VCCI dẫn chứng, theo Luật Doanh nghiệp, cá nhân chỉ cần sở hữu từ 25% vốn đã là chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp, không phân biệt có quyền điều hành hay không.
Chủ sở hữu hưởng lợi chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi phần vốn góp hoặc cổ phần nắm giữ, không chịu trách nhiệm vô hạn với nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp. Nhiều trường hợp, chủ sở hữu hưởng lợi không trực tiếp điều hành, ra quyết định về hoạt động của doanh nghiệp.
Trong khi đó, mục đích của quy định tạm hoãn xuất cảnh là nhằm gây áp lực với người trực tiếp sở hữu, điều hành doanh nghiệp để truy thu thuế. Khi đó, việc tạm hoãn xuất cảnh với chủ sở hữu hưởng lợi là quá rộng, ảnh hưởng đến quyền tự do đi lại của các chủ thể này, đặc biệt với các chủ thể không trực tiếp điều hành doanh nghiệp.
Điều này cũng tiềm ẩn nguy cơ làm giảm sức hấp dẫn của môi trường đầu tư, nhất là với nhà đầu tư nước ngoài, khi họ có thể bị hạn chế xuất cảnh chỉ vì doanh nghiệp góp vốn chưa nộp thuế.
VCCI đề nghị không hoãn xuất cảnh với chủ sở hữu hưởng lợi khi doanh nghiệp nợ thuế.
Hiện, ngành thuế có rất nhiều biện pháp cưỡng chế thuế như trích tiền từ tài khoản ngân hàng, không cho phép sử dụng hóa đơn, kê biên và đấu giá tài sản… Theo đó, VCCI cho rằng, biện pháp tạm hoãn xuất cảnh chỉ nên áp dụng đặc thù và đúng đối tượng; đề nghị cơ quan soạn thảo bỏ quy định này.
Về việc thực hiện nghĩa vụ thuế sau khi giải thể , dự thảo quy định thời hạn nộp hồ sơ khai thuế là sau 45 ngày kể từ ngày xảy ra sự kiện. Thực tế, các doanh nghiệp sẽ nộp các báo cáo quyết toán thuế trong thời gian trên.
Tuy nhiên, theo VCCI, sau ngày xảy ra sự kiện giải thể, phá sản, doanh nghiệp vẫn phải duy trì tình trạng hoạt động tối thiểu để hoàn thành các nghĩa vụ với cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thuế. Việc này phát sinh chi phí, tương ứng với đó là hóa đơn và thuế đầu vào. Pháp luật hiện hành chưa có cơ chế pháp lý để xử lý với tình huống này. Đại diện cộng doanh nghiệp đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định xử lý tình huống này.
VCCI còn chỉ ra khoảng trống pháp lý khi dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân, Luật Quản lý thuế đang sửa đổi dường như không có quy định về trách nhiệm khấu trừ thuế thu nhập cá nhân của tổ chức chi trả thu nhập. Điều này dẫn đến nguy cơ về một khoảng trống pháp luật có thể xảy ra. Cơ quan soạn thảo cần cân nhắc, làm việc với Cục Quản lý, giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí (bộ Tài chính) để thống nhất sắp xếp nội dung phù hợp vào các dự thảo.
Bên cạnh đó, dự thảo quy định về ấn định thuế, nhưng chưa có quy định cụ thể về căn cứ ấn định thuế, phương pháp ấn định thuế; đồng thời chưa quy định rõ về quyền của người nộp thuế trong trường hợp bị ấn định thuế. Theo VCCI, người nộp thuế là đối tượng bị ấn định nên cần được giải thích về các cơ sở, căn cứ ấn định thuế. Điều này giúp tạo ra công bằng cũng như đảm bảo các quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp.
“Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung cơ chế để cơ quan quản lý thuế công khai (hoặc người nộp thuế có quyền yêu cầu cơ quan thuế cung cấp, giải thích) nguồn dữ liệu tham chiếu và các tiêu chí lựa chọn nguồn dữ liệu làm cơ sở và căn cứ để ấn định thuế cho người nộp thuế được biết”, VCCI kiến nghị.
Việt Linh