Doanh nghiệp vận tải bối rối với quy định giờ lái xe

8 giờ trướcBài gốc

Hai văn bản pháp luật này ra đời nhằm mục đích bảo đảm an toàn giao thông cũng như tính mạng và tài sản của người dân. Tuy nhiên, việc quy định số giờ lái xe có phần thiếu linh hoạt cộng với mức phạt cao đang gây ra một số lo lắng cho các doanh nghiệp vận tải.

Quy định thiếu linh hoạt và chưa hợp lý

Quy định thời gian lái xe tối đa trong ngày, trong tuần, thời gian lái xe liên tục đối với lái xe vận tải hàng hóa và hành khách là quy định bắt buộc ở hầu hết các quốc gia nhằm bảo vệ sức khỏe, an toàn tính mạng người lái xe, góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông. Các quy định pháp luật trước đây cũng đã đề cập đến thời gian lái xe của lái xe vận tải hàng hóa và hành khách, tuy nhiên vì các chế tài chưa đủ tính răn đe nên nhiều doanh nghiệp vận tải phớt lờ quy định này để tiết kiệm chi phí, buộc lái xe phải làm việc quá sức dẫn đến nhiều tai nạn giao thông đáng tiếc.

Quy định lái xe tối đa 10 giờ mỗi ngày, 48 giờ mỗi tuần và không quá 4 giờ liên tục đối với lái xe tải chủ yếu căn cứ vào quy định thời gian làm việc của người lao động theo Bộ luật Lao động. Tuy nhiên, lái xe là công việc đặc thù, nếu quy định thời gian cứng nhắc sẽ có tác động rất lớn đến các doanh nghiệp vận tải, đặc biệt là vận tải hàng hóa.

Trước hết doanh nghiệp vận tải hàng hóa sẽ bị ảnh hưởng rất lớn về tiến độ giao hàng. Trước đây lái xe có thể điều khiển phương tiện nhiều hơn 4 giờ liên tục để kịp giao hàng theo tiến độ thì nay phải nghỉ 15 phút theo quy định, nếu vi phạm sẽ đối diện với mức phạt không nhỏ từ cơ quan chức năng ngoài mức phạt giao hàng chậm từ khách hàng.

Mặt khác điều kiện hạ tầng giao thông ở Việt Nam còn nhiều hạn chế, người lái xe khó có thể tìm được chỗ dừng nghỉ trên các tuyến cao tốc, các khu đô thị nên rất dễ vi phạm quy định lái xe 4 giờ liên tục. Để chấp hành nghiêm quy định mới, các doanh nghiệp vận tải không có cách nào khác là phải bố trí thêm lái xe trong mỗi chuyến hành trình, dẫn đến sẽ phát sinh chi phí, hậu quả là chi phí vận tải nói riêng và chi phí logistics nói chung sẽ tăng lên.

Quy định thời gian lái xe trong ngày, trong tuần và thời gian lái xe liên tục một cách linh hoạt sẽ vừa bảo đảm an toàn giao thông, vừa giúp lái xe, doanh nghiệp vận tải giải quyết được những vấn đề ngoại lệ: tắc đường, không có vị trí đậu đỗ trên cao tốc, trong khu dân cư... Ảnh: TL

Thông tư 05/2024/TT-BGTVT quy định thời gian lái xe không quá 10 giờ một ngày được tính từ mốc 0 giờ đến 24 giờ cũng là điều bất hợp lý vì theo cách tính này, lái xe có thể lái vượt quá 10 giờ quy định trong vòng 24 giờ liên tục nếu lái xe điều khiển phương tiện dưới 10 giờ trong ngày hôm trước, sau đó nghỉ ngơi chờ qua 0 giờ tiếp tục lái thêm dưới 10 giờ nữa thì tổng số giờ lái xe dù vượt quá quy định, gây mất an toàn nhưng lại được tính cho 2 ngày nên vẫn không bị xem là vi phạm.

Việc quy định số giờ lái xe không quá 48 giờ/tuần mà không cho phép bù trừ giữa các tuần với nhau cũng gây khó khăn cho người lái xe và doanh nghiệp bởi vì có tuần doanh nghiệp và lái xe cần thời gian dài hơn 48 giờ nhưng cũng có tuần lái xe và doanh nghiệp không có đơn hàng vận chuyển.

Đặc biệt các quy định nêu ở Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ cũng như Nghị định 168/2024/NĐ-CP, Thông tư 05/2024/TT-BGTVT không nêu ra các ngoại lệ hoặc trường hợp đặc biệt để doanh nghiệp vận tải và lái xe có thể linh hoạt vận dụng nhằm giảm vi phạm, giảm chi phí vận tải cho doanh nghiệp.

Giữ nghiêm kỷ cương đi đôi với hài hòa lợi ích

Việc ban hành Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ mới và các văn bản dưới luật đi kèm được kỳ vọng sẽ lập lại trật tự, kỷ cương trong lĩnh vực giao thông đường bộ. Các chế tài nghiêm khắc về xử lý vi phạm hành chính sẽ mang tính răn đe với những hành vi coi thường sức khỏe, tính mạng lái xe và người tham gia giao thông do các hành vi lái xe quá thời gian quy định gây ra.

