Doanh nghiệp trăn trở tìm đường đưa thương hiệu Việt vươn ra thế giới

4 giờ trướcBài gốc

Chiều nay (15/9), trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 diễn ra phiên đối thoại chuyên đề "Mài sắc các mũi nhọn chiến lược – Vươn tầm quốc tế".

Diễn đàn do Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam chủ trì tổ chức, phối hợp cùng Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, dưới sự chỉ đạo của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam.

Tinh thần “đồng kiến tạo”

Phát biểu đề dẫn phiên chuyên đề, ông Mai Hữu Tín - Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam khóa IV, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc U&I Group, trưởng phiên đối thoại khẳng định, trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và mạnh mẽ hơn bao giờ hết, việc “mài sắc mũi nhọn chiến lược” để vươn tầm quốc tế là nhiệm vụ mang tính chiến lược cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.

Phiên đối thoại chuyên đề "Mài sắc các mũi nhọn chiến lược – Vươn tầm quốc tế". Ảnh: Trọng Quân

Các doanh nghiệp tham gia vào phiên đối thoại này đều là những cái tên dẫn dắt ngành trong phân khúc, chia sẻ bài học tạo ra thành công của họ, và truyền cảm hứng cho các doanh nghiệp khác làm được như họ, tạo thêm sức mạnh chung cho thương hiệu Việt Nam.

TS. Lê Duy Bình - Giám đốc Economica Vietnam nhấn mạnh yêu cầu, giai đoạn tới doanh nghiệp tư nhân phải tiên phong thay đổi mô hình xuất khẩu trong quá trình “go global” (đi ra thế giới).

Xuất nhập khẩu từ lâu là động lực tăng trưởng kinh tế, đóng góp 19% GDP năm 2024 với kim ngạch 404,9 tỷ USD, tạo việc làm cho 12,5 triệu lao động. Hoạt động này còn góp phần nâng giá trị thương hiệu quốc gia, đưa Việt Nam đứng thứ 32 toàn cầu.

Tuy vậy, xuất khẩu vẫn chủ yếu dựa vào mở rộng quy mô, giá trị gia tăng thấp, tỷ lệ nội địa hóa hạn chế, phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu nhập khẩu. Doanh nghiệp FDI chiếm tới 71,7% kim ngạch xuất khẩu năm 2024, trong khi doanh nghiệp trong nước còn yếu thế. Việt Nam cũng đối mặt với nhiều rào cản thương mại và tiêu chuẩn quốc tế khắt khe.

TS. Lê Duy Bình - Giám đốc Economica Vietnam. Ảnh: Trọng Quân

Theo TS Lê Duy Bình, để xuất khẩu trở thành động lực bền vững, doanh nghiệp Việt cần đổi mới tư duy, coi trọng giá trị và thương hiệu thay vì chỉ dựa vào chi phí thấp, mở rộng thị trường đi đôi với nâng cao chất lượng và vị thế quốc gia. “Cần coi trọng giá trị thay vì số lượng, coi trọng thương hiệu thay vì chỉ dựa vào lợi thế chi phí thấp. Chỉ khi đó, xuất khẩu mới thực sự trở thành động lực tăng trưởng bền vững, đóng góp vào mục tiêu nâng cao vị thế quốc gia và hội nhập quốc tế sâu rộng”, ông Bình nhấn mạnh.

Để việc nâng cao năng lực doanh nghiệp Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu, ông Đỗ Trí Tuấn - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Đại Dũng đề xuất tinh thần “đồng kiến tạo” - hợp tác chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp tư nhân và cộng đồng quốc tế, nhằm xây dựng hệ sinh thái bền vững cho ngành gia công kết cấu thép và cơ khí chế tạo.

Theo ông Dũng, ngành gia công kết cấu thép và cơ khí chế tạo Việt Nam đã đạt những thành tựu đáng kể, hỗ trợ mạnh mẽ cho các dự án hạ tầng nội địa và xuất khẩu sang hơn 60 quốc gia. Tuy nhiên, khi nhìn ra thị trường quốc tế, chúng ta vẫn đối mặt với nhiều điểm nghẽn, khiến khả năng tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt trong hạ tầng, năng lượng và xây dựng bị hạn chế.

Doanh nghiệp Việt chủ yếu ở vai trò gia công, chưa vươn lên thành nhà thầu chính trong các dự án lớn, do năng lực công nghệ hạn chế, thiếu chứng chỉ quốc tế, chi phí logistics cao, phụ thuộc nguyên liệu nhập khẩu và thiếu thương hiệu quốc gia….

Giải pháp theo tinh thần “đồng kiến tạo” được ông Dũng đề xuất tập trung vào 4 hướng lớn. Trước hết, cần xây dựng chiến lược phát triển ngành kết cấu thép đến năm 2050, đi kèm chính sách tín dụng xanh, ưu đãi thuế và cơ chế để doanh nghiệp trong nước trực tiếp tham gia các dự án trọng điểm, thay vì chỉ phụ thuộc tổng thầu nước ngoài; đồng thời thành lập Hội đồng Tư vấn ngành cơ khí – kết cấu thép quốc gia để cùng hoạch định chính sách.

