Doanh nghiệp phải trả cái giá không rẻ cho giấc mơ tài chính xanh

3 giờ trướcBài gốc

Nhiều chi phí ẩn

Những năm gần đây, ESG đã không còn là một thuật ngữ xa lạ, mà trở thành chiến lược sống còn của các tập đoàn lớn. Việt Nam với cam kết Net Zero đầy tham vọng vào năm 2050 cũng không đứng ngoài cuộc chơi.

Dòng vốn xanh, được ví như mạch máu cho công cuộc chuyển đổi này đang là đích ngắm của cả nền kinh tế. Tham vọng là thế, nhưng con đường chạm tới tài chính xanh tại nhiều doanh nghiệp lại chẳng hề dễ dàng.

Ông Phạm Anh Duy, Trưởng phòng cấp cao tại PwC Việt Nam cho hay, nhu cầu vốn với lĩnh vực năng lượng tái tạo trong 4-5 năm tới có thể lên đến 70 tỷ USD. Một con số khổng lồ, mà theo ông khoảng 70-80% trong đó phải đến từ vốn vay.

Nhu cầu là rất lớn, nhưng thách thức còn lớn hơn. Ngay cả một "người khổng lồ" như Petrolimex cũng cảm nhận rõ sức nặng của cuộc chuyển đổi xanh.

Ông Trần Tuấn Linh, Thành viên HĐQT Petrolimex chia sẻ: "Bản thân chúng tôi và cả những tập đoàn năng lượng hàng đầu thế giới như BP, ExxonMobil cũng đã phải giảm quy mô đầu tư vào năng lượng mới. Kỳ vọng thì quá lớn, trong khi lợi nhuận thu về thì rất ít, chi phí ban đầu lại cao và thời gian thu hồi vốn rất lâu".

Theo ông Linh, "cái giá" của màu xanh không chỉ nằm ở những tấm pin mặt trời, hay tua-bin gió, mà còn ở rất nhiều chi phí ẩn mà doanh nghiệp phải tính toán.

Ông Trần Tuấn Linh, Thành viên HĐQT Petrolimex. Ảnh: DN

Bà Hoàng Việt Phương, Tổng giám đốc S&I Ratings thẳng thắn chỉ ra, đó là chi phí tuân thủ: "Để tiếp cận nguồn vốn xanh, doanh nghiệp không chỉ đầu tư công nghệ, mà còn phải xây dựng cả một khung tiêu chuẩn, theo dõi, báo cáo và có một bên thứ ba độc lập vào xác nhận. Toàn bộ quá trình đó đều phát sinh chi phí".

Điều này tạo ra một nghịch lý, tài chính xanh có thể 'rẻ' hơn trên giấy tờ, nhưng cái giá để chạm tay vào nó lại không rẻ. Đại diện Petrolimex cho hay, sự chênh lệch về lãi suất hỗ trợ doanh nghiệp không phải là quá lớn, tuy nhiên, đòi hỏi về những tiêu chí đặt ra lại rất ngặt nghèo.

Bà Phương cũng đồng tình, cho rằng khi cộng dồn các chi phí tuân thủ, đôi khi chi phí huy động vốn từ tài chính xanh cũng tương tự, thậm chí cao hơn nguồn vốn thông thường trong giai đoạn đầu. Điều này lý giải tại sao, nhiều doanh nghiệp dù hiểu rõ xu thế, vẫn còn ngần ngại trước cánh cửa tài chính xanh.

Giải bài toán tài chính xanh

Để giải bài toán này, đại diện PwC cho rằng, một trong những giải pháp đầu tiên là doanh nghiệp có thể đa dạng nguồn vốn. Cụ thể là vốn trong nước với lãi suất khoảng 8-10% và vốn quốc tế với lãi suất hấp dẫn hơn, chỉ từ 3-5%.

"Vốn ngoại rẻ hơn, nhưng khó tính hơn", ông Duy nói. "Họ đòi hỏi những tiêu chuẩn rất cao về minh bạch và tuân thủ".

Đây chính là lúc vai trò của một khung pháp lý rõ ràng trở nên quan trọng. Bà Hoàng Việt Phương nhấn mạnh về sự ra đời cần thiết của một danh mục "phân loại xanh" đầu tiên tại Việt Nam.

Bà Hoàng Việt Phương, Tổng giám đốc S&I Ratings. Ảnh: DN

"Đây là một bước tiến cực kỳ quan trọng. Nó tạo ra một ngôn ngữ chung, một định nghĩa rõ ràng cho cả bên đi vay và bên cho vay về việc thế nào là một dự án 'xanh' thực sự", bà Phương khẳng định.

Tuy nhiên, một danh mục là chưa đủ. Lãnh đạo S&I Ratings tin rằng, cần có cả một hệ sinh thái hỗ trợ, từ hướng dẫn về quy trình vay, cơ chế báo cáo và đặc biệt là vai trò của các đơn vị xếp hạng tín nhiệm.

"Một kết quả xếp hạng tín nhiệm tốt, có tích hợp yếu tố ESG, chính là tấm vé thông hành uy tín, khẳng định doanh nghiệp đang tuân thủ đúng những gì họ cam kết. S&I Ratings cũng đang trong quá trình chuẩn bị để cung cấp dịch vụ xác nhận độc lập này, đóng vai trò là một bên thứ ba khách quan", bà Phương nói.

Cuối cùng, không thể thiếu vai trò kiến tạo của Chính phủ. Các chuyên gia cho rằng, cần thêm những ưu đãi hấp dẫn hơn cho doanh nghiệp, có thể là hỗ trợ lãi suất, ưu đãi về thuế, hay giảm chi phí niêm yết trái phiếu xanh.

Tất nhiên, xanh hóa nền kinh tế là một hành trình bền bỉ. Như nhận định của đại diện Petrolimex, đây là xu thế toàn cầu mà Việt Nam không thể nằm ngoài, nhưng sẽ phải đi từng bước một, từ giảm phát thải cho tới nghiên cứu các sản phẩm năng lượng mới.

Việt Hưng

Nguồn Nhà Quản Trị : https://theleader.vn/doanh-nghiep-phai-tra-cai-gia-khong-re-cho-giac-mo-tai-chinh-xanh-d41913.html