Tuy nhiên dưới góc độ quản lý nhà nước, các cơ quan chức năng nên sớm xem xét điều chỉnh một số quy định chưa hợp lý, chưa linh hoạt nhằm giảm thiểu tác động đến hoạt động vận tải cũng như nền kinh tế nói chung.

Trước hết cần điều chỉnh quy định thời gian lái xe tối đa hàng ngày, hằng tuần, thời gian lái xe liên tục theo hướng linh hoạt hơn. Cụ thể, thời gian lái xe hằng ngày có thể vẫn giữ mức 10 giờ/ngày nhưng trong một số trường hợp lái xe có thể lái đến 12 giờ/ngày, tối đa không quá 2-3 lần trong tuần và đảm bảo điều kiện tổng số giờ lái xe trong tuần theo quy định không tăng lên. Tương tự, đối với thời gian lái xe liên tục 4 giờ cũng nên linh hoạt theo hướng kéo dài hơn trong 5-8 giờ. Quy định này giúp doanh nghiệp vận tải và lái xe có thể linh hoạt trong trường hợp có những đơn hàng cần nhiều thời gian vận chuyển.

Cần điều chỉnh quy định thời gian lái xe tối đa hàng ngày, hằng tuần, thời gian lái xe liên tục theo hướng linh hoạt hơn. Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Hiện nay có nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ đều áp dụng quy định linh hoạt này. Liên minh châu Âu quy định thời gian lái xe vận tải hằng ngày là 9 giờ tuy nhiên có ngoại lệ là có thể kéo dài lên 10 giờ, hai lần trong mỗi tuần; thời gian lái xe liên tục không quá 4,5 giờ (1). Tương tự, ở Mỹ thời gian lái xe vận tải hằng ngày không quá 11 giờ; thời gian lái xe liên tục không quá 8 giờ một ngày (2).

Về tổng thời gian lái xe trong tuần theo quy định pháp luật hiện hành ở mức 48 giờ là thấp và cứng nhắc so với thế giới (Mỹ: 60/70 giờ trong 7/8 ngày liên tục, EU: 56 giờ/tuần, không quá 90 giờ/2 tuần liên tiếp). Cơ quan chức năng nên sớm sửa đổi quy định theo hướng linh hoạt hơn trên cơ sở tham khảo quy định của EU và Mỹ. Việc tăng thêm giờ lái xe trong tuần có thể giúp doanh nghiệp vận tải tiết kiệm được chi phí tiền lương do không phải tuyển dụng thêm lái xe cũng như đáp ứng tiến độ vận chuyển của khách hàng.

Việc quy định thời gian lái xe trong ngày, trong tuần và thời gian lái xe liên tục một cách linh hoạt như trên cũng sẽ giúp lái xe, doanh nghiệp vận tải giải quyết được những vấn đề ngoại lệ: tắc đường, không có vị trí đậu đỗ trên cao tốc, trong khu dân cư.

Một vấn đề cũng cần được bàn đến là quy định tính thời gian lái xe tối đa 10 giờ/ngày theo Thông tư 05/2024/TT-BGTVT được tính từ lúc 0 giờ đến 24 giờ hằng ngày là chưa hợp lý. Thời gian lái xe hằng ngày phải được tính từ lúc phương tiện khởi hành đến lúc kết thúc hành trình, tối đa 10 giờ trong vòng 24 giờ liên tục, không tính theo đơn vị ngày như hiện nay. Kèm theo đó cần bổ sung quy định lái xe phải nghỉ trên 10-12 giờ liên tục sau khi hoàn thành 10 giờ lái xe. Đây là quy định bắt buộc giúp lái xe phục hồi sức khỏe, tránh trường hợp lái xe làm những công việc khác sau khi xuống ca lái xe.

Đối với các doanh nghiệp vận tải, cần chuẩn bị sẵn các phương án tăng cường nhân lực lái xe, đàm phán lại các hợp đồng cũ hoặc thương thảo các hợp đồng mới trên cơ sở tính toán lại tiến độ giao hàng, tính toán bổ sung các chi phí phát sinh do phải tăng lái xe để đáp ứng yêu cầu về thời gian lái xe. Các doanh nghiệp sử dụng dịch vụ vận tải cũng cần sẵn sàng phương án chấp nhận, ứng phó giá cước vận tải đường bộ có thể tăng lên trong thời gian tới do tác động của các quy định mới để đưa vào chi phí sản xuất hoặc giảm bớt rủi ro giao hàng chậm.

TS. Võ Duy Nghi - Viện Quản trị và Công nghệ FSB - Đại học FPT

______________

(1) https://transport.ec.europa.eu/transport-modes/road/social-provisions/driving-time-and-rest-periods_en
(2) https://www.fmcsa.dot.gov/regulations/hours-service/summary-hours-service-regulations#:~:text=Drivers%20must%20take%20a%2030,combination%20of%20these%20taken%20consecutively)

Nguồn Người Đô Thị : https://nguoidothi.net.vn/doanh-nghiep-van-tai-boi-roi-voi-quy-dinh-gio-lai-xe-47237.html