Song song đó, các doanh nghiệp cần liên minh để chia sẻ năng lực, cùng chào thầu dự án quốc tế và hợp tác sâu với các tổng thầu hàng đầu thế giới. Về hạ tầng, cần đầu tư cảng chuyên dụng, trung tâm logistics, hình thành các trung tâm xuất khẩu kết cấu thép, thí điểm logistics xanh và số hóa nhằm giảm chi phí. Cuối cùng, đẩy mạnh nghiên cứu – phát triển thép xanh, công nghệ sơn phủ, vật liệu mới… để nâng cao năng suất và sức cạnh tranh.

Doanh nghiệp Việt đủ sức, "ông lớn" cam kết tiên phong

Ông Nguyễn Chánh Phương - Phó Chủ tịch Tập đoàn AA Corporation cho biết, doanh nghiệp hiện đã có mặt tại 40 quốc gia. Bài học lớn nhất sau gần 30 năm vươn ra thế giới là: “Thế giới không đáng sợ như ta nghĩ. Doanh nghiệp Việt đủ sức đáp ứng những yêu cầu khắt khe nhất”.Từ dự án quốc tế đầu tiên năm 1996 chỉ là “đi ké” đối tác nước ngoài, đến nay doanh nghiệp đã sở hữu chính công ty đó cùng 10 công ty con ở 4 quốc gia.

Theo ông Phương, sản phẩm gỗ Việt đã hiện diện tại 170 thị trường, dự kiến đạt 20 tỷ USD xuất khẩu gỗ năm 2025, trong đó hơn 60% là hàng tinh chế, nội thất cao cấp. Tuy nhiên, khối FDI vẫn chiếm gần 50% kim ngạch xuất khẩu, cho thấy thách thức còn lớn.

Lãnh đạo các doanh nghiệp tham gia vào phiên đối thoại.

Ông Phương cũng đưa ra một số kiến nghị để ngành gỗ Việt vươn xa hơn. Theo ông, Chính phủ nên có thêm hỗ trợ cho các hội chợ xúc tiến quốc gia, giúp doanh nghiệp quảng bá thương hiệu hiệu quả hơn. Các cơ quan thương vụ, đại sứ quán cần trở thành cầu nối thiết thực, đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc cung cấp thông tin và tháo gỡ khó khăn.

Bà Trần Phương Nga - Tổng giám đốc Tập đoàn Thiên Long, đặt khát vọng đưa “Vietnam Stationery” (ngành văn phòng phẩm Việt Nam) trở thành biểu tượng mới, từ thị trường nội địa 1 tỉ USD vươn ra quốc tế, tiến tới trung tâm sản xuất và xuất khẩu văn phòng phẩm xanh của Đông Nam Á, lan tỏa tinh thần hiếu học và tri thức Việt ra toàn cầu.

Theo bà Nga, ngành văn phòng phẩm Việt Nam có lợi thế đặc biệt khi gắn với nhu cầu của 25 triệu học sinh, sinh viên và mang ý nghĩa văn hóa – giáo dục. Tuy nhiên, hàng nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc và sản phẩm cao cấp từ Nhật, Hàn, Đức đang tạo áp lực cạnh tranh lớn.

Nếu được đồng kiến tạo bởi Nhà nước – doanh nghiệp – cộng đồng, ngành này hoàn toàn có thể từ một lĩnh vực phụ trợ trở thành ngành mũi nhọn văn hóa – giáo dục, góp phần khẳng định vị thế quốc gia.Thiên Long cam kết tiên phong trong R&D (nghiên cứu và phát triển), sản xuất xanh, mở rộng chuỗi cung ứng quốc tế và kết nối các doanh nghiệp trong ngành để xây dựng thương hiệu chung.

Từ những đề xuất, kiến nghị từ doanh nghiệp, Thứ trưởng Bộ Công thương - ông Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh, giá trị lớn nhất của diễn đàn chính là không khí trao đổi trực tiếp, đặc biệt từ các doanh nhân trẻ, giúp các vấn đề trở nên thiết thực và sinh động hơn.

“Chính phủ và Bộ Công thương đang quyết liệt tháo gỡ khó khăn, xây dựng cơ chế chính sách mới, lấy doanh nghiệp làm trung tâm và chủ thể phát triển. Doanh nghiệp nội địa có năng lực sẽ được tạo điều kiện tối đa”, ông Long khẳng định.

Về hợp tác quốc tế, hiện Việt Nam có hệ thống thương vụ, trung tâm xúc tiến ở nước ngoài. Bộ Công thương sẵn sàng phối hợp với doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, để tăng cường kết nối, mở rộng thị trường. Ông Long cũng đề xuất Hội Doanh nhân trẻ nghiên cứu cơ chế phối hợp trực tiếp với Bộ, thông qua các biên bản hợp tác, để đồng hành thường xuyên và hiệu quả hơn.

Việt Linh

Ảnh: Trọng Quân

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/doanh-nghiep-tran-tro-tim-duong-dua-thuong-hieu-viet-vuon-ra-the-gioi-post1778423.tpo