Ngày 26/9, tại Hà Nội, Bộ Tài chính đã tổ chức Hội thảo phổ biến Nghị định số 242/2025/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý và sử dụng vốn ODA và vay ưu đãi nước ngoài (Nghị định 242).
Hội thảo phổ biến Nghị định 242 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc góp phần đảm bảo tính đồng bộ trong xây dựng và thực thi pháp luật về quản lý nợ công, đầu tư công và quản lý ngân sách nhà nước, đồng thời nâng cao hiệu quả huy động, quản lý, sử dụng nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài.
Đại diện Bộ Tài chính cho biết, Nghị định số 242 tập trung vào 3 nhóm giải pháp lớn, bao gồm: Đơn giản hóa thủ tục hành chính; Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và hoàn thiện cơ chế, tháo gỡ vướng mắc
Trong đó, với nội dung đơn giản hóa thủ tục hành chính, Nghị định 242 đã bãi bỏ nhiều quy định phê duyệt, thẩm định trung gian không cần thiết đối với dự án ODA, vay ưu đãi; Rút gọn thủ tục điều chỉnh văn kiện dự án, chỉ yêu cầu lấy ý kiến Bộ Tài chính trong trường hợp điều chỉnh làm tăng vốn lớn; Đơn giản hóa quy trình tiếp nhận khoản vay, giao kế hoạch vốn, sử dụng vốn dư, lựa chọn ngân hàng phục vụ; Giảm đáng kể các trường hợp phải điều chỉnh chủ trương đầu tư, giúp đẩy nhanh tiến độ dự án.
Về nội dung phân cấp, phân quyền, Bộ Tài chính cho biết, với các dự án ODA, sẽ tiến hành phân cấp, phân quyền mạnh mẽ từ khâu phê duyệt chủ trương đầu tư/thực hiện dự án, quyết định đầu tư, sử dụng vốn dư. Theo đó, quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án nhóm A và nhiều dự án trước đây thuộc thẩm quyền Thủ tướng Chính phủ sẽ được trao cho Bộ ngành, địa phương; cơ quan chủ quản được giao thẩm quyền tham gia phần lớn các dự án khu vực, trừ một số lĩnh vực đặc thù;
Nghị định có nội dung phân cấp cho cơ quan chủ quản quyết định việc sử dụng vốn dư và điều chỉnh dự án của doanh nghiệp nhà nước vay lại vốn ODA, vốn vay ưu đãi. Đồng thời đã hoàn thiện cơ chế, tháo gỡ vướng mắc thông qua các điều khoản làm rõ quy định về doanh nghiệp nhà nước sử dụng vốn vay ODA, vay ưu đãi, tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư công; Bổ sung quy định về xử lý tài sản, trang thiết bị do nhà tài trợ bàn giao, bảo đảm cơ sở pháp lý minh bạch; Bổ sung quy định phân cấp chi ngân sách cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tạo thuận lợi phát triển các lĩnh vực mới;
Đáng chú ý, Nghị định 242 đã cho phép thực hiện rút vốn trên môi trường điện tử, phù hợp xu thế chuyển đổi số và yêu cầu của nhà tài trợ.
Ông Hoàng Hải - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại (Bộ Tài chính) cho biết thêm, Nghị định có một điểm mới đã tháo gỡ rất nhiều cho các doanh nghiệp nhà nước. Đó là việc doanh nghiệp nhà nước có thể trực tiếp tiếp cận vốn vay ODA mà không cần phải thông qua cơ quan chủ quản. Theo ông Hải, trước đây, rất nhiều dự án ODA gặp vướng mắc do không xác định được cơ quan chủ quản của dự án sử dụng vốn vay ODA thì hiện tại, Nghị định 242 đã mở theo hướng các doanh nghiệp có thể trực tiếp tiếp cận vay ODA ưu đãi mà không cần phải báo cáo qua cơ quan chủ quản.
Nghị định này cũng có hướng mở cho cho các doanh nghiệp tư nhân tham gia vào các dự án vay vốn ODA. Theo đó, trường hợp các doanh nghiệp tư nhân được giao nhiệm vụ thực hiện dự án đầu tư công, có sử dụng vốn ODA và vay ưu đãi thì doanh nghiệp tư nhân được coi như một đơn vị sử dụng vốn ngân sách nhà nước và họ có quyền tiếp cận vốn ODA.
Hoàng Tú