Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính Lê Quang Mạnh chủ trì cuộc làm việc
Đã di dời, xử lý nhiều cơ sở ô nhiễm; sẽ tập trung phát triển khu công nghiệp sinh thái
Báo cáo với Đoàn công tác, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Hải Phòng Lê Anh Quân cho biết, năm 2025 dự kiến là năm thứ 11 liên tiếp thành phố đạt mức tăng trưởng hai con số. Công nghiệp tiếp tục là động lực phát triển với tỷ trọng chiếm 55% cơ cấu kinh tế, thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) tăng mạnh.
Thời gian qua, thành phố đã có nhiều nỗ lực trong công tác bảo vệ môi trường và thực hiện Luật Bảo vệ môi trường 2020. Giai đoạn 2021 - 2024, ngân sách địa phương đã bố trí khoảng 3.900 tỷ đồng cho công tác này, chiếm hơn 1% tổng chi ngân sách, bảo đảm quy định của Trung ương.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Hải Phòng Lê Anh Quân phát biểu
Một số kết quả nổi bật được ghi nhận như: Thành phố đã di dời 14 cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng, xử lý triệt để 33 cơ sở khác. 100% các nguồn thải lớn đã được lắp đặt hệ thống quan trắc tự động. Không để xảy ra sự cố môi trường và không để tồn đọng chất thải rắn trong khu dân cư.
"Đặc biệt, trong định hướng sắp tới, thành phố sẽ phát triển toàn bộ các khu công nghiệp theo hướng sinh thái", Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Hải Phòng nhấn mạnh.
Tuy nhiên, cùng với đà tăng trưởng nhanh, thành phố đối mặt với nguy cơ ô nhiễm môi trường, nhất là tại các cụm công nghiệp, làng nghề. Hiện Hải Phòng có 39 cụm công nghiệp đang hoạt động, song mới chỉ có 6 cụm hoàn thiện hệ thống xử lý môi trường đạt yêu cầu. Riêng đối với làng nghề, tình trạng còn đáng lo ngại hơn khi chỉ có 3/79 làng nghề có hệ thống xử lý nước thải.
Trình bày báo cáo tóm tắt của TP. Hải Phòng về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Bùi Văn Thăng, cho biết, thành phố hiện có 31 khu công nghiệp tổng diện tích 8.839ha; trong đó 23 khu đã hoạt động, tỷ lệ lấp đầy trên 62%. 100% KCN có trạm xử lý nước thải tập trung và lắp đặt hệ thống quan trắc tự động. Nước thải đầu ra đạt tiêu chuẩn theo quy định và được cấp phép xả thải vào lưu vực tiếp nhận.
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Hải Phòng Bùi Văn Thăng phát biểu
Kết quả quan trắc cho thấy, chất lượng nước sông tự nhiên trên địa bàn thành phố cơ bản đáp ứng sử dụng cho mục đích cấp nước sinh hoạt, sản xuất, nông nghiệp. Chất lượng nước hệ thống sông nội đồng cơ bản đáp ứng sử dụng cho hoạt động thủy lợi, giao thông thủy. Riêng các nhánh sông nội đồng thuộc hệ thống sông Bắc Hưng Hải mức độ ô nhiễm hơn, tần suất diễn ra thường xuyên hơn, do tiếp nhận nguồn nước bị ô nhiễm phía thượng lưu từ Hà Nội, Hưng Yên chảy về.
Số liệu từ các trạm quan trắc môi trường không khí xung quanh tự động, liên tục cho thấy, cơ bản các thông số CO, SO2, O3, bụi TSP, bụi PM10, bụi PM2.5 đều nằm trong giới hạn cho phép.
Thành phố đã lắp đặt và vận hành 16 trạm quan trắc môi trường tự động liên tục không khí xung quanh. Tuy nhiên, công nghệ quan trắc này còn khá mới, đòi hỏi đội ngũ quản lý, vận hành có trình độ chuyên môn cao.
Bên cạnh đó, các thiết bị đều phải nhập khẩu, việc thay thế, bảo dưỡng thường xuyên gặp khó khăn, dẫn đến gián đoạn truyền nhận dữ liệu, ảnh hưởng đến chất lượng thông tin.
Đặc biệt, định mức kinh tế - kỹ thuật do Bộ Tài nguyên và Môi trường trước đây ban hành chưa hoàn toàn phù hợp với hệ thống trạm mà thành phố đã đầu tư, khiến việc xây dựng đơn giá quản lý, vận hành và lập dự toán kinh phí gặp nhiều vướng mắc.
