Doanh nghiệp phát hành trái phiếu phải chịu trách nhiệm đối với tranh chấp, khiếu nại

4 giờ trướcBài gốc

Báo cáo của Bộ Tài chính thể hiện, từ thời điểm Nghị định số 153/2020/NĐ-CP của Chính phủ (Nghị định153) có hiệu lực thi hành (ngày 1/1/2021) đến hết năm 2024, giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) riêng lẻ có quy mô tương đương khoảng 1,68 triệu tỷ đồng. Tính đến hết tháng 6/2025, thị trường TPDN riêng lẻ đạt 9,8% GDP năm 2024 (khoảng 1,13 triệu tỷ đồng). Trong 10 tháng đầu năm 2025, giá trị TPDN phát hành riêng lẻ đạt 441,7 nghìn tỷ đồng, gấp 1,39 lần so với cùng kỳ năm 2024, trong đó tổ chức tín dụng chiếm 66,3% khối lượng phát hành, doanh nghiệp bất động sản chiếm 26,1%, các doanh nghiệp trong lĩnh vực còn lại chiếm 7,6%...

Tuy nhiên, qua 5 năm triển khai thi hành Nghị định 153 cho thấy, các nghị định hiện hành về chào bán, giao dịch TPDN riêng lẻ chưa có quy định riêng, cụ thể về nguyên tắc và cơ chế giải quyết tranh chấp, bồi thường thiệt hại trong quá trình thực hiện quyền, nghĩa vụ của các chủ thể tham gia thị trường. Khi phát sinh tranh chấp liên quan đến TPDN riêng lẻ, một số tổ chức, cá nhân còn gặp khó khăn trong việc xác định cơ chế và cơ quan có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật, dẫn đến việc xử lý tranh chấp thiếu thống nhất và chưa phù hợp với tính chất của quan hệ dân sự, đầu tư trên thị trường TPDN.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi, Nghị định 153 đã quy định trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức có liên quan trong hoạt động chào bán TPDN riêng lẻ như các bộ, ngành, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở giao dịch chứng khoán nhưng chưa phân định rõ trách nhiệm quản lý, giám sát đối với nhóm các công ty đại chúng, các công ty không phải công ty đại chúng, tổ chức tín dụng (là các đối tượng được quản lý tại các Luật khác nhau như Luật Chứng khoán, Luật Doanh nghiệp, Luật Các tổ chức tín dụng); chưa quy định phân cấp cho chính quyền địa phương (UBND cấp tỉnh) trong thực hiện quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp có phát hành trái phiếu trong phạm vi quản lý tại địa phương.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho rằng, cần điều chỉnh Nghị định theo hướng vừa đảm bảo nguyên tắc tự phát hành, tự chịu trách nhiệm của doanh nghiệp phát hành, vừa phân định rõ hơn vai trò, trách nhiệm, quyền hạn của các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan theo đối tượng quản lý, cũng như phù hợp với mô hình tổ chức bộ máy chính quyền hiện nay theo hướng phân cấp, phân quyền, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm cho các cơ quan quản lý các tỉnh, thành phố để quản lý đối với doanh nghiệp ngay tại các địa phương. Do đó, mới đây Bộ Tài chính đã có Tờ trình về việc ban hành Nghị định của Chính phủ quy định về chào bán, giao dịch TPDN riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán TPDN ra thị trường quốc tế gửi tới Chính phủ và Bộ Tư pháp.

Về phía Bộ Tư pháp, sau khi thẩm định tài liệu đã đánh giá, Tờ trình của Bộ Tài chính có nhiều điểm mới, trong đó có: Quy định nhà đầu tư tham gia mua, giao dịch, chuyển nhượng TPDN riêng lẻ (Điều 9) đề cập tới nguyên tắc phát hành trái phiếu: sửa đổi, bổ sung một số quy định làm rõ hơn trách nhiệm của tổ chức phát hành. Theo đó, doanh nghiệp ngoài việc phải tuân thủ theo nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm về hiệu quả sử dụng vốn và đảm bảo khả năng trả nợ thì còn phải đảm bảo nguyên tắc doanh nghiệp phát hành phải chịu trách nhiệm đối với mọi tranh chấp, khiếu nại liên quan đến việc phát hành, sử dụng vốn, trả nợ gốc, lãi trái phiếu.

Về phương án phát hành, doanh nghiệp phải nêu chi tiết các thông tin về dự án đầu tư; khoản nợ được cơ cấu. Trường hợp chưa đến thời điểm giải ngân theo tiến độ, doanh nghiệp chỉ được sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán trong thời gian tạm thời nhàn rỗi để gửi tiền có kỳ hạn hoặc mua chứng chỉ tiền gửi tại ngân hàng thương mại hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài; khi đến thời điểm giải ngân theo tiến độ, doanh nghiệp phải đảm bảo sử dụng vốn đúng mục đích phát hành tại phương án phát hành và nội dung công bố thông tin cho nhà đầu tư. Quy định này nhằm đảm bảo nguồn tiền thu được từ đợt chào bán được sử dụng đúng mục đích, hạn chế rủi ro cho nhà đầu tư. Doanh nghiệp phải nêu rõ, chi tiết kế hoạch sử dụng nguồn vốn và phương thức thanh toán lãi, gốc trái phiếu.

Về giá trị phát hành, dự thảo quy định rõ doanh nghiệp quyết định giá trị phát hành đối với từng đợt chào bán căn cứ vào mục đích, nhu cầu sử dụng vốn, phù hợp với quy định pháp luật; đối với mục đích đầu tư dự án, giá trị phát hành phải căn cứ tổng mức đầu tư được cấp có thẩm quyền phê duyệt... Quy định này nhằm hạn chế tình trạng doanh nghiệp phát hành giá trị lớn hơn giá trị khoản nợ hay tổng mức đầu tư của dự án, không sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán TPDN đúng mục đích phát hành.

Khắc Hạnh - Trần Việt

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/doanh-nghiep-phat-hanh-trai-phieu-phai-chiu-trach-nhiem-doi-voi-tranh-chap-khieu-nai.html