Doanh nghiệp Việt đã chi 1 tỷ USD nhập khẩu gạo trong 7 tháng đầu năm 2025

5 giờ trướcBài gốc

Ngành lúa gạo xuất siêu 1,81 tỷ USD

Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, khối lượng xuất khẩu gạo tháng 7 năm 2025 ước đạt 750 nghìn tấn với giá trị đạt 366,1 triệu USD, đưa tổng khối lượng và giá trị xuất khẩu gạo 7 tháng đầu năm 2025 đạt 5,5 triệu tấn và 2,81 tỷ USD, tăng 3,1% về khối lượng nhưng giảm 15,9% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024.

7 tháng đầu năm xuất khẩu gạo thu về 2,81 tỷ USD. Ảnh: Minh họa

Giá gạo xuất khẩu bình quân 7 tháng đầu năm 2025 ước đạt 514 USD/tấn, giảm 18,4% so với cùng kỳ năm 2024. Tuy nhiên, đây là con số cao hơn mức bình quân 400 USD hoặc hơn một chút của các nước xuất khẩu gạo khác.

Philippines là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam với thị phần chiếm 42,6%. Gana và Bờ Biển Ngà là hai thị trường lớn tiếp theo với thị phần tương ứng là 11,1% và 10,6%. So với cùng kỳ năm trước, giá trị xuất khẩu gạo 6 tháng đầu năm 2025 sang thị trường Philippines giảm 13,5%, thị trường Gana tăng 53,5%, thị trường Bờ Biển Ngà tăng 96,6%.

Trong nhóm 15 thị trường xuất khẩu lớn nhất, giá trị xuất khẩu gạo tăng mạnh nhất ở thị trường Bangladesh với mức tăng 188,2 lần và giảm mạnh nhất ở thị trường Malayxia với mức giảm 58,5%.

Ở chiều ngược lại, giá trị nhập khẩu gạo 7 tháng năm 2025 đạt 1 tỷ USD, tăng 31,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Như vậy, toàn ngành lúa gạo xuất siêu 1,81 tỷ USD, giảm 30%.

Nhập khẩu gạo tăng có là mối lo?

Trong bối cảnh từ đầu năm đến nay, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam liên tục giảm, hiện ở mức dưới 400 USD/tấn. Xuất khẩu gạo đang đối mặt với thách thức kép, là nhu cầu sụt giảm trong khi nguồn cung dồi dào, đa dạng từ nhiều quốc gia với mức giá cạnh tranh. Câu hỏi đặt ra là việc tăng nguồn cung gạo nhập khẩu có tạo sức ép lên gạo Việt.

7 tháng đầu năm, nhập khẩu gạo tăng 31,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Ảnh: Minh họa

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương về việc này, đại diện doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo tại Vĩnh Long cho biết, nguyên nhân kim ngạch nhập khẩu gạo tăng mạnh trong 7 tháng là do các doanh nghiệp tranh thủ giá gạo thế giới đang ở mức thấp đã đẩy mạnh nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu gạo cấp thấp ngày càng tăng tại thị trường nội địa.

Đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho hay, thực tế, sản phẩm lúa gạo được phân thành nhiều phân khúc, từ gạo nấu cơm thường ngày đến gạo nguyên liệu phục vụ chế biến bánh, bún, phở và nhiều loại thực phẩm khác. Trong vài năm gần đây, bên cạnh việc xuất khẩu, Việt Nam cũng nhập khẩu một lượng gạo đáng kể để bù đắp thiếu hụt khi cần thiết, hoặc nhập gạo từ các quốc gia xuất khẩu lớn như Ấn Độ để phục vụ chế biến thực phẩm, sản xuất phụ phẩm và thức ăn chăn nuôi.

Nguyên nhân chính của xu hướng này là do thay đổi trong cơ cấu sản xuất lúa gạo: nông dân ưu tiên trồng các giống gạo thơm, chất lượng cao phục vụ xuất khẩu, trong khi nhu cầu sản xuất bún, phở trong nước chủ yếu cần loại gạo giá rẻ, có độ nở tốt. Do đó, nhập khẩu gạo phù hợp giúp doanh nghiệp giảm chi phí đầu vào và duy trì giá thành cạnh tranh.

Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam Đỗ Hà Nam nhận định, nhu cầu sử dụng gạo phân khúc thấp cấp trong nước ngày càng tăng, trong khi Việt Nam đang đẩy mạnh tái cơ cấu ngành lúa gạo theo hướng mở rộng diện tích giống lúa chất lượng cao. Vì vậy, việc tìm kiếm nguồn cung mới là xu hướng tất yếu.

Đáng chú ý, các dòng gạo phổ biến và có năng suất cao của Ấn Độ tương tự giống lúa IR50404 từng được trồng phổ biến tại Việt Nam đang đáp ứng tốt nhu cầu giá thành thấp của nhiều nhà nhập khẩu gạo Việt. Không chỉ nhập khẩu gạo cấp thấp từ Ấn Độ, doanh nghiệp Việt Nam còn nhập khẩu cả gạo chất lượng cao từ Ấn Độ và Campuchia để phục vụ xuất khẩu sang các thị trường thứ ba.

Theo Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA), trên thị trường quốc tế, giá gạo Việt Nam đang giữ mức cạnh tranh so với các đối thủ. Theo số liệu cập nhật mới nhất của VFA, giá gạo 5% tấm của Việt Nam được chào bán ở mức từ 395–400 USD/tấn; trong khi đó, giá gạo đồ 5% tấm của Ấn Độ ở mức từ 375–380 USD/tấn và gạo trắng 5% tấm của nước này có giá từ 372-377 USD/tấn; giá gạo 5% tấm của Thái Lan ở mức 370–375 USD/tấn.

Hiện, giá gạo nguyên liệu IR 504 ở mức 8.500 – 8.600 đồng/kg, gạo thành phẩm IR 504 từ 9.500 – 9.700 đồng/kg; gạo nguyên liệu OM 380 từ 8.150 – 8.250 đồng/kg; gạo thành phẩm OM 380 dao động ở mức 8.800 - 9.000 đồng/kg. Với mặt hàng phụ phẩm, giá phụ phẩm các loại dao động trong khoảng từ 7.450 – 9.000 đồng/kg. Giá cám khô ở mức 8.000 – 9.000 đồng/kg.

Các chuyên gia trong ngành cũng nhận định, việc nhập khẩu gạo phục vụ chế biến là điều dễ hiểu trong hoạt động thương mại. Gạo nhập khẩu không chỉ bù đắp khoảng trống trong phân khúc gạo thấp cấp mà còn có giá rẻ, đảm bảo lợi nhuận cho doanh nghiệp. Do đó, việc nhập khẩu gạo không ảnh hưởng đến sản xuất lúa gạo mà còn giúp giá và kim ngạch gạo Việt Nam ổn định hơn.

Chiến lược xuất khẩu gạo chất lượng cao kết hợp với nhập khẩu gạo nguyên liệu giá rẻ phục vụ chế biến trong nước đang mang lại lợi thế kinh tế rõ rệt. Bên cạnh đó, cách tiếp cận “nhập để xuất” tạo ra một mô hình thương mại linh hoạt, trong đó, đặt doanh nghiệp vào vai trò trung tâm điều phối cung - cầu. Đây cũng là bước chuyển lớn của ngành lúa gạo Việt Nam, từ mục tiêu “nhiều lúa” sang mục tiêu “gạo chất lượng cao”.

Thống kê từ Hiệp hội Xuất khẩu gạo Thái Lan cho thấy, nửa đầu năm 2025, Ấn Độ xuất khẩu 11,68 triệu tấn gạo, tăng 36,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Tiếp sau là Việt Nam với 4,72 triệu tấn, tăng 3,5%. Thái Lan đứng thứ 3 với khối lượng xuất khẩu là 3,73 triệu tấn, giảm 27,3%. Như vậy, Việt Nam đã vượt qua Thái Lan để thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ 2 trên thế giới trong 6 tháng đầu năm 2025.

Nguyễn Hạnh

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/doanh-nghiep-viet-da-chi-1-ty-usd-nhap-khau-gao-trong-7-thang-dau-nam-2025-413670.html