Sau ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30-4-1975), nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới, ngày 19-12-1975, Trung đoàn không quân trực thăng 916 (Đoàn không quân Ba Vì) được thành lập trên cơ sở 10 chiếc máy bay trực thăng Mi-6, Mi-8 và hơn 10 tổ bay của Tiểu đoàn 4, Tiểu đoàn 5 thuộc Lữ đoàn không quân vận tải 919 (nay là Đoàn bay 919 thuộc Tổng Công ty Hàng không Việt Nam).
Những cánh bay không mỏi
49 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Trung đoàn 916 gắn liền với các giai đoạn lịch sử của Sư đoàn không quân 371 của Quân chủng Không quân, Quân chủng Phòng không - Không quân (PK-KQ) và các giai đoạn quan trọng của cách mạng Việt Nam.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp và phu nhân chụp ảnh cùng tổ bay của Trung đoàn 916 trong chuyến đi thăm lại chiến trường Điện Biên Phủ, năm 2004. Ảnh tư liệu.
Nhiệm vụ chính trị trung tâm của Trung đoàn 916 suốt chiều dài 49 năm qua là huấn luyện chiến đấu, sẵn sàng chiến đấu; bay chở lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Bộ Quốc phòng đi công tác; bay phục vụ các lễ diễu, duyệt binh kỷ niệm các ngày trọng đại của đất nước, của Đảng, của Quân đội; bay tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, phòng chống lụt bão...
Đại tá Nguyễn Thanh Bình, Chính ủy Trung đoàn 916 chia sẻ về truyền thống và nhiệm vụ của Trung đoàn trong 49 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành. Video: VỮNG NGUYỄN
Ngoài ra, Trung đoàn 916 đã huấn luyện và tham gia chiến đấu trên chiến trường biên giới Tây Nam, biên giới phía Bắc; làm nhiệm vụ quốc tế giúp nước bạn Lào và Campuchia.
Những chuyến bay biển của Trung đoàn 916 đã mở ra và phát triển dịch vụ bay thăm dò, khai thác dầu khí của lực lượng trực thăng Không quân nhân dân Việt Nam. Ảnh tư liệu.
Không bay riêng cho Việt Nam
Đầu tháng 3-2020, với đề mục “Bộ Quốc phòng tổ chức phòng, chống dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút Corona (Covid-19)”, cuộc diễn tập diễn ra trên quy mô lớn tại một số địa điểm quân sự được chỉ định, gồm diễn tập vận hành cơ chế và thực binh.
Trung đoàn 916 diễn tập ứng phó tình huống 30.000 người mắc Covid-19, tháng 3-2020. Ảnh tư liệu.
Tình huống ở cấp độ 5 (dịch đã lây lan trong cộng đồng với trên 3.000-30.000 người mắc và lây lan vào một số đơn vị quân đội), cùng với các lực lượng của Bộ Quốc phòng, Trung đoàn 916 đã sử dụng máy bay trực thăng để vận chuyển tiếp ứng lực lượng, trang bị, vật chất phòng chống dịch Covid-19.
Trước diễn biến phức tạp của mưa lũ tại nhiều tỉnh thành miền Bắc hồi tháng 9-2024, Trung đoàn 916 đã triển khai bay vận chuyển hàng hóa, lương thực thiết yếu như mì tôm, nước uống, bánh mì, phao cứu sinh để cứu trợ người dân vùng lũ tại Yên Bái và Cao Bằng.
Cận cảnh trực thăng Trung đoàn 916 bay thao luyện kéo cờ Tổ quốc và cờ triển lãm chào mừng Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024. Video: VỮNG NGUYỄN
Chào mừng Triển lãm quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024, Trung đoàn 916 đã thực hiện bay thực hành hơn 10 ban bay đội hình biên đội, mang theo cờ Tổ quốc và cờ triển lãm với hơn 150 lần chuyến, bảo đảm an toàn tuyệt đối.
Đội hình trực thăng của Trung đoàn 916 vinh dự bay mở màn trong lễ khai mạc triển lãm, và sẽ hiệp đồng chặt chẽ với lực lượng tiêm kích Su-30MK2 thao luyện trên bầu trời Thủ đô, hứa hẹn mang tới buổi trình diễn ấn tượng, hoành tráng trong ngày khai mạc Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024, vào sáng ngày 19-12. Ảnh: Trung đoàn 916 cung cấp.
49 năm tung cánh trong không trung, Trung đoàn 916 đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ không ngừng vươn lên để khẳng định mình về khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng và Quân đội giao cho, góp phần xây dựng nên truyền thống của bộ đội PK-KQ Việt Nam: “Trung thành vô hạn; Tiến công kiên quyết; Đoàn kết, hiệp đồng; Lập công tập thể”.
Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Trung đoàn 916 và Phi đội 5 của Trung đoàn đã được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý - Đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân.
Đầu năm 1989, theo yêu cầu của Nhà nước và chỉ thị của Quân chủng, Trung đoàn 916 thực hiện nhiệm vụ nhân đạo - bay tìm kiếm hài cốt người Mỹ thiệt mạng trong chiến tranh trên đất Việt Nam. Đây là nhiệm vụ phức tạp, khó khăn không có chuẩn sự bị trước, nhưng với ý nghĩa của nhiệm vụ, các tổ bay của Trung đoàn 916 đã thực hiện tốt nhiệm vụ cấp trên giao phó.