Doanh nghiệp không xanh, nhà đầu tư rút vốn

một ngày trướcBài gốc

Việt Nam đang đứng trước bước ngoặt lớn trong hành trình phát triển kinh tế xanh, khi đặt mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính tới 27% vào năm 2030 và hướng tới phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Chuyển đổi số - xanh đã không còn là lựa chọn, mà trở thành yếu tố sống còn cho cộng đồng doanh nghiệp.

Báo cáo của PwC chỉ ra, các nhà đầu tư ngày càng coi ESG là thước đo chính trong việc ra quyết định. Gần 50% nhà đầu tư sẵn sàng rút vốn khỏi các doanh nghiệp không đáp ứng đầy đủ các cam kết ESG. Đáng chú ý, tại châu Âu, việc triển khai cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) từ năm 2026 được dự báo sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến 40% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt trong các ngành phát thải cao như thép, xi măng và nhôm.

Sức ép kép lên chuỗi cung ứng

Tuy nhiên, hiện vẫn còn gần 50% doanh nghiệp Việt Nam chưa triển khai hoặc triển khai chưa đầy đủ các biện pháp ESG. Khoảng cách này nếu không được thu hẹp nhanh chóng sẽ làm suy yếu năng lực cạnh tranh và cản trở quá trình hội nhập sâu vào các chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ông Lê Quang Vịnh, Giám đốc Kinh doanh ASEAN ngành Năng lượng & Tiện ích chia sẻ: “Việt Nam đặt mục tiêu giảm phát thải 9% bằng nguồn lực trong nước và có thể tăng lên 27% nếu nhận được hỗ trợ quốc tế. Đây không chỉ là cam kết môi trường mà còn là chiến lược sống còn cho nền kinh tế.”

Song song đó, chính phủ đang tích cực thúc đẩy đầu tư vào công nghệ xanh, ban hành các chính sách tín dụng ưu đãi và ưu tiên phát triển cụm liên kết ngành phát thải thấp. Tăng trưởng dư nợ tín dụng xanh đạt trên 21%/năm cho thấy thị trường tài chính cũng đang "xanh hóa".

Chính phủ đang thúc đẩy hình thành các nền kinh tế vùng ứng dụng công nghệ cao, phát thải thấp và có khả năng cạnh tranh toàn cầu. Mục tiêu không chỉ dừng ở việc đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế mà còn tạo động lực nội sinh mới cho nền kinh tế.

Trang trại Vinamilk Quảng Ngãi đã hoàn thiện và đưa vào hoạt động hệ thống năng lượng mặt trời.

Theo bà Trịnh Thị Lan, Giám đốc Dịch vụ Tư vấn Chuyển đổi số, Viettel Solutions, 62% Gen Z ưu tiên sản phẩm bền vững, 73% người tiêu dùng sẵn sàng trả thêm cho sản phẩm thân thiện môi trường. Đặc biệt, 85% khách hàng doanh nghiệp (B2B) yêu cầu nhà cung cấp minh bạch các chỉ số ESG.

"Apple yêu cầu 100% nhà cung cấp dùng năng lượng tái tạo vào năm 2030, Unilever sử dụng bảng điểm ESG để đánh giá đối tác. Nếu doanh nghiệp Việt không chuẩn bị, họ sẽ bị loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu", bà Lan cảnh báo.

Từ lý thuyết đến thực tiễn: Những tấm gương tiên phong

Cũng cần nhìn nhận thực tế rằng, lộ trình xanh hóa doanh nghiệp không thể diễn ra trong một sớm một chiều, mà phụ thuộc lớn vào nội tại của từng doanh nghiệp. Yếu tố cấp thiết thứ nhất là nâng cao khả năng ứng phó với rủi ro do biến đổi khí hậu, yếu tố đang ngày càng hiện hữu trong bối cảnh kinh tế toàn cầu.

Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), 3/5 rủi ro hàng đầu toàn cầu năm 2024 liên quan đến môi trường. Các doanh nghiệp trong lĩnh vực phụ thuộc tài nguyên như năng lượng, nông nghiệp buộc phải nâng cao năng lực dự báo và xây dựng kịch bản thích ứng.

Yếu tố thứ hai là tối ưu chi phí và nâng cao hiệu quả vận hành, mục tiêu then chốt trong hành trình chuyển đổi xanh và số. Báo cáo từ Consilience cho thấy, các doanh nghiệp ứng dụng AI và IoT trong bảo trì dự đoán đã tăng hiệu quả vận hành tới 40%. 41% doanh nghiệp quản lý chuỗi cung ứng giảm chi phí 10 - 19% sau khi áp dụng AI.

Yếu tố thứ ba là khả năng mở rộng kinh doanh song hành với phát triển bền vững. Chuyển đổi kép, tức chuyển đổi số và xanh cùng lúc, được chứng minh là mô hình hiệu quả. Các nghiên cứu quốc tế cho thấy doanh nghiệp áp dụng chuyển đổi kép có tốc độ tăng trưởng cao gấp 25 lần so với doanh nghiệp chỉ thực hiện một trong hai lộ trình. EU cũng ghi nhận nhóm doanh nghiệp chuyển đổi kép mở rộng thị phần đáng kể, đặc biệt trong nông nghiệp và sản xuất thực phẩm sạch.

Minh chứng cho cam kết và kết quả cụ thể trong quá trình thực hiện chuyển đổi kép, bà Trịnh Thị Lan dẫn ví dụ từ các doanh nghiệp tiên phong. Ở quy mô toàn cầu, Unilever đã nâng độ chính xác trong phân tích phản hồi khách hàng tại nhà máy Tinsukia, Ấn Độ lên 97% và tăng tỷ lệ giao hàng trực tiếp từ 8% năm 2018 lên 16% hiện tại, với mục tiêu đạt 25% vào năm 2026.

Tại Việt Nam, Vinamilk triển khai điện mặt trời công suất 72,55 MWp tại trụ sở chính, 13 trang trại và 10 nhà máy, giúp giảm gần 85.000 tấn CO₂, tương đương với việc trồng 4,6 triệu cây xanh. Viettel ứng dụng mô hình trạm viễn thông tiết kiệm năng lượng, giúp giảm 30% chi phí, tương đương khoảng 2–3 triệu USD mỗi năm.

Theo Viettel Solutions, muốn chuyển đổi kép thành công, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược tổng thể gồm 5 trụ cột: công nghệ, dữ liệu, vận hành, văn hóa tổ chức và định hướng xanh. Cốt lõi là đầu tư vào 5 công nghệ nền tảng gồm: AI, IoT, Blockchain, điện toán đám mây và Digital Twins. Đồng thời, cần tăng cường hợp tác công - tư, liên kết ngành, và chủ động hội nhập vào các hệ sinh thái đổi mới toàn cầu.

Chuyển đổi số - xanh không chỉ là xu thế, mà là đường sống cho doanh nghiệp Việt. Khi cánh cửa thương mại toàn cầu ngày càng phụ thuộc vào năng lực xanh hóa và minh bạch ESG, doanh nghiệp Việt buộc phải hành động ngay hôm nay nếu không muốn bị gạt khỏi cuộc chơi trong tương lai gần.

Vũ Hương

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn//quan-tri/doanh-nghiep-khong-xanh-nha-dau-tu-rut-von-1107173.html