Đề nghị quy định bắt buộc phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn
Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Bùi Văn Thăng, năm 2024, lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh trên địa bàn thành phố khoảng 1.638 tấn/ngày tại đô thị và 1.668 tấn/ngày ở nông thôn. Tỷ lệ thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt đô thị đạt từ 92,3% (Hải Dương) đến 100% (Hải Phòng cũ), vượt chỉ tiêu 90% được giao. Với khu vực nông thôn, Hải Phòng (cũ) đạt tỷ lệ thu gom 98%, tỷ lệ xử lý đạt 80%; Hải Dương (cũ) đạt 85%, đều đạt chỉ tiêu đặt ra.
Để thúc đẩy phân loại rác sinh hoạt tại nguồn, giai đoạn 2022-2024, thành phố đã tổ chức 1.570 hội nghị tuyên truyền, học tập kinh nghiệm với khoảng 180.000 lượt người tham dự. Thành phố đã triển khai thực hiện mô hình điểm về phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại 57 xã, phường, thị trấn (khoảng 20%) và triển khai đồng loạt trên địa bàn TP. Hải Phòng (cũ).
Tuy vậy, tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt được xử lý bằng công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh vẫn còn rất cao. Tại Hải Phòng (cũ), con số này là 85%; tại Hải Dương (cũ) là 39,7%, đều chưa đạt chỉ tiêu yêu cầu là dưới 30% so với lượng chất thải thu gom.
Toàn cảnh cuộc làm việc
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Hải Phòng đề nghị sửa đổi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 theo hướng quy định việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn là bắt buộc phải thực hiện đối với các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân tại địa phương; việc phân loại phù hợp với công nghệ xử lý. Đồng thời, điều chỉnh lộ trình xây dựng giá dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt dựa trên khối lượng hoặc thể tích chất thải đã được phân loại để phù hợp điều kiện triển khai thực tế của địa phương.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường sớm ban hành hướng dẫn cụ thể quy trình, kỹ thuật thực hiện cải tạo, nâng cấp và xử lý ô nhiễm môi trường tại các bãi chôn lấp rác thải không hợp vệ sinh, các khu vực bị ô nhiễm do rác thải gây ra; hướng dẫn về công nghệ áp dụng hiện đại trên thế giới để lựa chọn cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt; hướng dẫn phương pháp, tiêu chí đánh giá để tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư phát triển dự án xử lý chất thải rắn sinh hoạt tập trung...
Cần có giải pháp cụ kiểm soát ô nhiễm tại cụm công nghiệp, làng nghề
Tại cuộc làm việc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Đoàn Thị Thanh Mai - Phó Trưởng đoàn công tác số 3, trình bày nhận xét sơ bộ của Đoàn giám sát đối với báo cáo của UBND TP. Hải Phòng. Các thành viên Đoàn công tác nêu nhiều nội dung đề nghị thành phố làm rõ.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Đoàn Thị Thanh Mai phát biểu
Trong đó, Đoàn công tác đề nghị thành phố nêu rõ danh mục những văn bản, chính sách pháp luật thuộc thẩm quyền để triển khai Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản hướng dẫn thi hành đến nay chưa được ban hành và lý giải cụ thể.
Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Quàng Văn Hương phát biểu
Thành phố luôn bảo đảm kinh phí sự nghiệp môi trường không thấp hơn mức 1% tổng chi ngân sách địa phương, đồng thời, đã huy động được nguồn lực xã hội hóa lớn từ doanh nghiệp, tổ chức quốc tế. Hoạt động của Quỹ Bảo vệ môi trường tương đối hiệu quả nhưng vẫn phát sinh khó khăn, vướng mắc. Do đó, Đoàn công tác đề nghị thành phố báo cáo rõ thêm về giải pháp khắc phục.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Tuấn Anh phát biểu
Đoàn công tác cũng đề nghị TP. Hải Phòng bổ sung giải pháp nâng cao hiệu quả kiểm soát chất lượng môi trường không khí; giảm thiểu rác thải nhựa đại dương... Trong lĩnh vực phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn, thành phố cần làm rõ các thách thức gặp phải, sự thiếu đồng bộ giữa quy định và thực tiễn đã ảnh hưởng ra sao đến hiệu quả triển khai.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Tạ Văn Hạ phát biểu
Đặc biệt, thành phố cần đề xuất cụ thể các giải pháp cụ thể để kiểm soát hiệu quả ô nhiễm môi trường tại cụm công nghiệp, làng nghề; nghiên cứu bổ sung các công cụ kinh tế mới như trái phiếu xanh, tín dụng xanh nhằm phục vụ công tác bảo vệ môi trường hiệu quả hơn. Trong bối cảnh đặt mục tiêu tăng trưởng hai con số, TP. Hải Phòng cần có giải pháp chuẩn bị cụ thể, đồng thời đề xuất các sáng kiến đột phá với Chính phủ, các bộ, ngành nhằm đạt mục tiêu phát triển bền vững gắn với bảo vệ môi trường.
