế toán, Đoàn công tác sẽ báo cáo Bộ Tài chính để ban hành hướng dẫn thống nhất, tránh chồng chéo với các văn bản của Bộ Nội vụ, đồng thời đáp ứng đặc thù từng địa phương như đề xuất của Sở Tài chính TP. Hồ Chí Minh và Đồng Nai.
Ông Trần Quân - Giám đốc Kho bạc Nhà nước tại buổi làm việc với các sở ngành, phường xã vùng Đông Nam Bộ sáng ngày 1/8/2025. Ảnh: Lạc Nguyên
Đại diện Đoàn Công tác đề nghị các phường/xã quán triệt nghiêm các văn bản hướng dẫn, chủ động khảo sát và đề xuất mô hình kế toán phù hợp quy mô, đặc thù từng đơn vị. Các địa phương cần tăng cường đào tạo, bổ sung nhân sự kế toán và hoàn thiện báo cáo theo đề cương của đoàn trước ngày 2/8/2025.
Bộ Tài chính sẽ phối hợp với Bộ Nội vụ và các bộ, ngành liên quan để ban hành hướng dẫn thống nhất, đặc biệt về chế độ phụ cấp, phân cấp quản lý và tổ chức bộ máy kế toán, tạo điều kiện cho địa phương triển khai hiệu quả.
Hành động cụ thể để tháo gỡ vướng mắc
Đại diện Đoàn công tác, ông Trần Quân cho biết, buổi làm việc là cơ hội để Bộ Tài chính nắm bắt thực tiễn, từ đó xây dựng các giải pháp đồng bộ, đáp ứng yêu cầu triển khai chính quyền địa phương 2 cấp. Các kiến nghị về tổ chức kế toán, phân cấp nhiệm vụ và chế độ chính sách cho thấy sự phức tạp của quá trình tinh gọn bộ máy, đòi hỏi hướng dẫn chi tiết từ Trung ương nhưng vẫn linh hoạt theo đặc thù địa phương.
Đại diện Đoàn công tác cũng đã tiếp thu các ý kiến và định hướng rõ các bước tiếp theo, từ khảo sát cơ sở đến ban hành văn bản hướng dẫn trước quý IV/2025.
Với những cam kết từ đoàn công tác, các phường/xã và sở, ngành kỳ vọng sớm nhận được hướng dẫn cụ thể, giúp tháo gỡ vướng mắc về tài chính, kế toán và tổ chức bộ máy. Đây là nền tảng để mô hình chính quyền 2 cấp vận hành hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng Đông Nam Bộ trong giai đoạn mới.
Đoàn công tác Bộ Tài chính làm việc tại Trung tâm Hành chính phường Trấn Biên, tỉnh Đồng Nai. Ảnh: Lạc Nguyên
Từ phía sở ngành, ông Trần Anh Tú - Phó Giám đốc Sở Tài chính Đồng Nai đề xuất mô hình kế toán thống nhất với UBND phường/xã là đơn vị dự toán cấp 1, các phòng ban là cấp 2, đồng thời bổ sung biên chế hợp đồng theo Nghị định 111/2022/NĐ-CP và đào tạo nhân sự kế toán.
Ông Hoàng Vũ Thảnh - Phó Giám đốc Sở Tài chính TP. Hồ Chí Minh cũng đề xuất Bộ Tài chính ban hành hướng dẫn thống nhất, linh hoạt về kế toán, tiêu chuẩn định mức trụ sở, xe công, và ứng dụng công nghệ thông tin để đảm bảo đồng bộ, hiệu quả. Ngoài ra, TP. Hồ Chí Minh đã tổng hợp nhiệm vụ quản lý hạ tầng để phân cấp cho phường, xã, đề xuất tăng cường phân cấp, ủy quyền, và sẽ báo cáo dự toán 2026 vào ngày 13/8/2025.
Tại buổi làm việc, ông Lê Long - Phó Cục trưởng Cục Thuế cũng đánh giá cao nỗ lực của các địa phương. Đồng thời, ngành Thuế cam kết phối hợp chặt chẽ với các địa phương để tháo gỡ vướng mắc, đẩy mạnh liên thông điện tử và nâng cao hiệu quả phục vụ. Các ý kiến của các phường/xã tại buổi làm việc sẽ được ghi nhận và báo cáo Bộ Tài chính để có hướng dẫn cụ thể./.
Tại buổi làm việc, bà Bùi Thị Thu Thủy - Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế địa phương và lãnh thổ (Bộ Tài chính) ghi nhận, TP. Hồ Chí Minh tiên phong thể chế hóa 5 chính sách thí điểm, đề nghị phối hợp với Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu đánh giá để sửa đổi Nghị quyết 98/2023/QH15, đồng thời tháo gỡ khó khăn về thủ tục hành chính và cơ chế đặc thù.
Lạc Nguyên