Hàng Việt tiếp cận người tiêu dùng quốc tế nhanh chóng, minh bạch hơn
Theo đánh giá của Bộ Công Thương, trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, đây không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là động lực để DN Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng quốc tế. Việc ứng dụng công nghệ số, khai thác hiệu quả các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới sẽ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, tiết kiệm chi phí, mở ra cơ hội tiếp cận thị trường nhanh chóng và minh bạch hơn.
Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) triển khai các khóa tập huấn kiến thức, kỹ năng bán hàng trực tuyến cho nhiều DN, hợp tác xã. Ảnh minh họa
Trong 5 năm qua, giá trị xuất khẩu thông qua nền tảng số của DN tăng trung bình 35% mỗi năm, đặc biệt ở nhóm hàng nông sản, thực phẩm chế biến, thủ công mỹ nghệ và hàng tiêu dùng. Những con số này cho thấy chuyển đổi số đang trở thành cánh tay nối dài của xúc tiến thương mại, giúp hàng Việt chạm gần hơn tới người tiêu dùng quốc tế.
Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) Vũ Bá Phú cho biết, những năm qua, Cục đã phối hợp với nhiều nền tảng lớn như Alibaba, Amazon, TikTok… để triển khai chương trình Gian hàng quốc gia, hỗ trợ DN xây dựng thương hiệu và xuất khẩu trực tiếp. Kết quả sơ bộ cho thấy hơn 50% DN tham gia đã có đơn hàng với giá trị trung bình hàng chục nghìn USD.
Bên cạnh đó, Cục Xúc tiến thương mại chú trọng đào tạo kỹ năng thực chiến cho DN từ vận hành gian hàng, livestream bán hàng xuyên biên giới, đến ứng dụng AI trong quảng cáo và phân tích hành vi người tiêu dùng nhằm tạo bệ phóng để nâng cao năng lực cạnh tranh ngay từ nền tảng số.
Nói về hiệu quả của của mô hình xúc tiến thương mại số, đại diện Sở Công Thương tỉnh Gia Lai khẳng định, việc đẩy mạnh chuyển đổi số không chỉ giúp tăng đơn hàng, giảm chi phí tiếp thị mà còn góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và minh bạch hóa thông tin sản phẩm, yếu tố đặc biệt quan trọng khi hàng hóa địa phương muốn tiếp cận thị trường cao cấp như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc…
Giám đốc Công ty TNHH MTV Ngon Avatar Văn Quốc Việt chia sẻ: “Trước đây, để quảng bá sản phẩm, công ty phải tham gia hội chợ tỉnh, hội chợ miền Trung - Tây Nguyên hoặc kết nối qua kênh đại lý. Nhưng giờ chỉ cần chiếc điện thoại và một đường truyền intrernet ổn định là có thể giới thiệu các sản phẩm cà phê trực tiếp tới người tiêu dùng cả nước. Chi phí giảm mà hiệu quả lại tăng rõ rệt.”
Hỗ trợ doanh nghiệp nâng sức cạnh tranh, mở rộng thị trường
Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số trong xúc tiến thương mại cũng đối diện nhiều khó khăn. Phần lớn DN nhỏ và vừa còn hạn chế về nguồn lực, trình độ ứng dụng công nghệ, từ kỹ năng vận hành gian hàng quốc tế tới quản lý logistics xuyên biên giới. Trong khi đó, yêu cầu ngày càng khắt khe về truy xuất nguồn gốc, tiêu chuẩn môi trường, lao động… khiến DN không thể chỉ dựa vào lợi thế giá rẻ mà buộc phải đầu tư bài bản để tồn tại và phát triển.
Nhiều DN ứng dụng blockchain vào hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm ứng dụng. Ảnh minh họa
Đề cập về giải pháp, Tham tán thương mại tại Singapore Cao Xuân Thắng chia sẻ, cùng với xây dựng hệ thống dữ liệu tập trung, Thương vụ còn triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm ứng dụng công nghệ blockchain, bản đồ sức khỏe nông sản Việt Nam, cùng các nền tảng đào tạo trực tuyến cho DN nhỏ và hợp tác xã.
Còn theo Tham tán thương mại tại Thụy Điển Nguyễn Thị Hoàng Thúy, Thương vụ đã số hóa xây dựng website, mạng xã hội, cơ sở dữ liệu ngành hàng để quảng bá sản phẩm Việt quanh năm. Thực tế, DN Bắc Âu coi hồ sơ số như một visa thương mại, đòi hỏi minh bạch và chuẩn mực ngay từ đầu. Từ thực tiễn này, có thể thấy chuyển đổi số không chỉ là xu thế, mà là điều kiện bắt buộc để duy trì hiện diện bền vững tại các thị trường.
Như vậy, chuyển đổi số không chỉ là công cụ giúp DN tồn tại mà còn là chìa khóa để tái cấu trúc mô hình tăng trưởng xuất khẩu. Khi Nhà nước dẫn dắt bằng chính sách, DN chủ động bằng công nghệ và địa phương tham gia bằng dữ liệu, không gian thị trường Việt Nam sẽ được mở rộng theo cách bền vững và toàn diện nhất.
Nhiều chuyên gia nhận định, những thay đổi cho thấy Việt Nam đã đi đúng hướng trong việc tận dụng công nghệ để nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường. Từ tầm nhìn chính sách đến hành động cụ thể, từ các Thương vụ ở nước ngoài đến từng tỉnh, từng DN, chuyển đổi số đang tạo nên một hạ tầng mềm mới cho thương mại Việt Nam.
Đặc biệt, đến năm 2030, khi thương mại số chiếm khoảng 30% tổng ngân sách quốc nội (GDP), Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm xuất khẩu số năng động của khu vực Đông Nam Á. Khi đó, không gian thị trường không còn là khái niệm địa lý, mà là không gian dữ liệu, kết nối và sáng tạo, nơi mỗi DN Việt đều có cơ hội vươn ra thế giới bằng chính năng lực và giá trị của mình.
Báo cáo của Bộ Công Thương về Xúc tiến thương mại giai đoạn 2021–2025 khẳng định, chuyển đổi số là một trong ba trụ cột quan trọng cùng với cải cách thể chế và nâng cao năng lực doanh nghiệp. Mục tiêu đến năm 2030 là hình thành hệ sinh thái xúc tiến thương mại thông minh, nơi các hoạt động xúc tiến, nghiên cứu thị trường, thương hiệu quốc gia và thương mại điện tử được tích hợp trên một nền tảng duy nhất.
Ánh Ngọc