Hãng giày “quốc dân” làm nóng thị trường đấu giá
Chưa đầy một tháng sau khi UBND TP. Hà Nội công bố kế hoạch đấu giá bán cổ phần tại Công ty cổ phần Giầy Thượng Đình, giá cổ phiếu GTD đã chứng kiến đà tăng hiếm gặp trên thị trường chứng khoán. Từ mức giá dưới 20.000 đồng/cổ phiếu (ngày 24/11/2025 đóng cửa ở mức 19.800 đồng/cổ phiếu), cổ phiếu GTD liên tục tăng mạnh, vượt mốc 72.000 đồng (ngày 16/12), lập đỉnh mới trên sàn UPCoM.
Với thanh khoản khá thấp, cú hích đến từ kỳ vọng thay đổi cơ cấu cổ đông dễ dàng tạo nên cơn sóng lớn ở mã chứng khoán này. Bất ngờ hơn, trong phiên đấu giá hôm qua (16/12), giá trúng bình quân đạt 215.999 đồng/cổ phần, cao gấp hơn 10 lần giá khởi điểm và gấp khoảng 3 lần thị giá đang giao dịch trên sàn.
Giá trị trái phiếu của Công ty cổ phần Giầy Thượng Đình chứng kiến đà tăng hiếm gặp chỉ sau chưa đầy 1 tháng công bố kế hoạch đấu giá bán cổ phần. Ảnh tư liệu
Phiên đấu giá thu hút sự quan tâm của 15 nhà đầu tư cá nhân trong nước với khối lượng cổ phần đăng ký mua đạt hơn 39,29 triệu cổ phần, cao gấp hơn 6 lần lượng chào bán. Kết quả, chỉ 2 nhà đầu tư cá nhân trúng giá, mua toàn bộ 6.385.867 cổ phần chào bán. Trong đó, phần lớn cổ phần, tương ứng tỷ lệ sở hữu vượt mức chi phối, đã mua với giá 216.000 đồng/cổ phần. Tạm tính, UBND TP. Hà Nội thu về khoảng 1.379 tỷ đồng từ thương vụ trên.
Đã nhiều năm thị trường đấu giá cổ phần mới ghi nhận một cú “bùng nổ” về giá như phiên vừa qua. Hoạt động đấu giá trầm lắng suốt 3 năm qua và chỉ thực sự ấm dần trở lại từ quý IV/2025. Thống kê trên sàn HNX cho thấy, trong giai đoạn 2023 - 2024, số nhà đầu tư trúng giá chỉ vỏn vẹn 15 người, trong khi từng có tới hơn 5.000 cá nhân và tổ chức tham gia đăng ký mua cổ phần qua các phiên đấu giá năm 2016 - 2018.
Loạt đề xuất mới tháo gỡ cơ chế thoái vốn của SCIC, HFIC
Tại dự thảo Nghị định của Chính phủ về cơ chế hoạt động và cơ chế quản lý tài chính đối với doanh nghiệp có chức năng đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước, Bộ Tài chính đề xuất nhiều phương thức chủ động hơn trong việc chuyển nhượng vốn.
Trong đó, doanh nghiệp đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước được chủ động lựa chọn các phương thức chuyển nhượng vốn, gồm đấu giá công khai, bao gồm cả bán đấu giá theo lô gồm nhiều loại cổ phần, phần vốn góp tại các doanh nghiệp khác nhau; thỏa thuận trực tiếp và hoán đổi cổ phần, vốn góp.
Cùng thời điểm với Giầy Thượng Đình, hai phiên đấu giá nghìn tỷ khác cũng đã hoàn tất trong quý IV/2025 đều là cổ phần thuộc sở hữu của Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC). Toàn bộ lô cổ phần tại Tổng công ty Cổ phần Điện tử và Tin học Việt Nam (Viettronics) do SCIC sở hữu đã được chuyển nhượng cho Tập đoàn Geleximco với giá trị hơn 2.562 tỷ đồng, gấp 2,66 lần giá khởi điểm vào cuối tháng 10/2025.
Đầu tháng 12/2025, SCIC cũng đã chào bán cạnh tranh trọn lô 56,95 triệu cổ phần của Tổng công ty Đầu tư nước và môi trường Việt Nam - CTCP (Viwaseen), sau vài lần tổ chức bất thành. Không quá cạnh tranh, phiên đấu giá chỉ có 2 nhà đầu tư tham gia, trong đó 1 tổ chức trúng giá toàn bộ lô cổ phần tương đương 98,16% vốn, với giá trị 1.231,25 tỷ đồng, nhỉnh hơn mức khởi điểm.
Chờ “hàng hóa” mới cho thị trường
Từ nay đến cuối năm, chỉ còn chưa đầy nửa tháng nhưng ít nhất có hơn 20 phiên đấu giá sẽ được tổ chức. Cuộc chạy đua nước rút trước thềm kết thúc năm 2025 ghi nhận nhiều thương vụ đáng chú ý. Trong đó, nổi bật là phiên đấu giá gần 189 triệu cổ phiếu MSB của Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT). Với giá khởi điểm 18.239 đồng/cổ phần, cao hơn khoảng 50% so với thị giá hiện tại, VNPT kỳ vọng có thể thu về tới 3.440 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, nhiều thương hiệu “vang bóng một thời” cũng lên sàn đấu giá như 20% vốn Công ty cổ phần Lương thực Thực phẩm Colusa - Miliket hay 70% vốn Công ty TNHH Hải Hà - Kotobuki do Vinataba nắm giữ. Các phiên này nhiều khả năng sẽ thu hút sự quan tâm của giới đầu tư.
Theo ông Nguyễn Sơn - Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC), để thị trường chứng khoán Việt Nam bước sang giai đoạn phát triển mới sau nâng hạng, yếu tố cốt lõi là khơi thông nguồn hàng và hoàn thiện cơ chế huy động vốn. Nguồn cung từ cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước và IPO doanh nghiệp FDI đã chững lại rõ rệt trong 3 - 5 năm qua, trong khi sự thận trọng thái quá cũng khiến thị trường bỏ lỡ nhiều cơ hội.
Cũng phải lưu ý rằng, tiêu chí đối với công ty đại chúng hiện nay đã trở nên khắt khe hơn. Ngoài yêu cầu về vốn điều lệ và vốn chủ sở hữu tối thiểu 30 tỷ đồng, doanh nghiệp phải đảm bảo ít nhất 10% cổ phiếu có quyền biểu quyết do tối thiểu 100 nhà đầu tư nhỏ nắm giữ, không bao gồm cổ đông lớn. Chậm trễ trong hoạt động thoái vốn nhà nước còn có khả năng khiến doanh nghiệp không đáp ứng tiêu chí công ty đại chúng.
Đơn cử như, Tổng công ty Khoáng sản TKV - CTCP đang niêm yết trên sàn HNX với mã chứng khoán KSV. Doanh nghiệp lớn ngành khai khoáng này chưa đạt điều kiện tối thiểu về cơ cấu cổ đông khi 96% vốn đang thuộc sở hữu của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin). Lãnh đạo công ty cho biết, sẽ tiếp tục báo cáo và giải trình với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước về “điều kiện cơ cấu cổ đông có tính đặc thù” nhưng cũng cho biết sẽ chủ động chuẩn bị cho tình huống xấu nhất khi bị hủy tư cách đại chúng và rời sàn.
Tùng Linh