Đây là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy các hãng sản xuất chip Trung Quốc đang hưởng lợi từ nỗ lực trên toàn quốc nhằm thay thế sản phẩm Nvidia trong bối cảnh bùng nổ phát triển AI.
Cambricon Technologies, hãng chip Trung Quốc cạnh tranh với Nvidia và Huawei, đạt lợi nhuận ròng 567 triệu nhân dân tệ (79,6 triệu USD) trong quý 3/2025, so với mức lỗ ròng 194 triệu nhân dân tệ cùng kỳ năm ngoái, theo hồ sơ nộp lên Sở Giao dịch Chứng khoán Thượng Hải.
Cambricon Technologies được các nhà bán lẻ gọi là "Nvidia của Trung Quốc" - Ảnh: Bloomberg
Từ Alibaba đến DeepSeek, các nhà phát triển AI Trung Quốc ngày càng phụ thuộc vào các giải pháp thay thế nội địa cho các GPU Nvidia, vốn rất cần thiết cho việc đào tạo AI. Trong khi đó, Trung Quốc khuyến khích các công ty mua chip AI nội địa thay thế cho Nvidia H20, loại GPU đang bị điều tra do gây lo ngại an ninh quốc gia.
GPU là bộ xử lý đồ họa mà các nhà nghiên cứu sử dụng để xây dựng, huấn luyện và vận hành các mô hình AI cùng các sản phẩm liên quan. Ban đầu, GPU được thiết kế để xử lý các tác vụ đồ họa phức tạp, như kết xuất hình ảnh 3D trong game hoặc phần mềm thiết kế. Tuy nhiên, ngày nay GPU được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực vượt xa đồ họa, đặc biệt là AI và học máy.
Lý do là vì GPU có kiến trúc xử lý song song với hàng nghìn lõi tính toán nhỏ, cho phép thực hiện đồng thời rất nhiều phép tính ma trận và vector - những thứ mà AI và mô hình ngôn ngữ cần để huấn luyện và suy luận. Trong khi đó, CPU (bộ xử lý trung tâm) thường chỉ có ít lõi hơn và tối ưu cho các tác vụ tuần tự.
Các GPU của Nvidia, gồm cả H100 và A100, là thành phần then chốt để huấn luyện mô hình AI cũng như dùng trong quá trình suy luận.
Cổ phiếu Cambricon Technologies đã tăng gần gấp đôi kể từ tháng 7, dù từng giảm hơn 20% so với đỉnh hồi tháng 8 do lo ngại định giá công nghệ quá cao và nguy cơ hình thành “bong bóng AI”, phản ánh tâm lý thận trọng tương tự ở thị trường Mỹ.
Vào tháng 8, Cambricon Technologies dự báo doanh thu cả năm 2025 từ 5 tỉ đến 7 tỉ nhân dân tệ, so với mức 1,2 tỉ nhân dân tệ của năm ngoái.
Jensen Huang: Thị phần chip tiên tiến của Nvidia ở Trung Quốc giảm từ 95% xuống 0%
Jensen Huang, nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Nvidia, cho biết thị phần chip tiên tiến của công ty tại Trung Quốc đã rơi từ mức 95% xuống còn 0%, do bị cấm bán các GPU cao cấp cho doanh nghiệp Trung Quốc theo quy định kiểm soát xuất khẩu từ Mỹ.
“Chúng tôi vẫn hy vọng có thể tiếp tục giải thích, cung cấp thông tin và giữ niềm tin rằng chính sách sẽ thay đổi”, ông Jensen Huang nói tại một sự kiện do Citadel Securities tổ chức ở thành phố New York (Mỹ). Video buổi phỏng vấn được công bố hôm 16.10.
Citadel Securities là công ty giao dịch và tạo lập thị trường hàng đầu của Mỹ, chuyên cung cấp thanh khoản cho các thị trường tài chính toàn cầu. Công ty này được thành lập năm 2002 bởi Ken Griffin, cũng là người sáng lập quỹ đầu tư nổi tiếng Citadel LLC.
“Hiện tại, chúng tôi đã hoàn toàn bị loại khỏi thị trường Trung Quốc 100%”, Jensen Huang nói. Nvidia đã bị cấm xuất khẩu các dòng GPU tiên tiến hỗ trợ cho ứng dụng AI, gồm A100, H100 và H200, sang Trung Quốc kể từ năm 2022.
Sau đó, Nvidia được phép bán H20 - loại GPU yếu hơn dành riêng cho thị trường Trung Quốc. Thế nhưng, Cục Quản lý không gian mạng Trung Quốc (CAC) gần đây đã mở cuộc điều tra H20 do gây lo ngại an ninh quốc gia. CAC khuyến nghị các công ty Trung Quốc không nên mua H20.
Nhận định của Jensen Huang phản ánh quan điểm lâu nay rằng nếu Nvidia không được phép bán sản phẩm cho Trung Quốc, thị trường này sẽ hoàn toàn rơi vào tay các đối thủ nội địa như Huawei Technologies và Cambricon Technologies.
Ông cho rằng việc loại Nvidia khỏi thị trường Trung Quốc không chỉ gây thiệt hại cho Trung Quốc mà còn “tệ hơn nữa” cho chính Mỹ.
“Theo tôi, những gì gây hại cho Trung Quốc thường cũng gây hại cho nước Mỹ, thậm chí còn nghiêm trọng hơn”, ông nhấn mạnh. Tỷ phú 62 tuổi người Mỹ gốc Đài Loan nói rằng “các nhà phát triển là yếu tố sống còn” với bất kỳ ngành công nghiệp phần mềm nào, đồng thời lưu ý Trung Quốc hiện có “khoảng 50% số nhà nghiên cứu AI trên thế giới”.