Ủy viên là ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Văn An phát biểu
Bên cạnh đó, Đoàn đề nghị đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường làm rõ tính phù hợp của các định mức kinh tế - kỹ thuật cho vận hành trạm quan trắc tự động và việc chưa ban hành hướng dẫn mô hình xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại đô thị và nông thôn theo quy định tại khoản 5 Điều 78 Luật Bảo vệ môi trường?
Ủy viên là ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Ngọc Sơn phát biểu
Tại cuộc làm việc, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Hải Phòng Lê Anh Quân khẳng định sẽ tiếp thu đầy đủ các ý kiến của Đoàn công tác và bổ sung trong báo cáo theo yêu cầu của Đoàn; đại diện các sở, ngành của thành phố giải trình làm rõ thêm một số vấn đề Đoàn công tác nêu.
Khu công nghiệp sinh thái là hướng đi sáng tạo
Phát biểu kết luận cuộc làm việc, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính Lê Quang Mạnh đánh giá công tác bảo vệ môi trường của TP. Hải Phòng từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực đến nay đã đạt được những kết quả đáng khích lệ.
Cụ thể, nhận thức của các cấp, các ngành và người dân về bảo vệ môi trường ngày càng được nâng cao. Tình trạng ô nhiễm trong hoạt động sản xuất, kinh doanh từng bước được kiểm soát. Mức độ gia tăng ô nhiễm và suy thoái môi trường đã được kiềm chế. Công tác tuyên truyền, kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường được tăng cường…
Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính Lê Quang Mạnh phát biểu
Qua thực tế triển khai cho thấy, TP. Hải Phòng đang có nhiều mô hình bảo vệ môi trường hiệu quả, tiêu biểu như việc chuyển đổi các khu công nghiệp theo hướng sinh thái. Đây là hướng đi sáng tạo, phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là cần sớm có cơ chế chuẩn hóa để từ mô hình thực tiễn có thể nhân rộng trên phạm vi cả nước. Do đó, đề nghị thành phố chủ động đề xuất cụ thể với các cơ quan Trung ương nhằm thể chế hóa thành quy chuẩn, chính sách.
Một mô hình khác cũng đang được Hải Phòng thực hiện có hiệu quả là phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn. Dù hiện nay tình trạng chôn lấp rác vẫn còn phổ biến ở nhiều địa phương, gây ô nhiễm môi trường, nhưng tại Hải Phòng, công tác phân loại rác đã được tổ chức đồng bộ từ hộ dân đến khâu vận chuyển, góp phần giảm thiểu ô nhiễm và nâng cao hiệu quả xử lý chất thải. Đây là kinh nghiệm thực tiễn đáng được ghi nhận, tổng kết và chia sẻ rộng rãi.
Bên cạnh đó, thành phố cần quan tâm và quyết tâm chính trị rất cao để xử lý ô nhiễm môi trường ở cụm công nghiệp, làng nghề; có giải pháp giảm và xử lý rác thải nhựa đại dương...
Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính Lê Quang Mạnh đề nghị TP. Hải Phòng tiếp thu ý kiến tại cuộc làm việc, khẩn trương rà soát, bổ sung nội dung báo cáo và gửi Đoàn công tác trước ngày 10/8 tới, làm căn cứ hoàn thiện dự thảo báo cáo kết quả giám sát.
Thành phố cũng cần đẩy mạnh thi hành Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, kiến nghị sửa đổi cụ thể các nội dung vượt thẩm quyền địa phương; ban hành văn bản hướng dẫn thuộc trách nhiệm địa phương; ưu tiên bố trí ngân sách cho công tác bảo vệ môi trường; tăng cường thanh tra, xử lý nghiêm hành vi gây ô nhiễm; thu hút nguồn lực xã hội hóa; rà soát tổ chức bộ máy, thủ tục hành chính; thúc đẩy tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng...
Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng đề nghị các bộ, ngành, theo chức năng, thẩm quyền được giao, tham mưu với Chính phủ tiếp tục tháo gỡ vướng mắc, hướng dẫn kịp thời các đề xuất của TP. Hải Phòng, nhất là lựa chọn nhà đầu tư dự án điện rác; định mức, đơn giá xử lý chất thải rắn sinh hoạt…
+ Sáng cùng ngày, Đoàn khảo sát tại tại Khu công nghiệp Nam Cầu Kiền và Khu liên hiệp xử lý chất thải rắn Tràng Cát.
Tin: Hà Lan; Ảnh: Hồ Long