Độc đáo 'làng tranh' nơi xứ đạo

5 giờ trướcBài gốc

Nhiều người tìm đến xã Hải Anh để học vẽ tranh. Ảnh: Nguyễn Lành - TTXVN

Nơi đây, nhiều nông dân với đôi tay khéo léo, dù chưa qua trường lớp, đã sáng tác những bức tranh có tính thẩm mỹ và nhân văn, hình thành nên một “làng tranh” độc đáo.

Những họa sĩ làng quê

Ở xã Hải Anh, nơi có nhiều người vẽ tranh nhất là xứ đạo Phạm Pháo. Trong con ngõ nhỏ phía sau nhà thờ Phạm Pháo, căn nhà cấp 4 của ông Phạm Văn Nghệ treo kín những bức tranh lớn nhỏ đủ màu sắc, thể loại. Những tác phẩm không chỉ thể hiện “cái hồn” của tác giả mà còn phản ánh sự khéo léo, tài hoa của người nông dân. Giữa không gian làng quê yên bình, tiếng chuông nhà thờ hòa cùng gam màu tươi sáng khiến bức tranh đời sống càng thêm trữ tình.

Ông Nghệ là người gắn bó với nghề vẽ lâu nhất và cũng là thầy dạy cho nhiều thế hệ trong và ngoài xã. Dù đã ngoài 80 tuổi, khi nhắc đến sự hình thành và phát triển của nghề vẽ tranh, đôi mắt ông vẫn ánh lên niềm tự hào.

Ông Nghệ nhớ lại, những năm 1940, cụ Duy Hiền là cậu ruột của ông sau khi bôn ba làm ăn ở miền Nam đã học thạo nghề vẽ tranh. Năm 1943, cụ trở về làng và dạy vẽ cho 3 người cháu ruột, trong đó có ông. Dù rất đam mê học vẽ song thời điểm đó kinh tế quá khó khăn nên việc chuẩn bị đồ nghề theo học vô cùng gian nan. Lúc đó các ông đã lấy tóc gắn vào đầu que tre làm cọ vẽ, mua bột màu hòa với dầu, tự pha trộn sơn dầu và chắt chiu từng đồng tiền để mua vải vẽ.

Những họa sĩ ở xã Hải Anh chủ yếu vẽ tranh sơn dầu với đa dạng các thể loại tranh khác nhau. Ảnh: Nguyễn Lành - TTXVN

Kỹ thuật đầu tiên mà ông Nghệ tiếp cận là vẽ tranh sơn dầu chân dung - dòng tranh khó vì đòi hỏi vừa tái hiện đường nét, dung mạo, vừa lột tả thần thái và chiều sâu nhân vật. Đây cũng là thể loại dễ khiến người học nản chí, song nếu vẽ thành công thì việc tiếp cận các dòng tranh khác sẽ thuận lợi hơn.

Những năm 1950, đối với những người dân quê, thứ duy nhất lưu lại kỷ niệm chính là tranh vẽ nên nhiều người muốn có bức chân dung người thân. Từ nhu cầu đó, nghề vẽ tranh dần được coi là công việc có thể tăng thêm thu nhập khi nông nhàn. Ông Nghệ cùng anh em mình vừa mưu sinh, vừa truyền dạy cho bà con trong làng. Niềm đam mê từ người này lan sang người khác, khiến ngày càng nhiều nông dân trở thành “họa sĩ” làng quê.

Theo người dân địa phương, không rõ từ khi nào phong trào vẽ tranh ở xứ đạo Phạm Pháo đã thu hút cả trẻ em lẫn người lớn tuổi ở các vùng lân cận đến học. Trải qua thời gian, số người biết vẽ, thạo nghề ở xã Hải Anh tăng dần, hình thành cộng đồng khoảng 50 người. Nhiều họa sĩ đã chứng minh được tài năng, xây dựng phòng tranh và khẳng định tên tuổi tại nhiều địa phương trên cả nước.

Điểm đến hấp dẫn du khách

Phòng tranh tại xứ đạo Phạm Pháo hấp dẫn khách du lịch. Ảnh: Nguyễn Lành - TTXVN

Trải qua những biến động thời cuộc, tác động của kinh tế thị trường, các họa sĩ làng tranh Hải Anh vẫn bền bỉ giữ “lửa nghề”, truyền dạy cho thế hệ trẻ và tìm hướng phát triển mới.

Hơn 20 năm gắn bó với nghề vẽ, họa sĩ Nguyễn Dũng cho biết, để giới thiệu và quảng bá các dòng tranh, họa sĩ trong xã ngoài việc xây dựng phòng tranh còn tập hợp, tổ chức nhiều triển lãm, qua đó giới thiệu tác phẩm, giao lưu, học hỏi và truyền cảm hứng nghệ thuật cho công chúng. Tranh của xã Hải Anh đa dạng về thể loại như chân dung, phong cảnh, tranh thiền, chủ yếu vẽ bằng sơn dầu. Các tác phẩm nổi bật nhờ sự pha màu linh hoạt, bố cục chặt chẽ, thể hiện tài năng của những người chưa từng qua đào tạo chính quy.

Từng làm việc tại nhiều phòng tranh trong nước, họa sĩ Nguyễn Kim Hoàng (nghệ danh Minh Hoàng) đã trở về quê hương để phát triển nghề vẽ. Năm 2024, anh cùng một nhóm họa sĩ liên kết với Công ty cổ phần Tư vấn và Đầu tư Ecohost (Hà Nội) xây dựng xã Hải Anh thành điểm đến du lịch trải nghiệm. Trung bình mỗi tháng có khoảng 10 đoàn khách tới tham quan phòng tranh, trong đó 70% là khách quốc tế.

Các họa sĩ tại đây vẽ tranh đa dạng ở các thể loại. Ảnh: Nguyễn Lành - TTXVN

Đến với làng tranh, du khách không chỉ chiêm ngưỡng tác phẩm nghệ thuật mà còn có thể trực tiếp trải nghiệm vẽ trên vải canvas, giấy… tạo nên sự gắn kết giữa nghệ thuật và đời sống.

Họa sĩ Nguyễn Kim Hoàng cho biết, liên kết phát triển du lịch đã mở rộng cơ hội quảng bá, giúp nhiều du khách biết đến làng tranh, tạo cầu nối để các họa sĩ tìm kiếm đối tác, nhà đầu tư. Để đáp ứng thị hiếu mới, các họa sĩ không ngừng học hỏi, kết hợp phong cách truyền thống với hiện đại, thử nghiệm chất liệu mới. Họ cũng mở lớp dạy vẽ cho thanh thiếu niên, qua đó bồi đắp tư duy nghệ thuật, khơi gợi sáng tạo và hình thành kỹ năng mềm cho thế hệ trẻ. Đây không chỉ là cách gìn giữ và phát huy giá trị truyền thống mà còn tạo dựng một cộng đồng nghệ thuật gắn kết, cùng phát triển.

Nguyễn Lành/vnanet.vn

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/doc-dao-lang-tranh-noi-xu-dao/387442.html