Doanh nghiệp khó tiếp cận dòng tiền nếu không xanh hóa

8 giờ trướcBài gốc

Cần chuyển đổi xanh từ “dưới lên” và từ “trên xuống”

Có thể nói, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh không chỉ là những xu hướng tất yếu, mà còn là các “cuộc cách mạng” đang tái định hình mô hình tăng trưởng, cách thức cạnh tranh và vị thế quốc gia.

Giờ đây, kinh tế không chỉ cần tăng trưởng cao mà còn phải phát triển bao trùm, nhân văn... và bao gồm một loạt những đòi hỏi mới. Trong đó xu hướng chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là rõ nét nhất.

TS Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh

Chia sẻ tại Tọa đàm chính sách “Phát triển kinh tế tư nhân – Đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng trong thời kỳ vươn mình của dân tộc”, TS Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh cho rằng, chuyển đổi xanh là quá trình đầy thách thức, đòi hỏi thay đổi từ tư duy, nhận thức, thay đổi thể chế, ban hành khung pháp lý, chính sách, đào tạo thay đổi trong hành động, đòi hỏi sự tham gia của cả các tổ chức, người dân và doanh nghiệp.

Về phía các doanh nghiệp, chuyển đổi xanh là câu chuyện làm ăn, kiếm tiền, dù muốn hay không muốn cũng phải chuyển đổi. Vì xã hội hiện nay đòi hỏi phải có chữ “xanh” trong tiêu dùng. Theo điều tra tại các thành phố lớn của việt Nam, thế hệ tiêu dùng xanh nhiều nhất là gen Y và gen Z. Các bạn trẻ hiện nay tiêu dùng rất xanh, rất văn minh và điều tích cực này đang được lan tỏa mạnh mẽ. Thực trạng này tạo ra áp lực cho doanh nghiệp.

TS Võ Trí Thành nhận định, chuyển đổi xanh đòi hỏi rất nhiều vốn. Quá trình này cũng phải làm từ trên xuống, thay đổi thể chế pháp lý, chính sách và cả từ dưới lên, thay đổi cách làm việc, tiêu dùng, sản xuất, tác động đến toàn bộ người dân đặc biệt là doanh nghiệp.

“Không chỉ doanh nghiệp hay Nhà nước muốn là làm được mà cần có sự nỗ lực từ cả Chính phủ và các tổ chức, người dân và doanh nghiệp. Tóm lại đây là một sự chuyển đổi từ dưới lên và từ trên xuống”, TS Võ Chí Thành nhấn mạnh.

Bài toán tài chính xanh và xanh hóa tài chính

Các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, trong quá trình chuyển đổi xanh, vấn đề tài chính rất quan trọng nên rất cần sự tham gia của các định chế tài chính, các quỹ. Nhưng bản thân tài chính cũng cần phải có sự chuyển đổi và phải góp phần vào quá trình chuyển đổi xanh. Đây chính là ý nghĩa của tài chính xanh và xanh hóa tài chính.

Tài chính xanh tức là các hình thức cung cấp vốn dưới nhiều hình thức khác nhau như phát hành trái phiếu, cổ phiếu, cho vay tín dụng... phải đáp ứng được các tiêu chuẩn xanh. Kênh cung ứng vốn đó phải góp phần cho chuyển đổi xanh, giảm thiểu ô nhiễm, giảm thải, giảm phát thải khí nhà kính, gia tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên môi trường, tài nguyên thiên nhiên. Tất nhiên đây là một quá trình không đơn giản vì nó còn liên quan đến nhận thức, pháp lý và cả động lực.

Nhiều doanh nghiệp đã phải thay đổi gắn với xanh hóa để phát huy tối đa khả năng huy động dòng vốn tín dụng xanh. Ảnh minh họa

TS Võ Chí Thành cho rằng, doanh nghiệp trong quá trình sản xuất, kinh doanh phải thay đổi, không xanh thì khả năng huy động vốn rất hạn hẹp. Trên thế giới rất nhiều các tổ chức tài chính, các định chế tài chính áp dụng Nguyên tắc Xích đạo (The Equator Principles - Eps), nếu đáp ứng được một số tiêu chí xanh thì tôi cung cấp vốn, nếu phát hành trái phiếu sạch thì tôi mua. Đây là một áp lực để các doanh nghiệp buộc phải thay đổi nếu không đáp ứng được tiêu chí xanh thì rất khó huy động vốn.

Thị trường vốn xanh tại Việt Nam đang được hình thành với sự manh nha từ cổ phiếu xanh áp dụng các tiêu chuẩn quản trị, môi trường và xã hội đối với các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường cổ phiếu và hình thành thị trường tín chỉ carbon...

“Tài chính xanh cũng đã có ít nhiều như trái phiếu xanh, tín dụng xanh... nhưng quy mô khá nhỏ lại chỉ gắn với một số dự án năng lượng. Ngay như trái phiếu xanh cũng nhiều nghìn tỷ, nhưng phần lớn vẫn là gắn với các dự án điện mặt trời. Quy mô tín dụng xanh cũng chỉ 5% tổng tín dụng. Nhưng một nửa tín dụng xanh cũng là cho vay các dự án năng lượng tái tạo, năng lượng sạch...”, TS Võ Chí Thành chỉ ra thực tế.

Các chuyên gia cũng cho rằng, quá trình chuyển đổi xanh ở nước ta đang còn “ngổn ngang” nhiều việc phải làm từ chính sách đến phân loại tiêu chí, sandbox (thử nghiệm có kiểm soát) cho kinh tế tuần hoàn. Ngoài việc cần quyết tâm, nỗ lực, cần phải dám làm, dám chịu trách nhiệm hiện nay. Bởi chuyển đổi xanh là công việc chưa có tiền lệ trong khi thế giới thay đổi nhanh, thay đổi về công nghệ, có nhiều điều mới... nên rủi ro nhiều.

“Nếu không thay đổi cách thức quản trị nhà nước, không tạo ra được môi trường cho cán bộ dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung, cộng với đó là phải có một hệ thống động lực đàng hoàng cho bộ máy thì rất khó, kể cả việc hoàn thiện khung khổ pháp lý. Nhưng giả sử như có khung khổ pháp lý, chính sách rồi thì phải thực thi cho tốt cũng không đơn giản. Áp lực thì thế, rủi ro thì thế, đòi hỏi phải quyết đoán, phải quyết liệt, phải nhanh. Câu chuyện tín dụng xanh hay tài chính xanh cũng phản ánh những điều này”, TS Võ Trí Thành nhấn mạnh.

Khuôn khổ chính sách cho tài chính xanh của Việt Nam đã được hình thành từ khá sớm. Theo đó, thực hiện Chiến lược tăng trưởng xanh giai đoạn 2011-2020, tầm nhìn 2050 (ban hành tháng 9/2012), năm 2015, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính cũng đã ban hành kế hoạch hành động, phát triển ngân hàng xanh và các sản phẩm tài chính xanh.

Khôi Nguyên

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/doanh-nghiep-kho-tiep-can-dong-tien-neu-khong-xanh-hoa-408225.html