Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh áp mức thuế đối ứng mới tại Nhà Trắng, ngày 2/4/2025. Ảnh: THX/TTXVN
Theo tờ Politico ngày 30/5, các tổ chức ngành hàng, từ xây dựng đến bán lẻ, đang kêu gọi Nhà Trắng từ bỏ cách tiếp cận thuế quan thiếu nhất quán và tập trung vào các thỏa thuận thương mại rõ ràng, giúp doanh nghiệp có cơ sở để hoạch định dài hạn. Động thái này diễn ra trong bối cảnh Tòa án liên bang hôm 29/5 đã đình chỉ hầu hết các mức thuế nhập khẩu mà ông Trump áp đặt, trước khi một tòa phúc thẩm ra quyết định tạm thời khôi phục lại các mức thuế này trong ngày 30/5, làm dấy lên lo ngại về sự hỗn loạn trong điều hành chính sách.
Ông Jake Colvin, Chủ tịch Hội đồng Ngoại thương Quốc gia - tổ chức đại diện cho các doanh nghiệp Mỹ trong thương mại toàn cầu - cho rằng: “Phán quyết của tòa án là một bước ngoặt và là cơ hội để chính quyền chuyển hướng sang các thỏa thuận thực chất”. Ông nhấn mạnh doanh nghiệp cần sự chắc chắn về chính sách thuế quan hiện tại và trong tương lai.
Tình hình trở nên đặc biệt nhạy cảm khi nền kinh tế Mỹ đang có dấu hiệu suy yếu. Hội đồng Hội nghị báo cáo niềm tin của các giám đốc điều hành trong quý II giảm mạnh nhất trong gần 50 năm. Cùng lúc, Bộ Thương mại Mỹ xác nhận nền kinh tế đã suy giảm trong quý I, trong khi chi tiêu tiêu dùng chững lại và lợi nhuận doanh nghiệp sụt giảm.
Chủ tịch Hiệp hội Xây dựng Quốc gia Buddy Hughes cho biết chính sách thuế linh hoạt của chính quyền đã tác động đến khả năng tiếp cận nhà ở. Ông Jonathan Gold, đại diện Liên đoàn Bán lẻ Quốc gia, kêu gọi giải quyết nhanh chóng các vướng mắc thuế quan để đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng.
Các chuyên gia lo ngại ông Trump có thể phản ứng tiêu cực trước những phán quyết bất lợi từ tòa án và phản ứng tiêu cực từ Phố Wall, nơi nhiều nhà đầu tư cho rằng ông có thể từ bỏ chương trình bảo hộ thương mại. Nếu Tổng thống tìm cách áp đặt lại thuế theo thẩm quyền pháp lý khác, điều này có thể khiến giới đầu tư rút lui và làm tăng nguy cơ suy thoái.
Ông Andrew Hollenhorst, Kinh tế trưởng Mỹ tại Citi, nhận định: “Điều này chỉ khiến môi trường chính sách vốn đã bất định trở nên bất định hơn nữa”. Các chuyên gia từ Goldman Sachs và BNP Paribas cho rằng ông Trump vẫn có thể áp mức thuế 15% trong tối đa 150 ngày hoặc áp dụng các biện pháp theo Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962, khiến doanh nghiệp phải đối mặt với mức thuế “dao động” khó lường.
Tuy nhiên, Nhà Trắng hiện chưa cho thấy dấu hiệu sẽ điều chỉnh. Các cố vấn thương mại cấp cao cho biết vẫn tiếp tục đàm phán với nhiều quốc gia và chuyển thông điệp tương tự tới các doanh nghiệp trong nước, tái khẳng định cam kết với chính sách thuế quan hiện tại. Ông Kevin Hassett, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia, tỏ ra lạc quan khi phát biểu: “Chúng ta đã có số liệu việc làm mạnh và đầu tư tăng vọt trong quý I. Tôi không nghĩ có nhiều điều bất ổn”.
Giới doanh nghiệp cho rằng chính không chỉ các biện pháp cụ thể, mà chính sự thay đổi liên tục về chính sách mới là nguyên nhân làm tăng chi phí và trì hoãn đầu tư. Quyết định tạm thời của Tòa án Thương mại Quốc tế càng làm gia tăng số kịch bản mà doanh nghiệp phải cân nhắc, từ việc tiếp tục theo dõi đàm phán với các chính phủ nước ngoài, đến việc chuẩn bị cho khả năng ông Trump chuyển sang sử dụng công cụ pháp lý khác.
Ông Gene Seroka, Giám đốc điều hành Cảng Los Angeles, cho biết ngay cả sau khi tòa tạm dừng thuế, các nhà nhập khẩu cũng không vội đưa hàng lên tàu vì vẫn e ngại tình hình có thể thay đổi bất ngờ. Trong khi đó, ông Pedro Casas Alatriste, Tổng giám đốc Phòng Thương mại Mỹ tại Mexico, cho rằng điều quan trọng nhất đối với doanh nghiệp là sự ổn định: “Khi luật chơi được xác định rõ, doanh nghiệp có thể ra quyết định. Điều họ lo ngại là những thay đổi bất ngờ trong chính sách”.
Hoàng Anh/Báo Tin tức và Dân tộc