Doanh nghiệp thép lo ngành thép mạ bị tổn thương

9 giờ trướcBài gốc

Theo VSA, từ khi biện pháp chống bán phá giá với thép mạ (vụ AD02) hết hiệu lực vào tháng 5.2022, thép mạ Trung Quốc đã tràn vào Việt Nam một cách ồ ạt, chiếm 64 - 67% tổng lượng thép nhập khẩu trong thời kỳ 2022-2023. Tình trạng này không có dấu hiệu dừng lại mà còn gia tăng, gây áp lực nặng nề lên ngành sản xuất thép trong nước.

Ngày 21.2.2025, Bộ Công Thương ban hành quyết định số 460/QĐ-BCT, áp thuế chống bán phá giá tạm thời đối với thép cuộn cán nóng từ Ấn Độ và Trung Quốc (vụ AD20), dựa trên đơn khởi kiện của Tập đoàn Hòa Phát và Formosa.

Tuy nhiên, trong khi thép cuộn cán nóng nguyên liệu chính để sản xuất thép mạ được bảo vệ thì thép mạ nhập khẩu (vụ AD19) vẫn chưa có biện pháp cụ thể, dù đã được 5 doanh nghiệp ngành thép tôn mạ khởi kiện từ cuối năm trước. Việc áp thuế tạm thời với thép cuộn cán nóng (AD20) trước khi có kết luận chính thức cho thép mạ (AD19) đã tạo ra bất lợi lớn cho doanh nghiệp sản xuất thép mạ trong nước.

Ảnh minh họa

Sự thiếu đồng bộ này là giá thép cuộn cán nóng tăng cao do thuế tạm thời, kéo theo chi phí sản xuất thép mạ nội địa leo thang. Trong khi đó, thép mạ nhập khẩu giá rẻ vẫn tự do chiếm lĩnh thị trường, đặt doanh nghiệp Việt Nam vào tình thế "tiến thoái lưỡng nan" vừa phải gánh chi phí nguyên liệu đắt đỏ, vừa đối mặt với cạnh tranh khốc liệt từ hàng ngoại.

Hiệp hội Thép Việt Nam cảnh báo, nếu tình trạng này kéo dài, không chỉ ngành thép mạ bị tổn thương mà toàn bộ chuỗi giá trị ngành thép nội địa cũng sẽ bị kéo lùi nghiêm trọng.

Theo văn bản, Hiệp hội Thép Việt Nam đề nghị Bộ Công Thương xem xét và có giải pháp giải quyết vụ việc AD19 nhằm đảm bảo công bằng trong cạnh tranh, bảo vệ quyền hợp với của các doanh nghiệp sản xuất thép mạ trong nước.

Trước đó, ngày 21.2.2025, Bộ Công Thương quyết định áp thuế chống bán phá giá tạm thời đối với thép cán nóng (HRC) nhập khẩu từ Trung Quốc, với mức thuế dao động 19,38 - 27,83%.

Theo quyết định này, hàng hóa bị điều tra từ Trung Quốc sẽ chịu mức thuế 19,38 - 27,83%, có hiệu lực sau 15 ngày kể từ khi ban hành và áp dụng trong vòng 120 ngày.

Sau khi áp thuế chống bán phá giá tạm thời, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục làm việc với các bên liên quan để thu thập, xác minh thông tin. Việc áp dụng thuế chống bán phá giá tạm thời được xem là biện pháp cần thiết để bảo vệ ngành thép nội địa, trước áp lực cạnh tranh từ thép nhập khẩu giá rẻ.

Theo các chuyên gia của chứng khoán MBS, việc quyết định áp thuế chống bán phá giá tạm thời đối với thép Trung Quốc nhập khẩu với mức thuế 19 - 28% có yếu tố quyết định trong việc giành lại thị phần của các doanh nghiệp trong nước trong bối cảnh thị trường nội địa đang bị cạnh tranh gay gắt.

Trong năm 2024, HRC nhập khẩu chiếm khoảng 67% sản lượng tiêu thụ trong nước trong đó 75% đến từ Trung Quốc. Nhu cầu thép tại Trung Quốc đang ở mức yếu nhất trong 5 năm gần đây dẫn tới các doanh nghiệp nước này tăng cường xuất khẩu nhằm duy trì sản xuất. Do đó, sản lượng nhập khẩu thép HRC tăng 35% so với cùng kỳ, đạt mức 10,1 triệu tấn, trong khi đó sản lượng đến từ các doanh nghiệp nội địa khoảng 4,8 triệu tấn (giảm 3% so với cùng kỳ).

Thép nhập khẩu tăng mạnh vào Việt Nam trong bối cảnh mức độ chênh lệch giá giữa Việt Nam và Trung Quốc đang ở mức cao. Mức chênh lệch trong năm 2024 đã tăng lên mức 110 USD/tấn (tăng 30% so với cùng kỳ), do đó các doanh nghiệp sản xuất tôn mạ Việt Nam ưu tiên sử dụng thép Trung Quốc thay vì HRC nội địa.

Do nguồn cung tăng mạnh, giá HRC trong năm giảm khoảng 11% so với cùng kỳ về mức 530 USD/tấn. Giá bán HRC nội địa dự kiến có thể phục hồi từ quý 2/2025 lên mức trung bình 590/634 USD/tấn.

Với mức thuế đối với đa số các doanh nghiệp Trung Quốc ở mức 28%, MBS dự báo mức chênh lệch giữa thép Việt Nam và Trung Quốc có thể giảm xuống mức 45 - 50 USD/tấn (chưa bao gồm các chi phí như vận tải, lưu kho).

Với mức chênh lệch mới, các DN tôn mạ có thể sử dụng HRC nội địa thay vì nhập khẩu do lợi thế chi phí vận chuyển cũng như thời gian giao hàng. Nhờ đó, thị phần của HRC nội địa có thể tăng lên mức 60% trong thời kỳ 2025-2026 (so với khoảng 32% của năm 2024).

Ngoài ra, nhu cầu tiêu thụ HRC được dự báo tăng trưởng 10% so với cùng kỳ 2025-2026 lên mức 16,3/17,9 triệu tấn với động lực tăng trưởng đến từ tiêu thụ ngành tôn mạ cũng như các ngành sản xuất khác như sản xuất ô tô, và kể từ sau năm 2026 nhu cầu dự kiến tăng mạnh mẽ nhờ các dự án giao thông, như đường sắt cao tốc Bắc - Nam. Với 2 yếu tố then chốt đến từ áp lực giảm giá của thép Trung Quốc hạ nhiệt cũng như nhu cầu tăng mạnh mẽ, giá thép HRC nội địa theo dự báo sẽ phục hồi kể từ tháng 2.2025 và đạt mức 590 - 634 USD/tấn (tăng 8 - 9% so với cùng kỳ).

Lam Thanh

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/doanh-nghiep-thep-lo-nganh-thep-ma-bi-ton-thuong-229852.html