“Thật sai lầm khi không để những nhà nghiên cứu này phát triển AI dựa trên công nghệ của Mỹ. Vấn đề đặt ra là: Làm sao để vừa đảm bảo lợi thế dẫn đầu, vừa cho phép thế giới phát triển trên nền tảng công nghệ của Mỹ?”, Jensen Huang tuyên bố.
Jensen Huang vẫn hy vọng vào sự thay đổi chính sách sau khi thị phần chip tiên tiến của Nvidia ở Trung Quốc giảm từ 95% xuống 0% - Ảnh: AFP
Những phát biểu này được đưa ra trong bối cảnh Trung Quốc đang thúc đẩy mạnh mẽ chiến lược tự chủ về chip trên toàn quốc. Các công ty AI và bán dẫn trong nước đang gấp rút tung ra các sản phẩm thay thế nội địa, làm xói mòn thị phần từng thống trị của Nvidia.
Huawei, gã khổng lồ viễn thông Trung Quốc bị Mỹ trừng phạt, hôm 18.9 công bố phần cứng có thể cung cấp sức mạnh điện toán đẳng cấp thế giới mà không cần sử dụng GPU tiên tiến của Nvidia. Đây là bước đột phá có khả năng giải phóng sự kìm kẹp nguồn cung đang kìm hãm tham vọng của Trung Quốc về AI.
Gã khổng lồ thiết bị viễn thông có trụ sở tại thành phố Thâm Quyến cho biết đã phát triển cụm máy tính siêu nút "mạnh nhất thế giới" bằng cách sử dụng quy trình sản xuất chip nội địa. Điều này sẽ thúc đẩy sự tự chủ cho Trung Quốc trong lĩnh vực điện toán AI và củng cố lập trường cứng rắn hơn của nước này với Nvidia.
Siêu nút là nút tính toán có hiệu năng đặc biệt cao trong mạng máy tính hoặc hệ thống điện toán. Trong lĩnh vực điện toán hiệu năng cao hay AI, siêu nút thường là khối phần cứng lớn, bên trong chứa nhiều bộ xử lý tăng tốc (GPU, NPU) cùng bộ nhớ dung lượng lớn và các liên kết truyền dữ liệu tốc độ cực cao. Siêu nút có thể đứng độc lập để xử lý khối lượng điện toán khổng lồ, hoặc đóng vai trò đầu mối kết nối trong cụm máy tính siêu nút.
NPU (bộ xử lý thần kinh) là vi mạch được thiết kế chuyên biệt để tăng tốc các tác vụ mạng nơ-ron nhân tạo, như huấn luyện hoặc suy luận mô hình AI. NPU có cấu trúc phần cứng tối ưu cho các phép nhân - cộng ma trận, xử lý song song quy mô lớn, nhờ đó tiêu thụ điện ít hơn và nhanh hơn so với CPU hoặc GPU trong các công việc liên quan đến AI.
Huawei cho biết sẽ tung ra bốn phiên bản chip AI Ascend mới trong ba năm tới, phá vỡ truyền thống nhiều năm giữ kín thông tin để tiết lộ tiến độ sản xuất chip và tham vọng cạnh tranh với Nvidia.
Sau khi ra mắt Ascend 910C vào quý 1/2025, Huawei có kế hoạch trình làng hai biến thể của Ascend 950 vào năm 2025, Ascend 960 năm 2027 và Ascend 970 năm 2028.
Eric Xu, Phó chủ tịch Huawei, tiết lộ Ascend 950 sẽ được cung cấp sức mạnh bởi bộ nhớ băng thông cao (HBM) độc quyền của Huawei. Ông nói Ascend 950 đã khắc phục được điểm nghẽn quan trọng mà Trung Quốc gặp phải về công nghệ. Nhiều năm qua, Trung Quốc chỉ có thể mua HBM từ các nhà cung cấp của Hàn Quốc và Mỹ nên bị lệ thuộc vào họ.
Ngoài ra, Huawei cũng có kế hoạch tung ra các siêu nút điện toán mới mang tên Atlas 950 và Atlas 960, được Eric Xu mô tả là mạnh nhất thế giới, hỗ trợ lần lượt 8.192 và 15.488 chip Ascend.
Atlas 950 và Atlas 960 là phiên bản tiếp sau Atlas 900, còn được gọi là CloudMatrix 384, sử dụng 384 chip 910C mới nhất của Huawei.
Theo hãng nghiên cứu SemiAnalysis (Mỹ), Atlas 900 vượt trội hơn GB200 NVL72 của Nvidia, sử dụng 72 chip B200. Huawei cho biết Atlas 900 sử dụng kiến trúc "siêu nút" cho phép các chip kết nối với nhau ở tốc độ siêu cao.
Các gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc khác như Alibaba, Tencent, ByteDance và Baidu, vốn cũng là những nhà cung cấp dịch vụ đám mây hàng đầu, đang đẩy mạnh đầu tư vào nghiên cứu và thiết kế chip, thông qua cả dự án nội bộ lẫn đầu tư bên ngoài, nhằm kiểm soát tốt hơn chuỗi cung ứng của mình.
Tháng trước, Jensen Huang từng nhận định rằng Trung Quốc chỉ còn “chậm hơn Mỹ vài nano giây”, nhấn mạnh sự tiến bộ nhanh chóng của nước này trong lĩnh vực sản xuất chip và tiềm năng công nghiệp mạnh mẽ. Ông đề cập đến “nguồn nhân lực dồi dào, văn hóa làm việc hăng say và sự cạnh tranh khốc liệt giữa các tỉnh thành của Trung Quốc”.
Sơn Vân