Doanh nghiệp Việt Nam trước 'thước đo' phát triển bền vững từ EVFTA

một giờ trướcBài gốc

Nâng chuẩn để hội nhập bền vững

Theo ông Lê Triệu Dũng – Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công Thương, EVFTA là một hiệp định thế hệ mới, đặt ra yêu cầu cao về lao động, môi trường và phát triển bền vững. Đặc biệt, Chương 13 về Thương mại và Phát triển bền vững không chỉ yêu cầu các bên tuân thủ chuẩn mực quốc tế, mà còn thiết lập cơ chế đối thoại, phối hợp và giám sát thực thi.

Để đáp ứng yêu cầu này, Việt Nam đã có nhiều bước tiến quan trọng trong hoàn thiện thể chế, nâng cao năng lực thực thi và tăng cường hợp tác quốc tế. Việt Nam đã tham gia tích cực vào các cơ chế song phương như Ủy ban Thương mại và Phát triển bền vững, nơi các bộ, ngành Việt Nam và EU cùng thảo luận định kỳ về các vấn đề môi trường, lao động, chống khai thác IUU, ứng phó biến đổi khí hậu, Thỏa thuận Paris, bảo vệ rừng và động vật hoang dã.

Song song, các Diễn đàn chung về Thương mại và Phát triển bền vững đã mở ra không gian đối thoại đa chiều giữa cộng đồng doanh nghiệp (DAG Việt Nam, DAG EU), các cơ quan quản lý và tổ chức xã hội, góp phần gia tăng tính minh bạch, đồng thuận và trách nhiệm trong thực thi cam kết.

Đáng chú ý, trước thách thức từ Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) – sẽ chính thức áp dụng từ năm 2026, Việt Nam đã chủ động đánh giá tác động và đề xuất 4 nhóm giải pháp như: Hoàn thiện cơ chế, chính sách; tuyên truyền, phổ biến thông tin; hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực thích ứng; thúc đẩy hợp tác, đàm phán quốc tế.

Bộ Công Thương hiện là cơ quan đầu mối triển khai, phối hợp cùng các tổ chức quốc tế như Viện Phát triển Bền vững Quốc tế (IISD) để chuẩn bị cả về kỹ thuật và truyền thông. Tài liệu hướng dẫn, hội nghị phổ biến thông tin đang được triển khai nhằm giúp doanh nghiệp – đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa – giảm thiểu rủi ro gián đoạn thương mại khi CBAM có hiệu lực.

“Việt Nam đã và đang thể hiện nỗ lực và cam kết nghiêm túc trong thực hiện các nghĩa vụ phát triển bền vững theo EVFTA. Đây không chỉ là yêu cầu hội nhập, mà còn là động lực cho quá trình chuyển đổi xanh, công bằng và bền vững trong dài hạn” – ông Lê Triệu Dũng nhấn mạnh.

Doanh nghiệp: Từ thụ động sang chủ động

Mặc dù đã có những cải thiện, mức độ hiểu biết của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam về EVFTA vẫn còn hạn chế. Khảo sát trong khuôn khổ FTA Index 2024 cho thấy, chỉ 35,9% doanh nghiệp biết đến EVFTA và chỉ 13,6% thực sự hiểu rõ nội dung Hiệp định.

Thực tế, phần lớn doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa chủ động tiếp cận thông tin về các FTA. Nhiều doanh nghiệp chỉ tìm hiểu khi phát sinh vướng mắc trong xuất nhập khẩu, khiến việc xử lý trở nên phức tạp và mất cơ hội tận dụng ưu đãi. Trong khi đó, nguồn thông tin chính thức từ cơ quan quản lý nhà nước như hội nghị, khóa tập huấn hay tài liệu hướng dẫn vẫn chưa được khai thác hiệu quả.

Các chuyên gia cho rằng, để EVFTA thực sự trở thành “đòn bẩy” tăng trưởng, doanh nghiệp cần chuyển từ tư duy thụ động sang chủ động: tích cực tìm hiểu cam kết, đầu tư đổi mới công nghệ, đáp ứng tiêu chuẩn xanh, đồng thời nâng cao năng lực tham gia chuỗi giá trị EU.

Một số doanh nghiệp cho rằng, các doanh nghiệp thủy sản cần “chủ động đổi mới, tìm nguồn nguyên liệu trong nước và từ các đối tác có FTA, tận dụng ưu đãi thuế quan”, đồng thời tuân thủ chặt chẽ các quy tắc xuất xứ, tiêu chuẩn môi trường... đáp ứng các cam kết phát triển bền vững.

Hướng tới mục tiêu tăng trưởng cao

Theo định hướng của Đảng và Nhà nước, Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng GDP 8% vào năm 2026 và hướng tới tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt mục tiêu này, xuất khẩu tiếp tục là động lực quan trọng, trong đó EU vẫn giữ vai trò là một trong những thị trường chủ lực.

Trong thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ triển khai đồng bộ nhiều giải pháp: Tăng cường xúc tiến thương mại chuyên sâu vào thị trường EU; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; thúc đẩy chuyển đổi số và cải cách thủ tục hành chính; mở rộng xúc tiến đa phương và kết nối chuỗi giá trị toàn cầu.

EVFTA không chỉ mang lại cơ hội mở rộng thương mại, mà còn đang dần định hình chuẩn mực phát triển bền vững cho nền kinh tế Việt Nam. Việc tận dụng tốt Hiệp định phụ thuộc rất lớn vào sự chủ động của doanh nghiệp – từ nâng cao hiểu biết, đổi mới công nghệ đến đầu tư cho phát triển xanh. Khi cam kết hội nhập được chuyển hóa thành hành động cụ thể, Việt Nam sẽ có thêm nền tảng vững chắc để bứt phá, vươn lên trong giai đoạn tăng trưởng mới.

Trần Sơn

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/doanh-nghiep-viet-nam-truoc-thuoc-do-phat-trien-ben-vung-tu-evfta.html